Ciao tutti Italië Agenda – oktober

In onze agenda vind je een overzicht van een aantal interessante evenementen, festivals en tentoonstellingen, zowel in Italië als in Nederland en België. De evenementen en festivals staan op chronologische volgorde, daarna volgen de tentoonstellingen in Italië en daarna alle Italiaanse tips in eigen land.

Tip: met behulp van de toetsencombinatie CTRL+F kun je zoeken op regio of stad, zodat je snel kunt zien wat er op jouw vakantiebestemming te zien en te doen is!

ITALIË
EVENEMENTEN & FESTIVALS

 

Festa dei Nonni
2 oktober, heel Italië
In Italië kent men niet alleen Vader- en Moederdag, ook nonno en nonna, opa en oma, hebben hun eigen feestdag! Sinds 2005 verwennen Italiaanse kinderen op 2 oktober hun grootouders. Het traditionele cadeau is een vergeet-me-nietje. Luister op deze dag zeker ook even naar het liedje Ninna Nonna, dat in 2006 werd gelanceerd ter ere van de Italiaanse opa- en omadag.

Dierendag
4 oktober
Wist je dat we het bestaan van Dierendag te danken hebben aan Italië? De allereerste Werelddierendag werd in 1931 in Italië gevierd. De dag was een initiatief van een groep ecologen die in Florence bijeen was voor een congres. Ze wilden mensen bewust maken van de teruglopende dierenstand.

Het oorspronkelijke idee was dan ook om speciaal aandacht te vragen voor bedreigde diersoorten. Pas later werd de aandacht uitgebreid naar alle dieren. De datum, 4 oktober, is overigens niet willekeurig gekozen. Het is de sterfdag van Franciscus van Assisi, beschermheilige van de dieren.

Op 4 oktober viert men overal ter wereld feest ter ere van de dieren, ook in Assisi, de stad van Franciscus. Op de sterfdag van de heilige Franciscus trekken nog meer mensen naar de Basilica di San Francesco dan anders.

Op zoek naar dieren tijdens je vakantie in Italië? Check dan deze dierenspeurtocht in de Galleria degli Uffizi in Florence of ontdek de beeldende beestenbende in Rome. Ook in het historisch centrum van Siena vind je veel verschillende dieren.

En wist je dat Saskia een eigen Romeinse straatkat heeft? Ze paradeert vrolijk rond op het Kattenforum in Rome!

Palio degli Asini
Ezelrace in Alba (Piemonte)
In Piemonte is het najaar het ultieme feestseizoen. Hier geniet je behalve van truffels ook van mooie rode wijnen als Barolo en Barbaresco, bijpassende, hartverwarmende gerechten én een speciale ezelrace, waarin de negen wijken van de stad het tegen elkaar opnemen. De Palio degli Asini vindt elk jaar plaats op de eerste zondag van oktober.

Ibla Buskers Festival
Ragusa (Sicilië)
In het Siciliaanse Ragusa wordt begin oktober een festival met tal van straatartiesten gehouden. Tijdens dit Ibla Buskers Festival wordt elk plein, elke straathoek een toneel – met verrassende acts en acrobatische toeren.

La Barcolana – de grootste zeilrace ter wereld
8 oktober 2023, Trieste (Friuli-Venezia Giulia)
Elke tweede zondag van oktober wordt in Trieste de grootste zeilwedstrijd ter wereld gehouden, La Barcolana. Deze gigantische zeilrace vindt plaats in de Golf van Trieste. De hele week voorafgaand aan de race staat Trieste al helemaal in het teken van de Barcolana, met verschillende activiteiten op het water en aan wal.

Het startschot voor de Barcolana klonk voor de allereerste keer in 1969. Tijdens die eerste editie gingen eenenvijftig zeilboten de strijd op het water met elkaar aan. Nu doen er zoveel boten mee dat we ze niet meer kunnen tellen…

Zuid-Tiroolse Brood- en Strudelmarkt
1-2 oktober, Bressanone (Trentino-Alto Adige)
Tijdens de Zuid-Tiroolse Brood- en Strudelmarkt staat brood in het middelpunt. Alles komt aan bod, van de historische ontwikkeling tot de gebruiken en tradities, van de recepten en de bereiding tot het historische bakhuis. Kinderen kunnen spelenderwijs aan de slag in de kinderbakkerij.

Bij de kraampjes van de Zuid-Tiroolse bakkers en banketbakkers kunnen bezoekers Zuid-Tirools brood, originele Zuid-Tiroolse Apfelstrudel en traditionele spijzen uit de verschillende dalen proeven.

