Ciao tutti Italië Agenda – mei

In onze agenda van mei vind je een overzicht van een aantal interessante evenementen, festivals en tentoonstellingen, zowel in Italië als in Nederland en België. De evenementen en festivals staan op chronologische volgorde, daarna volgen de tentoonstellingen in Italië en daarna alle Italiaanse tips in eigen land.

Tip: met behulp van de toetsencombinatie CTRL+F kun je zoeken op regio of stad, zodat je snel kunt zien wat er op jouw vakantiebestemming te zien en te doen is!

ITALIË
EVENEMENTEN & FESTIVALS

 

Festa del Lavoro
1 mei, heel Italië
De Dag van de Arbeid is in Italië een vrije dag. Dat betekent veel winkels die dicht zijn, zondagsregeling voor het openbaar vervoer en – in de authentieke betekenis van de dag – veel demonstraties en politieke bijeenkomsten. Het betekent vaak ook feest, met tal van concerten en festiviteiten. Het bekendst is wellicht het grote Concerto di Primo Maggio op het plein voor de San Giovanni in Laterano (Sint-Jan in Lateranen) in Rome.

Sant’Efisio – de langste processie ter wereld
1-4 mei, Cagliari (Sardinië)
Efisio heeft Sardinië in 1652 gered van de pest. Als dank wordt er elk jaar een processie voor deze heilige gehouden. En niet zomaar een processie, nee, het is de langste processie ter wereld! Een indrukwekkende stoet eilandbewoners trekt van 1 tot 4 mei door de straten van Cagliari, vergezeld door paarden en ossen die de mooiste karren en koetsen voorttrekken. In deze blog lees je meer over Sant’Efisio.

La Festa dei Serpari – kronkelende slangen
1 mei, Cocullo (Abruzzo)
Het kleine dorpje Cocullo wordt op 1 mei overspoeld door slangen. Tijdens de Processione dei Serpari wordt San Domenico (de beschermheilige tegen slangenbeten) door het dorp gedragen, gesierd door juwelen, geld en levende slangen. De slangen kronkelen over het beeld – en over de dragers! – maar daardoor zijn alle dorpsbewoners een jaar lang beschermd tegen de beet van deze giftige beesten. In deze blog lees je meer over de slangenprocessie in Cocullo.

Calendimaggio
Assisi (Umbrië)
Assisi is de eerste dagen van mei nog meer een bezoek waard dan anders. De stad staat dan namelijk in het teken van de Calendimaggio, een feestelijk festival waarbij oude tijden herleven. De wijk Parte di Sopra neemt het op tegen de wijk Parte di Sotto. Er zijn wedstrijden, optochten, optredens van onder andere koren, dansgezelschappen en vaandelzwaaiers, stuk voor stuk in schitterende kostuums.

foto: Calendimaggio di Assisi

Giardino dell’Iris
hele maand mei, Florence (Toscane)
De Giardino dell’Iris, de Iristuin in Florence, is alleen in mei geopend, ter gelegenheid van de internationale Iriswedstrijd. Van juni tot september sturen kwekers van over de hele wereld wortelstokken toe die in de tuin worden geplant en gekweekt, en in mei volgt de prijsuitreiking.

Het toezenden gebeurt anoniem, de planten krijgen een code toegewezen en de naam van de winnaar wordt pas na de bekendmaking van de winnende code vrijgegeven. Er is ook een speciale prijs voor de iris die het dichtst bij de kleur rood op de vlag van de stad Florence komt.

Giro d’Italia
Dé Italiaanse wielerklassieker van het jaar. Alle details vind je op de officiële website van de Giro d’Italia.

Het bloed van San Gennaro
4 mei 2025, Napels (Campanië)
San Gennaro, oftewel de heilige Januarius, is de patroonheilige van de stad Napels. Drie dagen per jaar, op de eerste zondag in mei, op 19 september en op 16 december, staat de hele stad op zijn kop. Het lot van de stad ligt die dagen in handen van San Gennaro. Als zijn bloed gaat stromen en voor de ogen van duizenden gelovige Napolitanen vloeibaar wordt, slaakt iedereen een diepe zucht van opluchting. De stad is weer een jaar gered!

foto: Anna Serrato

De boot met de heilige Nicolaas
8 mei, Bari (Puglia)
In Bari, diep in het zuiden van de Italiaanse laars, vieren ze al op 8 mei Sinterklaas. De man die dan op een bootje de haven binnen komt gevaren, lijkt echter in niets op de Nederlandse Goedheiligman.

