In onze agenda van september vind je een overzicht van een aantal interessante evenementen, festivals en tentoonstellingen, zowel in Italië als in Nederland en België. De evenementen en festivals staan op chronologische volgorde, daarna volgen de tentoonstellingen in Italië en daarna alle Italiaanse tips in eigen land.
Tip: met behulp van de toetsencombinatie CTRL+F kun je zoeken op regio of stad, zodat je snel kunt zien wat er op jouw vakantiebestemming te zien en te doen is!
ITALIË
EVENEMENTEN & FESTIVALS
Koninginnerace op het Canal Grande
Venetië (Veneto)
Elke eerste zondag van september ziet het Canal Grande in Venetië letterlijk zwart van alle gondels die op het water dobberen. Dan wordt namelijk de Regata Storica gehouden, een traditie die tot ver in de geschiedenis teruggaat.
Voorafgaand aan de roeiwedstrijd is er een gondeloptocht waarin oude, bijzonder gedecoreerde gondels de hoofdrol spelen. Daarna volgen de echte roeiwedstrijden. Het spits wordt afgebeten door de Regata dei Giovanissimi. Dan zijn de vrouwen aan de beurt, met hun Regata delle Donne en vervolgens mag er gejuicht worden voor boten uit de omliggende streken, tijdens de Regata delle Caorline.
Tot slot gaan de echte gondeliers van start. Tijdens een spannende Regata dei Campioni glijden ze over het water. De boten vertrekken vanaf de Riva degli Schiavoni. De finish ligt tegenover Ca’Foscari, waar een soort drijvende historische tribune in het water is geplaatst. Daar worden de winnende gondeliers gehuldigd.
Filmfestival van Venetië (Veneto)
Begin september geniet je van de Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica di Venezia, zoals het Filmfestival van Venetië voluit heet. Het is het oudste filmfestival ter wereld; de eerste editie werd reeds in 1932 gehouden. Venetië staat dan even helemaal in het teken van rode lopers, sterren en bovenal bijzondere films.
Raduno dello Spazzacamino
begin september, Santa Maria Maggiore (Piemonte)
Van over de hele wereld komen schoorsteenvegers naar Santa Maria Maggiore in de Val Vigezzo om samen feest te vieren, lekker te eten en te drinken en luidkeels het ‘schoorsteenvegerslied’ te zingen. Op 1 september 2024 is er een grootse optocht.
foto’s: Museo dello Spazzacamino
La Macchina di Santa Rosa
3 september, Viterbo (Lazio)
In Viterbo trekt elk jaar op 3 september een heel gevaarte door de stad. De zogenaamde Macchina di Santa Rosa is circa dertig meter hoog, vijf ton zwaar en spectaculair verlicht met meer dan duizend lichtjes en versierd met ontelbare stoffen rozen.
De constructie met de heilige Rosa wordt door meer dan honderd man gedragen – zo zwaar is ze. De tocht voert de heilige door de straten van de stad, in handen van de dragers, facchini genaamd. Ze stoppen een paar keer bij een soort altaar, waarna steeds drie commando’s klinken voor de heilige weer gedragen kan worden: ‘Sotto col ciuffo e fermi’, ‘Sollevate e fermi’ en ‘Per Santa Rosa, avanti!’
La Festa di Rificolona
7 september, Florence (Toscane)
Elk jaar op de avond van 7 september schittert Florence in het licht van honderden lampions. Ter ere van La Festa di Rificolona wordt er een grote lampionnenoptocht gehouden. Al zingend trekken kinderen én volwassenen door de stad, elk met een eigengemaakte of gekochte lampion of lantaarn.
Het feest is waarschijnlijk in de zestiende eeuw ontstaan. Toen kwamen de boeren uit de wijde omstreken voor het eerst op de avond van 7 september naar de stad, om daar de dag erna de geboortedag van Maria te vieren. De boeren verzamelden zich vooral op het plein voor de Santissima Annunziata. Nog steeds komen de Florentijnen hier samen, in één groot feest van licht.