© Frieder Blickle | IDM Südtirol-Alto Adige

Zuid-Tirools Speckfeest
Val di Funes (Trentino-Alto Adige)
We blijven nog even in Zuid-Tirol, want in hetzelfde weekend proef je in het idyllische Val di Funes/Villnösser Tal van het bijzonder smakelijke speck dat hier vandaan komt. Tijdens dit Speckfeest staat overigens niet alleen het Zuid-Tiroolse Speck centraal; er is ook volop ruimte voor muziek en andere lekkernijen. Op zondag wordt de Spekkoningin uitgekozen, een soort Miss Speck die naar behoren gekroond wordt.

© IDM Südtirol-Alto Adige

Törggelen in Zuid-Tirol
Zuid-Tirol (Trentino-Alto Adige)
Nog meer feest in Zuid-Tirol: törggelen. Hoewel de naam erg Duits klinkt, is het een Zuid-Tiroolse verbastering van het Latijnse woord torculum, dat wijnpers betekent. Het zou ooit zijn ontstaan als een soort culinair dankjewel van de wijnboeren uit het Valle Isarco. Zij mochten hun dieren ’s zomers namelijk laten grazen op de weiden van de bergboeren.

Als tegenprestatie nodigden ze de boeren uit de bergen uit voor een boerenfeestmaal met jonge wijn. Met het törggelen werd dus eigenlijk de ruilhandel beklonken, zij het achteraf. Als de tamme kastanjes – in Zuid-Tirol keschtn geheten – eind september, begin oktober rijp zijn, gaan op de wijnboerderijen nog altijd de deuren van de gezellige boerenkamers en kelders open. Hier serveren wijnboeren eigen geproduceerde wijnen en zelfgemaakte specialiteiten.

© IDM Südtirol-Alto Adige

De man met het ijzeren masker
Pinerolo (Piemonte)
Tijdens het festival Maschera di Ferro wordt de man herdacht die hier meer dan elf jaar gevangen werd gehouden, toen het stadje nog op Frans grondgebied lag. Het verhaal wordt nagespeeld, er is een historische stoet en op zaterdagavond viert men la notte del moschettieri.

foto: Massimo Masone | Maschera di Ferro

Fiera Internazionale del Tartufo Bianco
7 oktober tot 3 december 2023, Alba (Piemonte)
Tijdens de Fiera Internazionale del Tartufo Bianco d’Alba worden er tal van activiteiten georganiseerd, voornamelijk met de witte truffel in de hoofdrol. Maar wat is dit witte goud nu eigenlijk? Simpel: truffels zijn paddenstoelen. Bijzondere paddenstoelen, dat wel, want ze groeien onder de grond, tussen de wortels van onder andere eikenbomen en populieren.

Om de truffels op te sporen gaat de truffelzoeker op pad met een goed getrainde hond aan zijn zijde. Deze speurneus weet als geen ander de geur van de truffel op te sporen en zo de vindplaats bloot te leggen. Vroeger gingen er varkens op truffeljacht, maar dat is sinds 1985 verboden.

Truffels kunnen niet worden gekweekt – de mens is hier dus echt afhankelijk van de natuur. Zodoende is de vraag meestal groter dan het aanbod, waardoor de prijs van truffel nogal kan oplopen. De prijs van een kilo witte truffel kan wel tweeduizend euro bedragen!

De witte truffel, de tartufo bianco, komt voornamelijk voor in Piemonte. De buitenkant is niet spierwit, maar geel-groen; de binnenkant is wat grijzer, met witte nerven. Zowel de geur als de smaak van de witte truffel is veel en veel sterker dan die van de zwarte truffel. De witte truffel wordt dankzij de intense geur en smaak vaak rauw gebruikt, bijvoorbeeld geraspt over een bord pasta of risotto.

Eroica – heldenrace in de heuvels
Gaiole in Chianti (Toscane)
Een van de meest bijzondere wielerraces ter wereld wordt elk jaar op de eerste zondag van oktober in Toscane gereden. Deze race, Eroica genaamd, is zo bijzonder omdat de route de deelnemers over de zogenaamde strade bianche, witte straten, voert.

Wie nu denkt dat dat met een hypermoderne fiets geen probleem moet zijn, komt bedrogen uit. Want niet alleen het parcours is bijzonder; ook de fiets waarop je deelneemt is niet het eerste het beste exemplaar. Het stalen ros moet gemaakt zijn vóór 1987.