Geen lange witte baard, maar een korte grijze. Geen mijter, maar een aureool. En geen blanke huid, nee, deze Sint Nicolaas heeft duidelijk een getinte huidskleur. Geen dansende pieten, maar een gevolg van hooggeplaatste inwoners van Bari. Dit is echter de enige echte Sinterklaas, volgens de Italianen.

Bruiloft van de Boom
8 mei, Vetralla (Lazio)
In Vetralla wordt elk jaar op 8 mei een wel heel bijzondere bruiloft gevierd, de Sposalizio dell’ Albero (Bruiloft van de Boom). Twee eiken in het bos bij Vetralla worden versierd met bloemenkransen, boeketjes met lentebloemen worden aan de voet van de bomen gelegd en in de schaduw van de eiken wordt genoten van een feestelijke picknick.

Ook worden er nieuwe bomen geplant; allemaal bedoeld om de band met het bos en Vetralla’s soevereiniteit over het woud te vieren, zodat elke inwoner ook het komend jaar een afgesproken hoeveelheid brandhout mag hakken.

Corsa dei Ceri 
15 mei, Gubbio (Umbrië)
De inwoners van Gubbio kijken er een heel jaar naar uit, naar de spannende Corsa dei Ceri (Race van de Kaarsen) op 15 mei. Denk nu niet dat alle inwoners met een kaars door het stadje gaan rennen, nee, de kaarsen zijn hier van hout.

Ze wegen maar liefst vierhonderd kilo en dragen elk een eigen heilige: Sant’Ubaldo, de patroonheilige van de stad en van de metselaars, San Giorgio, de patroonheilige van de winkeliers, en Sant’Antonio, de beschermheilige van de boeren. De kaarsen worden op de schouders van sterke mannen door de straten van Gubbio gedragen.

In een rap tempo spoeden de mannen zich naar de driehonderd meter hoger gelegen kerk van Sant’Ubaldo, het thuis van de houten ‘kaarsen’. Overigens is het geen race in de strikte zin van het woord, want Sant’Ubaldo moet als eerste bij de kerk aankomen.

Cavalcata Sarda
Sassari (Sardinië)
Tijdens dit kleurrijke festival in Sassari komen ruiters van het hele eiland naar de stad Sassari, voor een kleurrijke parade. De processie wordt gehouden ter nagedachtenis aan de bevrijding van de Spaanse bezetters in 1711. Andere bronnen zeggen dat de Cavalcata Sarda wordt gehouden ter herinnering aan het hoge bezoek van 1899, toen de eerste koning van Italië, Umberto, samen met zijn vrouw Margherita de stad met een bezoek vereerde.

foto: Turismo Sassari

Festa della Sensa – een huwelijk met de zee
Venetië (Veneto)
Elk jaar viert Venetië haar huwelijk met de zee tijdens het Festa della Sensa. Deze traditie is ontstaan in de tijd van de Dogen en nog steeds wordt het met dezelfde rituelen gevierd. Het bestuur van de stad gaat te water aan het Piazza San Marco, om vervolgens in een schitterende stoet van boten en bootjes naar de haven van San Nicolò (Lido) te varen, waar ze gezamenlijk een gouden ring in het water werpen om het huwelijk met Neptunus, de zeegod, te bezegelen.

foto: BasPhoto

Lo Sposalizio del Mare
Cervia (Emilia-Romagna)
Ook in Cervia viert men het huwelijk met de zee, Lo Sposalizio del Mare. Al sinds 1445 wordt een gouden ring in zee geworpen, als symbool voor het huwelijk dat de stad en de zee samen hebben gesloten. De ring wordt eerst tijdens een historische optocht door de straten van Cervia gedragen, een schitterende aanblik!

