Simonetta Vespucci – de vrouw die Botticelli’s Venus haar gezicht gaf

De mooiste man van Florence is zonder enige twijfel Michelangelo’s David. Maar wie is de mooiste vrouw van Florence? Volgens ons is dat niemand minder dan Simonetta Vespucci, de jongedame die Botticelli’s Venus haar gezicht gaf:

Uit het schuim van de zee

Botticelli laat Venus, net als in de klassieke mythe, geboren worden uit het schuim van de zee. Dat schuim op de golven, dat door Botticelli fijntjes wordt weergegeven, zou afkomstig zijn van het zaad van Uranus, die door niemand minder dan zijn eigen zoon was ontmand.

De golven omringen Venus, staand op een schitterende schelp, die door de adem van de wind naar het land wordt gedreven, waar ze wordt opgewacht door Flora, die een prachtige, met bloemen versierde mantel voor de godin ophoudt om haar naaktheid te bedekken.

Een paar van de schitterende details:

Botticelli’s De geboorte van Venus is te bewonderen in de Galleria degli Uffizi in Florence. Alleen al voor dit schilderij is een bezoek meer dan de moeite waard, al is het aan te raden van tevoren kaartjes te reserveren, wil je niet te lang in de rij staan.

Grote liefde

Achter Botticelli’s De geboorte van Venus gaat volgens de Italianen een zeer romantisch liefdesverhaal schuil. Botticelli kreeg de opdracht voor het doek van Giuliano di Piero de’ Medici, die tot over zijn oren verliefd was op Simonetta Vespucci.

Giuliano was in die tijd, samen met zijn broer Lorenzo, verantwoordelijk voor het bestuur van Florence. Terwijl Lorenzo voornamelijk de bestuurszaken voor zijn rekening nam, hield Giuliano zich bezig met paardenrennen en andere wedstrijden – ook en vooral om indruk te maken op Simonetta. Bij een van de toernooien prijkte Simonetta’s gezicht, eveneens vereeuwigd door Botticelli, op het te winnen vaandel, met daaronder de woorden L’unica e sola. Drie keer raden wie de race won…

Giuliano was echter niet de enige die voor de schoonheid van Simonetta was gevallen. Veel schilders uit de renaissance verwerkten haar in hun schilderijen – of ze nu model voor hen zat of niet. Het meisje stond daardoor al snel bekend als la bella Simonetta. Deze bella was ook Botticelli niet ontgaan. We zien haar meer dan eens opduiken in zijn werk, soms als hoofdfiguur, meestal als een van de vele nevenfiguren.

Helaas stierf Simonetta al op jonge leeftijd. Ze was pas 22 toen ze werd geveld door tuberculose, hetgeen ze niet overleefde. De grote liefde van zowel Giuliano als Botticelli bleef dus onbeantwoord, al deden ze allebei hun best om Simonetta zo vaak als mogelijk tot leven te wekken. Vandaar de opdracht van Giuliano aan Botticelli, al zou de opdracht voor het doek volgens andere bronnen van Giuliano’s broer Lorenzo zijn gekomen, die voor zijn broer een bijzonder aandenken aan zijn grote liefde wilde laten maken.

Hoe dan ook, haar gelaat stond gelukkig in ieders geheugen gegrift, zodat Botticelli negen jaar na haar dood nog altijd een schitterend portret van haar kon maken, in de gedaante van Venus – godin van de schoonheid. Zo zou haar frisse schoonheid altijd door blijven leven, lang na haar dood en na die van haar aanbidders.

Botticelli zorgde overigens ook op een andere manier voor een eeuwige erfenis. Hij liet in zijn testament optekenen dat hij graag naast Simonetta begraven zou worden, en zo geschiedde. In de Ognissanti-kerk in Florence rusten schilder en model naast elkaar, als prachtig bewijs van een bijzondere liefde, die sterker is dan de dood…