Als je beide gegevens bij elkaar optelt, is de naam van het evenement, ‘de heroïsche’, niet meer dan terecht gekozen. Het met goed gevolg afleggen van het parcours is een prestatie op zich. De amateur-renners tonen zich ware helden op het stoffige parcours, zoals de naam terecht in herinnering houdt.

Rolli Days
Genua (Ligurië)
De imposante Palazzi dei Rolli, een verzameling van ruim veertig palazzi in Genua, danken hun naam aan de rollo, lijst, die in de zestiende eeuw werd opgesteld. Op deze lijst stonden alle palazzi die volgens het bestuur van Genua in aanmerking kwamen om als verblijf voor voorname gasten te dienen.

In 2006 worden de Palazzi dei Rolli, samen met de Strade Nuove, opgenomen op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Wie alle ruim veertig palazzi wil bekijken (ze dragen allemaal een rood bordje met een nummer), moet een paar dagen Genua plannen, want het zijn er te veel om op één dag te zien. Zeker omdat sommige palazzi ook mooie musea herbergen.

Als je álle palazzi wil bewonderen, vereer je Genua het best met een bezoek tijdens de Rolli Days. Veel van de Palazzi dei Rolli openen dan hun deuren en er zijn verschillende bijzondere tentoonstellingen, evenementen, concerten en andere feestelijkheden om de prestigieuze palazzi extra in het zonnetje te zetten.

Eurochocolate
13 tot 22 oktober 2023, Perugia (Umbrië)
In Perugia dompel je je even helemaal onder in chocolade. De stad staat deze dagen namelijk helemaal in het teken van Eurochocolate, een smakelijk chocoladefestival met elke dag verschillende proeverijen en andere evenementen met chocolade in de hoofdrol. In dit artikel lees je er meer over.

Palio del Papero
Ganzenrace in San Miniato (Toscane)
Tijdens het tweede weekend van oktober kun je in het Toscaanse San Miniato genieten van de Palio del Papero, een ganzenrace. De gans die na honderdvijftig meter als eerste over de finish waggelt, wordt als een ware held  onthaald.

Giornate FAI d’Autunno
15-16 oktober, heel Italië
Tijdens dit herfstweekend ontdek je bijzondere palazzi, kerken, kastelen, parken en schatten van Italië. Veel monumenten en gebouwen die normaal gesproken gesloten zijn voor het publiek openen tijdens deze Giornate FAI d’Autunno, die worden georganiseerd door de Italiaanse monumentenzorg, Fondo Ambiente Italiano, hun deuren. Een ideale gelegenheid voor een gratis kennismaking met het Italiaanse erfgoed!

World Pasta Day
25 oktober
Op 25 oktober is het World Pasta Day – en wordt wereldwijd de pasta in het zonnetje gezet. Dat gebeurt al sinds 1995 met het doel te benadrukken hoe gezond een bord pasta is en hoe gevarieerd je met pasta als basis kunt eten.

Het feest van de lijster
Montalcino (Toscane)
Kijk uit als je op de laatste zondag van oktober door de straatjes van het Toscaanse Montalcino slentert. Hier wordt dan namelijk de Sagra del Tordo gehouden, het feest van de lijster, met tal van boogschietwedstrijden tussen de vier wijken van het stadje.

Food- en wijnfestivals
Het najaar is bij uitstek de tijd van lekker lang en zwaar tafelen. Ter ere van typische najaarsgerechten als polenta, wild zwijn, kastanjes en truffel worden er vooral in het noorden van Italië heel wat sagre, culinaire feesten, georganiseerd, onder andere in Pistoia (Toscane), Soriano nel Cimino (Lazio) en Ornavasso (Piemonte). Als je je reisroute een beetje gunstig kiest, kun je elk weekend in een ander dorp of stad in gezelschap van de locals van lokale lekkernijen proeven.

De druivenoogst wordt meestal afgesloten met een groot feest. Zo ook in Bardolino, aan het Gardameer, waar het Festa dell’Uva e del Vino wordt gevierd. Je kunt proeven van de lokale wijn, de restaurants hebben speciale wijnmenu’s en ter afsluiting is er een feestelijk vuurwerk.

Maar er zijn veel en veel meer wijnfeesten. Elke plaats, zelfs elke wijngaard plukt op verschillende tijden, dus houd oren en ogen open als je in Italië bent in het najaar. Wie weet val je zomaar met je neus in de wijn, die uiteraard na afloop van het zware plukwerk rijkelijk vloeit!

