In het spoor van Hemingway

Tijdens een vlucht naar Rome, lang geleden, las Saskia For whom the bell tolls van Hemingway. Nog voor het vliegtuig goed en wel in de lucht was, was ze al gegrepen door het verhaal.

Saskia: ‘De vrouw die naast me zat, tikte me zachtjes op mijn schouder. Wat ik aan het lezen was, zo wilde ze weten. Ik draaide het boek zo dat ze de titel kon lezen. Haar reactie zal ik nooit vergeten. Op luide toon riep ze: ‘Aha, geen wonder dat je zo met je neus in dat boek zit. Hemingway!’

Sinds die tijd heb ik veel van Hemingway’s boeken her- en gelezen. Hij is een van de beste reisgenoten – waar ter wereld je je ook bevindt. Zijn woorden brengen iets bijzonders teweeg, dat zich moeilijk laat omschrijven. Een avond alleen op een hotelkamer om een deadline te halen wordt met af en toe een paar zinnen Hemingway nooit saai; urenlange vertraging gaat ongemerkt voorbij met een van zijn meesterwerken in handen.

Toen ik Michael Palins boek In het spoor van Hemingway zag, kon ik mijn geluk dan ook niet op. Honderd jaar na de geboorte van Ernest Hemingway gaat Michael Palin op zoek naar de man achter de legende: een stevige innemer, een verleider, een jager, een globetrotter en vrouwenverzamelaar – maar die als een droom schreef en die via zijn werk een onuitwisbare indruk op de twintigste eeuw heeft achtergelaten.

Michael Palin treedt in zijn voetsporen en reist via Chicago en Michigan naar Italië, Parijs en Spanje, via Florida naar Afrika en weer terug naar Cuba, naar alle plekken die Hemingway op deze aardbol heeft aangedaan. Tijdens zijn reizen verplaatst Palin zich in de wereld van Hemingway. Heden en verleden vloeien daarbij in elkaar over, wat leidt tot verrassende momenten.

Een fragment:

‘Vanavond heb ik Afscheid van de wapenen naast mijn bed liggen. Hemingways beroemde verhaal over liefde en oorlog in Italië. Het is de oranje-witte Penguin-editie uit 1959, die toen 2 shilling sixpence kostte en die je op school kreeg om te lezen voor je literatuurlijst. Het boek zit vol ezelsoren en laat los in de rug, maar ik kon er niet van scheiden. Dit is het boek dat me voor het eerst liet kennismaken met Hemingway, en in zekere zin ook met Italië.

[…]

We vertrekken vandaag uit Milaan in een poging de precieze plaats te achterhalen waar Hemingway gewond raakte. Dat is lastig, want in Afscheid van de wapenen loopt de fictieve luitenant Henry wel Hemingways verwondingen op, maar op een plek aan het front waar Hemingway nooit geweest is, tussen de rivier de Isonzo, die tegenwoordig de grens vormt tussen Italië en Slovenië.

We zijn hier in een bergachtig, indrukwekkend landschap, waar een zachtgroene rivier door steile, beboste bergkloven stroomt. Er werd hier zwaar gevochten, maar Hemingway had daar part noch deel aan. Hij raakte gewond aan de oever van de Piave, in laaggelegen, vlak landbouwgebied op zo’n vijfenzeventig kilometer van Venetië.

De weg van Milaan naar Venetië is rechttoe rechtaan. De reis verloopt zonder problemen, behoorlijk saai eigenlijk. Spoorweg en snelweg doorsnijden naast elkaar de vruchtbare vlakte van Lombardije, en verder weg naar het noorden zijn daar, hoewel niet altijd zichtbaar, de besneeuwde Alpentoppen.

Romantische steden als Verona, Padua, Vicenza en Venetië zijn niet meer dan namen op verkeersborden boven de weg terwijl de autostrada afbuigt om ze te vermijden. Het platteland wordt in rap tempo verslonden door bouwprojecten, en het gevaar dreigt dat de open vlakte één groot industrieel complex wordt.

Ten oosten van Venetië verandert het landschapspatroon. Kaarsrechte wegen, kanalen, hoogspanningsmasten en de vers geploegde voren op de velden splitsen zich op, kruisen elkaar en komen weer samen als lijnen op een schilderij van Mondriaan.

We nemen onze intrek in een hotel in Noventa di Piave, een stadje met de op één na hoogste klokkentoren in de Veneto – na die op het San Marcoplein – met een pizzeria die Smack! heet en een rokerig café waar oude mannetjes zitten te kaarten. Geniet in een druk plaatselijk restaurant van een goede, eenvoudige maaltijd, weggespoeld met karafjes prosecco, de sprankelende, mousserende witte wijn van de streek.

Lees later in bed nog een paar bladzijden in Afscheid van de wapenen, met meer plezier dan anders in de wetenschap dat ik me op maar twee kilometer van Fossalta bevind, het stadje waar het verhaal ontstond.’

Lees de hele reis van Michael Palin in de voetsporen van Hemingway in

In het spoor van Hemingway | Michael Palin | vertaald door Stan Verschuuren | ISBN9789041708830 | € 10,- | Rainbow Pockets | bestel In het spoor van Hemingway via deze link bij bol.com