De verjaardag van Julia
12 september, Verona (Veneto)
Julia, of Giulietta zoals de Italianen haar noemen, was naar verluidt jarig op 12 september. Een mooie gelegenheid om het huis waar ze zou hebben gewoond te bezoeken, aan de Via Cappello in Verona.
Hoewel het hier nu bijna altijd een drukte van belang is en je geen tijd hebt om te dagdromen bij Romeo die een prachtige liefdesverklaring komt brengen, moet je in elk geval even de rechterborst van de bronzen Julia aanraken. Dat schijnt geluk te brengen in de liefde…
Sagra della Lumaca
Molini di Triora (Ligurië)
Ben je begin september in de buurt van Valle Argentina in Ligurië en wil je iets bijzonders meemaken op gastronomisch gebied? Dan is de Sagra della Lumaca, het slakkenfestival in Molini di Triora, zeker een aanrader.
Ruim tweehonderd kilo slakken worden op typisch Ligurische wijze bereid door de lokale bars en restaurants. Er zijn wijnproeverijen, je kunt genieten van live muziek, kinderentertainment, een markt met lokale specialiteiten en meedoen met een echte slakkenrace.
Lichtjesfeest in Lucca
13 september, Lucca (Toscane)
Tijdens de Luminara di Santa Croce wordt heel Lucca feestelijk verlicht door duizenden kaarsen en kaarsjes. Ter ere van dit grootse feest worden er allerlei activiteiten georganiseerd, zoals een plechtige processie met Il Volto Santo (‘Het Heilige Gezicht’). Na de processie is er het Mottettone-concert in de kathedraal en groots vuurwerk.
Wolkenlift in de Duomo
14 september, Milaan (Lombardije)
Elk jaar op 14 september vindt er in Milaan een belangrijke gebeurtenis plaats. Sinds 1576 gaat er dan een lift de nok van de Duomo in. Deze lift heeft de vorm van een wolk en wordt daarom in het Milanese dialect Nivola genoemd.
De wolk heeft een soort baldakijn, versierd met engelen, kaarsen en een gouden kruis. Het hele gevaarte wordt de lucht in gehesen zodat de aartsbisschop van Milaan een spijker van het kruis van Jezus kan pakken, die zo’n veertig meter boven het altaar wordt bewaard.
Sherbeth Festival (Sicilië)
Elk jaar in september vindt op Sicilië het Sherbeth Festival plaats. Villa Bellini in Catania staat dan vier dagen lang helemaal in het teken van ijs. Tijdens het ijsfestival kun je volop ijs proeven, in allerlei klassieke én bijzondere smaken.
Tijdens het festival vindt ook de Internationale ijswedstrijd Procopio de’ Coltelli plaats. De competitie draagt de naam van de Siciliaanse chef Francesco Procopio Cutò, die ook wel ‘de vader van de gelato’ wordt genoemd.
Hij nam de ijskoude lekkernij van Sicilië mee naar Frankrijk, toen hij daar in 1686 Café Le Procope opende – zo gaat het verhaal. Gelukkig bleef er genoeg kennis van het ijsbereiden achter op het eiland, iets waar je als bezoeker heerlijk van mee kunt genieten!
ITALIË
TENTOONSTELLINGEN
Agrigento – Italiaanse culturele hoofdstad in 2025
Pesaro (Le Marche) draagt de titel van Italiaanse culturele hoofdstad begin 2025 over aan het Siciliaanse Agrigento.
Agrigento was een van de belangrijkste steden in Magna Graecia, het grote Griekse rijk dat ook grote delen van Sicilië besloeg. In de huidige stad ligt de geschiedenis dan ook op veel plaatsen letterlijk verborgen onder de straat waarop je loopt of onder de kerken en palazzi die je ziet.