Leuk om in detail te noemen in het kader van de wijnfestivals is de Sagra dell’Uva in Marino (Lazio). Dit wijnfeest wordt sinds 1924 op de eerste zondag van oktober gevierd ter ere van de lokale witte wijn, die uiteraard volop wordt geschonken.

In 2008 maakte men een ludieke fout bij het aanleggen van de tijdelijke wijnfontein die tijdens het festival het stadje siert. De wijn werd niet naar de fontein gepompt, maar naar de kranen van de inwoners van Marino, die zomaar water in wijn zagen veranderen…

Frantoi Aperti
Umbrië
De frantoi, de olijfperserijen, in Umbrië openen in de herfst hun deuren. Tijdens de vijfentwintigste editie van Frantoi Aperti vieren de locals groot feest ter ere van hun groene goud.

De geplukte olijven worden omgetoverd tot vloeibaar goud, dat je ter plekke mag proeven. Daarnaast is er natuurlijk muziek, worden er allerlei mooie wandel- en fietsroutes uitgezet en geniet je van ander herfstlekkers uit de Umbrische keuken.

Halloween
31 oktober, heel Italië
Alhoewel er in Italië oorspronkelijk natuurlijk geen Halloween werd gevierd, dateert het eerste Italiaanse Halloweenfeest toch al van meer dan twintig jaar geleden. Het werd op een toepasselijke plek gevierd, bij de Brug van de Duivel in Borgo a Mozzano, ten noorden van Lucca. Nog steeds vind je hier op 31 oktober ‘het grootste Halloweenfeest’ van Italië, tijdens La Notte Nera, De Zwarte Nacht.

Naar eigen zeggen is Corinaldo (Le Marche) echter de Halloweenhoofdstad van Italië. Gedurende de laatste week van oktober leeft men al helemaal toe naar het griezelfeest, met speciale voorstellingen en spookattracties. Op de avond van 31 oktober is het hoogtepunt van de festiviteiten, met een grote show vol muziek, grote vuren en lekker eten – we blijven ten slotte in Italië.

Lucca Comics & Games (Toscane)
Als je van strips en/of van spelletjes (old school of op je scherm) houdt, dan mag je Lucca Comics & Games niet missen. Het charmante Toscaanse stadje wordt even omgetoverd tot een levend stripverhaal waar stripfiguren en spellen tot leven komen.

Ottobrate Romane
Vier het najaar in Rome (Lazio)
In Rome bestaat de traditie om het najaar te vieren. Tot voor kort werd er tijdens de Ottobrate Romane groots feest gevierd. Want oktober, de maand die zijn naam aan de feesten heeft geleend, is schitterend in Rome. De bomen langs de Tiber kleuren in alle tinten rood, geel en goud, de zon is nog heerlijk warm en geeft de stad extra glans.  Oktober in Rome is een feestje op zich!

Het allermooist is Rome in herfstlicht. De herfstzon zet de stad in een gouden gloed en maakt alles nog mooier dan anders. Het winterse licht is prachtig, de zinderende zon op de daken hartje zomer geeft een heel eigen sfeer, maar dat herfstlicht is onvergetelijk en meer dan de moeite waard om te zien, te vangen op een foto, te koesteren!

ITALIË
TENTOONSTELLINGEN

 

Bergamo en Brescia – Culturele Hoofdsteden van Italië in 2023
In 2023 mogen de steden Bergamo en Brescia zich beide Culturele Hoofdstad van Italië noemen. Ter ere daarvan worden er veel speciale evenementen en exposities georganiseerd.

Een mooie installatie ter ere van Bergamo Brescia Capitale Italiana della Cultura is Allegro maar non troppo (‘vrolijk maar niet te’), een lichtkunstwerk van Platek en Jan Van Lierde.

Het is tot 31 december 2023 tegelijkertijd in Bergamo en in Brescia te zien, in Bergamo onder de portici van de Biblioteca Civica Angelo Mai aan het Piazza Vecchia en in Brescia onder de Portico del Monte di Pietà aan het Piazza della Loggia.

foto’s: Bergamo Brescia Capitale Italiana della Cultura

Tot 29 oktober 2023 bewonder je in Brescia een unieke combinatie van twee prachtige bronzen beelden: Il Pugile, de bronzen bokser die normaal gesproken in het Palazzo Massimo alle Terme in Rome te zien is, en de Vittoria Alata, de gevleugelde vrijheid, hét symbool voor de stad Brescia.

De Spaanse Juan Navarro Baldeweg ontwierp de installatie voor beide beelden, in het Parco Archeologico di Brixia, dat op de Werelderfgoedlijst van Unesco prijkt. Via deze link lees je meer over dit unieke duo.