Palio di San Giorgio
Ferrara (Emilia-Romagna)
In Ferrara kennen ze net als in Siena een paardenrace. De Palio di San Giorgio, zoals de race hier heet, is hoewel minder bekend zeker niet minder mooi om te zien. Ook hier strijden de verschillende wijken tegen elkaar om een schitterend vaandel in de wacht te slepen.

Het zijn echter niet alleen de paarden die de overwinning kunnen behalen. Elk weekend in mei kunnen de wijken punten in de wacht slepen. Er zijn wedstrijden voor vaandelzwaaiers en trommelaars en er is een feestelijke parade waarvoor de inwoners van Ferrara hun traditionele kledij uit de kast halen. De stoet voert naar het Castello Estense. Hier legt elke wijk een eed af aan de hertogen van de D’Este-familie.

Tijdens het laatste weekend van mei vindt dan de grande finale plaats. Het Piazza Ariosto, een groot plein met een verlaagd middenstuk, is verbouwd tot toneel voor de race. De Palio bestaat in Ferrara, anders dan in Siena, uit vier verschillende races: de race van de putti (jongens), de race van de putte (meisjes), de race van de asini (ezels), en – de belangrijkste – de race van de cavalli (paarden).

foto: Riccardofe

Palio di San Floriano
Jesi (Le Marche)
Net als veel steden en dorpjes in Italië heeft ook Jesi (Le Marche) een eigen Palio, de Palio di San Floriano. Begin mei nemen de verschillende wijken het vier dagen lang tegen elkaar op, in disciplines als boogschieten, vaandelzwaaien en zwaardvechten. Spectaculair om mee te maken; je waant je echt even terug in de tijd!

Eroica Montalcino
(Toscane)
Tijdens deze bijzondere editie van de Eroica waan je je in de Chianti even terug in de tijd. Wielrenners op vintage fietsen toeren door het prachtige Toscaanse landschap, over de beroemde strade bianche, de witte, niet geasfalteerde wegen in de Chianti.

Er zijn routes, van 46, 70, 96 of 171 kilometer lang. De langste route voert vanuit Buonconvento langs prachtige plaatsen als Bagno Vignoni en Pienza. Ook is er een wandelroute van 27 kilometer, door de heuvels bij Siena en de wijngaarden van Brunello.

Rolli Days
Genua (Ligurië)
De imposante Palazzi dei Rolli, een verzameling van ruim veertig palazzi in Genua, danken hun naam aan de rollo, lijst, die in de zestiende eeuw werd opgesteld. Op deze lijst stonden alle palazzi die volgens het bestuur van Genua in aanmerking kwamen om als verblijf voor voorname gasten te dienen.

In 2006 worden de Palazzi dei Rolli, samen met de Strade Nuove, opgenomen op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Wie alle ruim veertig palazzi wil bekijken (ze dragen allemaal een rood bordje met een nummer), moet een paar dagen Genua plannen, want het zijn er te veel om op één dag te zien. Zeker omdat sommige palazzi ook mooie musea herbergen.

Als je álle palazzi wil bewonderen, vereer je Genua het best met een bezoek tijdens de Rolli Days. Veel van de Palazzi dei Rolli openen dan hun deuren en er zijn verschillende bijzondere tentoonstellingen, evenementen, concerten en andere feestelijkheden om de prestigieuze palazzi extra in het zonnetje te zetten.

La Notte dei Musei
heel Italië
Tijdens de Italiaanse Notte dei Musei, Nacht van de Musea, openen verschillende musea, galerieën en archeologische sites tussen 20.00 en 2.00 uur hun deuren voor een gratis bezoek met allerlei extra’s. Er zijn drankjes, hapjes, concerten, voorstellingen en meer culinaire en culturele verrassingen. Het is helaas nog niet bekend of en wanneer deze museumnacht in 2025 wordt gehouden.