Een bezoek aan Agrigento is niet compleet zonder de Valle dei Templi te bewonderen, de Vallei van de Tempels, waar ooit de oude Griekse stad Akragas schitterde. Volgens de schrijver Pindarus was dit ‘de mooiste vergankelijke stad, waarvan de inwoners bouwen voor de eeuwigheid maar leven alsof er geen morgen bestaat’.
Domenica al Museo
elke eerste zondag van de maand
Elke eerste zondag van de maand kun je gratis naar musea die door de Italiaanse staat worden beheerd. In Rome betekent dit dat je op die dag bijvoorbeeld geen entree hoeft te betalen voor het Colosseum en het Forum Romanum, voor de Galleria Borghese, voor Palazzo Barberini, voor het GNAM (Galleria Nazionale d’Arte Moderna), voor Villa Giulia, voor de Terme di Diocleziano, voor het Palazzo Massimo, voor Crypta Balbi, voor de Thermen van Caracalla en voor de Engelenburcht.
In Florence kun je gratis naar de Galleria degli Uffizi, met onder meer Botticelli’s Venus, de Galleria dell’Accademia, met Michelangelo’s originele David, en de Cappelle Medicee, met schitterende beelden van Michelangelo, terwijl je in Venetië kosteloos naar de Gallerie dell’Accademia en het Arsenaal kunt.
Ook de opgravingen van Herculaneum en Pompei, Villa Oplontis en het Archeologisch Museum vallen onder de staatsmusea.
Helaas kunnen we hier niet alle staatsmusea noemen, maar alle musea die je op de eerste zondag van de maand gratis kunt bezoeken, vind je via deze link (je kunt dan per regio alle deelnemende musea vinden).
ROME
Kolossaal beeld van Constantijn
tot eind 2025, tuin van de Musei Capitolini
In de tuin van Villa Caffarelli, die deel uitmaakt van de Capitolijnse Musea, kun je de opvallende reconstructie van de Kolossus van Constantijn bewonderen.
Dankzij de diepgaande studie van literaire en epigrafische bronnen en de overgebleven fragmenten van het grandioze originele beeld – hoofd, rechterarm, pols, rechterhand, rechterknie, rechterscheenbeen, rechtervoet, linkervoet, allemaal bewaard op de binnenplaats van het Palazzo dei Conservatori – heeft men dit beeld op een schaal van 1:1 kunnen realiseren.
Het kolossale beeld van Constantijn (vierde eeuw na Christus) is ongeveer dertien meter hoog en toont de keizer in de gedaante van een zittende Jupiter, zijn lichaam deels onbedekt, een mantel over zijn schouder, de wereldbol in zijn linkerhand en de scepter in zijn rechter.
Voor de realisatie van het werk werd elk fragment in 3D gemodelleerd en op een digitaal nagebouwd standbeeld geplaatst, waarbij als iconografische sporen enkele gelijkwaardige exemplaren uit dezelfde tijd werden gebruikt, zoals het kolossale standbeeld van Jupiter in de Hermitage in Sint-Petersburg en de grote gipsen kopie van het standbeeld van keizer Claudius, afgebeeld als Jupiter, in het museum van de Ara Pacis.
Gratis naar de Vaticaanse Musea
Elke laatste zondag van de maand kun je gratis naar de Vaticaanse Musea & Sixtijnse Kapel, om te genieten van alle schatten die in het museum verzameld zijn, van de Laocoöngroep tot de schitterende schilderingen van Michelangelo. Ga wel op tijd, want het is op deze dag nog drukker dan anders.
Vaticaanse Musea by night
Op vrijdag kun je de Vaticaanse Musea ook ’s avonds bezoeken, van 19.00 tot 23.00 uur (de entree sluit om 21.30 uur). Voor zo’n avondbezoek moet je echt van tevoren online reserveren via deze link. Je kunt tijdens deze bijzondere avond het Museo Gregoriano Egizio, het Museo Pio Clementino, de Gallerie Superiori, de Stanze di Raffaello, het Appartamento Borgia, de Collezione Arte Religiosa Moderna en de Sixtijnse Kapel bewonderen.