© foto’s A. Chemollo | Archivio Fotografico Civici Musei di Brescia

Rondom het Castello di Brescia ontmoet je gorilla’s, bavianen en chimpansees. Het groen rondom het kasteel biedt onderdak aan de beelden van de Bolognese kunstenaar Davide Rivalta.

Via deze link vind je meer informatie. De expositie maakt deel uit van de festiviteiten die worden georganiseerd ter ere van Brescia – Capitale della Cultura. In dit artikel delen we meer tips voor een bezoek aan de culturele hoofdstad van Italië van 2023 (een eer die Brescia deelt met Bergamo).

foto’s: Brescia Musei

Tot 7 januari 2024 bekijk je Plessi sposa Brixia, met installaties, projecties en digitale kunstwerken van de hand van Fabrizio Plessi, die te zien zijn in het Parco Archeologico di Brescia Romana en het Museo di Santa Giulia in Brescia.

Het volledige programma vind je via deze link op de website Bergamo Brescia 2023. Ook via Facebook en Instagram blijf je op de hoogte van alle nieuws en evenementen.

TRENTO

Anima Mundi – The Carousel of Life
tot 29 oktober 2023, MUSE
Van 13 juli tot 29 oktober 2023 organiseert het MUSE in Trento de tentoonstelling Anima Mundi – The Carousel of Life in het Palazzo delle Albere.

Het MUSE wil de ‘ziel van de wereld’ verbeelden aan de hand van een uniek en speels concept: de carrousel. De meeslepende expo neemt je mee in een verhaal van geluiden, lichten en dramatische installaties. Een expeditie om licht en duisternis, engelen en demonen, oorsprong en wording, leven en dood, vliegende en rondzwervende dieren te ontdekken.

Deze wereld tussen droom en werkelijkheid wordt geschapen door de Belgische kunstenaar Koen Vanmechelen, Sebastian Brajkovic, Marta Klonowska, Marcello Pietrantoni en Sergio Boldrin.

foto: Matteo di Stefano van Carousel of Life | Carousel of Biodiversity – La Giostra Della Vita van Koen Vanmechelen

TURIJN

Giochi siderali – Riccardo Cordero
tot 5 november 2023, Giardini della Reggia di Venaria
Negen grote kunstwerken van Riccardo Cordero, die hij tussen 2002 en 2020 maakte van ijzer en brons, schitteren in de tuinen van de Reggia di Venaria.

Het gaat om geometrische werken met namen als Satellite, ET, Asteroide Siri en Meteora Hoba, die uit de hemel lijken te zijn neergedaald om een bezoek aan de koninklijke tuinen in Turijn een magisch tintje te geven. Via deze link vind je meer details.

foto: Reggia di Venaria

VENETIË

The Laboratory of the Future – Biennale Architettura
tot 26 november 2023, Venetië
Het thema van de Biennale Architettura is dit keer The Laboratory of the Future. Deze editie is samengesteld door Lesley Lokko, architectuurdocent en schrijver. Hij verzamelde negenentachtig deelnemers uit meer dan zestig verschillende landen, die laten zien hoe ze door middel van verbeelding een betere wereld willen bouwen.

Via deze link vind je alle details van deze Biennale; in dit artikel delen we de hoogtepunten van deze editie.

Thus waves come in pairs
tot 8 november 2023, Ocean Space
Drie moderne kunstenaars hebben de San Lorenzo omgetoverd tot de zogenaamde Ocean Space, met de tentoonstelling Thus waves come in pairs, naar de titel van het gedicht Sea and Fog van Etel Adnan.

De monumentale sculpturen van keramiek en glas van de Amerikaans-Libanese kunstenaar Simone Fattal gaan perfect samen met de installatie van het Duitse duo Petrit Halilaj en Álvaro Urbano. Met de expositie vragen de kunstenaars aandacht voor klimaatverandering.

foto’s: Ocean Space

Ca’ Rezzonico (Venetië) stelt van 13 oktober 2023 tot 9 januari 2024 ivoren miniaturen van Rosalba Carriera tentoon.

Chagall – Il colore dei sogni
tot 13 februari 2024, Centro Culturale Candiani, Mestre
In het Centro Culturale Candiani in Mestre (Venetië) sta je oog in oog met de kleurrijke dromen van Marc Chagall tijdens de expositie Chagall. Il colore dei sogni.

EMILIA-ROMAGNA

Boccioni
tot 10 december 2023, Fondazione Magnani-Rocca
De Fondazione Magnani-Rocca in Mamiano di Traversetolo (vlak bij Parma) wijdt deze herfst een expositie aan Umberto Boccioni (1882-1916), met meer dan honderd werken van deze bekende futuristische schilder en beeldhouwer.

De expositie richt zich met name op Boccioni’s vroegste werken, die hij realiseerde in Rome, Venetië en Milaan. Via deze link vind je alle details van de expositie.

Keith Haring – Radiant Visio
tot 4 februari 2024, Palazzo Tarasconi, Parma
Het Palazzo Tarasconi in hartje Parma wijdt een tentoonstelling aan een van de grootste kunstenaars van de tweede helft van de twintigste eeuw: Keith Haring. Er zijn meer dan honderddertig werken te zien, grotendeels afkomstig uit privécollecties. Meer informatie vind je via deze link.

FLORENCE

Blooming in Paradise
tot 12 november 2023, Officina di Santa Maria Novella
Blooming in Paradise is een bijzondere expositie van Felice Limosani. Je wordt helemaal omringd door bloemen in alle kleuren van de regenboog, in gezelschap van rustgevende muziek.

De expositie is tot 12 november 2023 te zien bij Officina di Santa Maria Novella, aan de Via della Scala 16, waar ook de entree en alle andere ruimtes je bedwelmen door de geuren en kleuren van bloemen.

Untrue Unreal – Anish Kapoor
7 oktober 2023 tot 4 februari 2024, Palazzo Strozzi
Palazzo Strozzi wijdt een prachtige expositie aan de werken van Anish Kapoor, met monumentale installaties, kleine kunstwerkjes, originele vormen en hier en daar een beetje gezichtsbedrog. Via deze link vind je meer details.

Alfons Mucha – La seduzione dell’Art Nouveau
27 oktober 2023 tot 7 april 2024, Museo degli Innocenti
In het Museo degli Innocenti in Florence bewonder je een expositie over Alfons Mucha, met de titel La seduzione dell’Art Nouveau (de verleiding van de art nouveau). Het is de eerste keer dat Florence een expositie aan deze kleurrijke kunstenaar wijdt en er wordt meteen groots uitgepakt, met meer dan tweehonderd kunstwerken.

TOSCANE

Signorelli 500
tot 8 oktober 2023, Cortona
Cortona viert de vijfhonderdste sterfdag van Luca Signorelli met Signorelli 500, een prachtige expositie waarin het werk van deze renaissanceschilder centraal staat.

Volgens Giorgio Vasari was Signorelli degene die de weg effende voor kunstenaars als Rafaël en Michelangelo en zo voor de ultieme perfectie van de kunsten.

Signorelli schilderde in opdracht van onder anderen Lorenzo De’ Medici, paus Sixtus IV en paus Julius II. Hij was een man van de wereld (zoals hij zichzelf ook afbeeldt op een van de fresco’s in de Duomo van Orvieto), maar tegelijkertijd was hij vaak en graag thuis in Cortona.

In het Palazzo Casali zijn tijdens Signorelli 500 dertig van zijn werken te zien, die afkomstig zijn uit verschillende (inter)nationale musea.

I Medici: gente del Mugello – ritratti di famiglia dalle Gallerie degli Uffizi
tot 5 november 2023, Palazzo dei Vicari, Scarperia
Dankzij het project Terre degli Uffizi, waarbij de Galleria degli Uffizi een aantal kunstwerken tentoonstelt in steden en dorpen in Toscane, sta je in Scarperia, een van de mooiste dorpjes van de Mugello, oog in oog met leden van de familie De’ Medici.

Er zijn vier portretten te zien. Ridolfo del Ghirlandaio vereeuwigde Cosimo. Zijn vrouw Eleonora werd samen met haar zoon Garcia (die op jonge leeftijd overleed aan malaria) geportretteerd door Lorenzo Sciorina, een leerling van Bronzino.

Je bewondert ook een schilderij van Francesco I en van zijn tweede vrouw Bianca Cappello. Via deze link lees je meer details; in dit artikel treed je in de voetsporen van de familie De’ Medici in de Mugello.

foto: Terre degli Uffizi

Le avanguardie – met veel meesterwerken uit het Philadelphia Museum of Art
tot 7 april 2024, Palazzo Blu (Pisa)

UMBRIË

Un mare tutto fresco di colore – Sandro Penna e le arti figurative
6 oktober 2023 tot 14 januari 2024
Na de tentoonstelling over Perugino maak je in de Galleria Nazionale dell’Umbria in Perugia kennis met een andere belangrijke inwoner van de stad, dichter Sandro Penna, en met name met zijn kunstverzameling, met werken van onder anderen Pablo Picasso, Jean Cocteau en Franco Angeli. Via deze link vind je meer informatie.

LE MARCHE

Da Ulisse a Corto Maltese
tot 7 januari 2024, Museo Villa Colloredo Mels, Recanati
Ter gelegenheid van de opening van het Recanati Comics Festival start de expositie Da Ulisse a Corto Maltese, een reis door de imaginaire wereld van Hugo Pratt. Via deze link lees je meer.

Lucio Dalla – Anche se il tempo passa
tot 5 november 2023, Palazzo Mosca & Centro Arti Visive Pescheria, Pesaro
Na het grote succes in Bologna, Rome en Napels strijkt deze expositie neer in Pesaro. Je maakt kennis met singer-songwriter Lucio Dalla en alle facetten van het leven van Dalla, van zijn excentrieke persoonlijkheid tot zijn veelomvattende carrière. Je bewondert persoonlijke documenten, foto’s, video’s en andere herinneringen aan deze ster. Via deze link vind je meer informatie.

ROME

Senza fine – Letizia Battaglia
tot 5 november 2023, Terme di Caracalla
Ter herinnering aan de aanslagen die dertig jaar geleden plaatsvonden in de San Giovanni in Laterano en de San Giorgio al Velabro bewonder je in de Terme di Caracalla de tentoonstelling Senza fine, met foto’s van de Siciliaanse Letizia Battaglia (1935-2022).

Er zijn meer dan negentig grote foto’s te zien tussen de ruïnes van de thermen, die gezamenlijk vijftig jaar fotografie beslaan. Stuk voor stuk de moeite waard om te bekijken!

Sembra vivo
tot 8 oktober 2023, Palazzo Bonaparte
In het Palazzo Bonaparte, aan het Piazza Venezia in hartje Rome, is tot 8 oktober 2023 de expositie Sembra vivo te zien, met ruim veertig grote installaties van hedendaagse kunstenaars zoals Maurizio Cattelan, Ron Muech, George Segal en Carole Feuermann. De beelden zijn indrukwekkend echt; met realistische details. Meer informatie over de expositie vind je op de website van Palazzo Bonaparte.

Escher
31 oktober 2023 tot 1 april 2024, Palazzo Bonaparte
Honderd jaar na zijn eerste bezoek aan Rome, in 1923, keert Maurits Cornelis Escher terug in de Eeuwige Stad, tijdens een expositie in het Palazzo Bonaparte.

Helmut Newton – Legacy
6 oktober 2023 tot 3 maart 2024, Museo dell’Ara Pacis
Het museum bij de Ara Pacis biedt vanaf dit najaar een paar maanden ruimte aan een breed retrospectief gewijd aan de beroemde fotograaf Helmut Newton (1920-2004). Meer details vind je via deze link.

Nuova Luce da Pompei a Roma
tot 8 oktober 2023, Musei Capitolini
In de Musei Capitolini maak je een – deels – virtuele reis door de verlichting in de antieke wereld. Er zijn meer dan honderdtachtig originele bronzen museumstukken bij elkaar gebracht, uit zowel Pompeï als Rome. 

Hoe werd de duisternis ten tijde van het Romeinse Rijk opgelicht? Werden er voor feesten speciale lampen gebruikt? En welke rol speelde het licht overdag?

Olielampjes, kandelaars en zaklantaarns uit onder meer het Museo Nazionale Archeologico in Napels en het Parco Archeologico di Pompei werpen licht op deze vragen en zorgen gezamenlijk voor een originele expositie. Via deze link vind je meer details. 

foto’s: Nuova Luce da Pompei a Roma | Turismo Roma 

Michelangelo Pistoletto – Infinity
tot 15 oktober 2023, Chiostro del Bramante
Het Chiostro del Bramante is een van onze favoriete expositieruimtes in Rome. Dit jaar bezoek je er de tentoonstelling Michelangelo Pistoletto – Infinity, met vijftig werken en vier grote installaties van deze meester van de arte povera. Via deze link lees je meer details.

Gli dei ritornano – I Bronzi di San Casciano
tot 22 december 2023, Palazzo del Quirinale
In de expositiezalen van het Palazzo del Quirinale worden de bronzen beelden tentoongesteld die vorig najaar werden opgegraven bij het Toscaanse dorp San Casciano dei Bagni (zie ook dit artikel). Meer informatie over de tentoonstelling vind je via deze link.

foto: Ministero della Cultura

REGGIO CALABRIA

I Bronzi di Riace – cinquanta anni di storia
tot 26 november 2023, Museo Archeologico Nazionale
Maak een schitterende reis naar het verleden van de beroemde Bronzi di Riace, aan de hand van talloze archieffoto’s en video’s uit de tijd van deze bijzondere vondst. In het Museo Archeologico Nazionale in Reggio Calabria maak je zo kennis met de mensen die deze bronzen mannen ontdekten en restaureerden, om de beelden dan met een hernieuwde blik te bekijken.

PUGLIA

Caravaggio e il suo tempo – tra naturalismo e classicismo
tot en met 8 december 2023, Mesagne
Circa vijfendertig werken van Caravaggio en zijn tijdgenoten schitteren dit jaar in het Castello Normanno Svevo in Mesagne. Je bewondert een aantal werken uit privécollecties, die weinig bekend zijn bij het grote publiek, zoals Jongen gebeten door een hagedis van Caravaggio en Conversione di San Paolo van Ludovico Carracci.

Vondsten uit Fort Vechten
t/m 31 oktober 2024, Rijksmuseum van Oudheden, Leiden
Het Romeinse fort bij Vechten, in de provincie Utrecht, is een van de grootste en tegelijk een van de minst bekende forten langs de Romeinse limes in Nederland.

Het Rijksmuseum van Oudheden is al bijna tweehonderd jaar betrokken bij archeologisch onderzoek in Vechten. De afgelopen jaren zijn veel vondsten afkomstig uit deze plaats aan de collectie toegevoegd.

De honderd bijzonderste objecten zijn voor deze tentoonstelling geselecteerd, waaronder een aantal bijzondere helmen, een gezichtsmasker, luxe aardewerk en schoenzolen in alle soorten en maten. Via deze link lees je meer over de expositie.

Romeinen achter de duinen
tot 31 maart 2024, Museon, Den Haag
In het Museon is een tentoonstelling te zien over de Romeinen in het Nederlandse kustgebied en over de Cananefaten, de oorspronkelijke bewoners.

Met enkele unieke vondsten uit de omgeving van Den Haag als uitgangspunt wordt een indruk gegeven van het leven van de Romeinen. Thema’s als het leger, mode en make-up, de Romeinse kookkunst en bebouwing komen aan bod.

Le Canzoni Italiane – Alexander Broussard & Friends
verschillende theaters in Nederland
Met het programma Le Canzoni Italiane keert Alexander Broussard terug naar zijn roots. De van oorsprong Italiaanse pianist/zanger speelt en zingt een keur van klassiekers waarmee hij grootgebracht is en wisselt dat af met moderne internationale successen.

Verwacht een sfeervol repertoire dat je in luttele seconden meevoert naar het hart van de Italiaanse cultuur met vanzelfsprekend de passie die daarbij hoort.

Van Eros Ramazzotti tot Luciano Pavarotti, van Zucchero tot Andrea Bocelli, van traditionele muziek tot pop: het komt allemaal voorbij in deze voorstelling waar vuur en melancholie elkaar omarmen. Benieuwd? Het speelschema vind je via deze link.

BELGIË

De oudheid in kleur
21 oktober 2023 tot 2 juni 2024, Gallo-Romeins Museum, Tongeren
We hebben er in vele musea in Italië oog in oog mee gestaan: de witte, marmeren beelden uit de tijd van Grieken en Romeinen. Maar wist je dat deze beelden in de oudheid van top tot teen in felle kleuren beschilderd waren?

Hoe dat eruit heeft gezien, kun je nu zelf ervaren tijdens de expositie De oudheid in kleur, die te zien is in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren.

Bugatti Unseen
tot 5 november 2023, Autoworld Brussel
Bij de ingang van het museum staan zo’n vijftien unieke Bugatti’s. Ze zijn zeer zeldzaam en werden bijna nooit zijn tentoongesteld. De meeste zijn zelfs maar één keer geproduceerd!

Onder deze juwelen is de enige echte La Voiture Noire, geïnspireerd op de persoonlijke auto van Jean Bugatti (de zwarte Type 57 SC Atlantic). In 2022 werd hij verkocht aan een mysterieuze eigenaar.

Vier racewagens uit een mooie Zwitserse collectie zullen ook voor het eerst te zien zijn. Last but not least zijn er ook een paarauto’s te zien die verbonden zijn aan grote namen, onder wie koning Leopold III, die groot fan was van het legendarische merk!