Giornata Nazionale dell’Associazione Dimore Storiche Italiane
heel Italië
Tijdens de Giornata Nazionale dell’Associazione Dimore Storiche Italiane (ADSI) openen meer dan driehonderd kastelen, villa’s, residenze d’epoca, cortili (binnenplaatsen), tuinen gratis hun deuren. Zo kun je een uniek kijkje nemen op plekken die normaal gesproken gesloten zijn voor publiek. Meer informatie (inclusief de aangesloten plekken per regio) vind je op de website van de ADSI. Een unieke kans om binnen te kijken!

Maggiolata
mei 2025, Lucignano (Toscane)
In mei viert Lucignano de Maggiolata, een bloemenfestival waarbij de vier wijken van het dorp (Rione Porta Murata, Rione Porta San Giusto, Rione Porta San Giovanni en Rione Via dell’Amore) een eigen thematische praalwagen bouwen, waarmee ze door het dorp rijden, onder begeleiding van boerenkarren, vaandeldragers, bloemenmeisjes en muziek. Op de website van La Maggiolata vind je alle details voor je bezoek aan dit bloemrijke spektakel.

Palio dell Balestra
Gubbio (Umbrië) & Massa Marittima (Toscane)
Niet lang na de Corsa dei Ceri, de kaarsenrace, is het in Gubbio eind mei weer groot feest. Dit keer komen de kruisbogen tevoorschijn, tijdens de Palio della Balestra. Kleurrijke kruisboogschutters uit Gubbio en omstreken nemen het tegen elkaar op. Ze moeten met hun pijlen een op zesendertig meter afstand geplaatste schietschijf raken. Winnaar is het team dat het vaakst in de roos schiet.

Naast het kruisboogschieten is ook de rest van het feest zeer de moeite waard; het is genieten van alle kleurrijke kostuums, vaandelzwaaiers en ruiters. Bekijk hier de mooiste foto’s van de Palio della Balestra.

Ook in Massa Marittima worden op de laatste zondag van mei pijl en boog ter hand genomen. Tijdens de Balestro del Girifalco nemen vierentwintig kruisboogschieters, acht uit elk van de drie wijken waarin het stadje al eeuwen is verdeeld, het tegen elkaar op. De wedstrijd wordt voorafgegaan door een schitterende historische stoet en spectaculaire demonstraties vaandelzwaaien.

Infiorata
meerdere plekken in Italië
Op de laatste zondag van mei is Scarperia, een van de borghi più belli van Toscane, nog wat kleurrijker dan anders. De straten van het dorpje worden dan namelijk versierd met duizenden bloemblaadjes in alle kleuren van de regenboog, die samen de mooiste afbeeldingen vormen. Met name op het Piazza dei Vicaro, het Piazza Clasio en in de Via Roma zie je de kleurrijkste figuren ontstaan, een bijzonder mooi eerbetoon aan de lente in de Mugello!

Ook de straten van het Siciliaanse Noto worden in mei omgetoverd tot kunstwerken van bloemen. Het thema van de Infiorata 2025 is nog niet bekend, maar het wordt vast weer een kleurrijk spektakel!

Nog meer bloemkunstwerken zien? Ook in de straten van Spello, Bolsena, Genzano di Roma en Alatri vind je in mei of juni (meestal tijdens het weekend na Corpus Domini) kleurrijke tapijten.

Gelato Festival
Het Gelato Festival brengt elk jaar de beste ijsmakers naar verschillende steden. Kijk op de website van het Gelato Festival voor alle details van deze Italiaanse ijstournee.

Culinaire festivals in mei
Het hele jaar door kun je in het noorden genieten van een bord risotto, maar in Sessame, een klein plaatsje in Piemonte, wordt op de eerste zondag van mei alleen maar risotto gegeten. Sinds de dertiende eeuw staat dit romige gerecht hier op het menu en tijdens deze Sagra del Risotto laten ze je hier graag van meegenieten. Buonissimo!

Ook de tweede zondag van mei staat in Noord-Italië in het teken van lekker eten. Zo wordt er in Avigliana (Piemonte) een festival gewijd aan polenta gehouden, waarbij je deze stevige maïspap volop kunt proeven, in allerlei varianten. Volgens een oud Italiaans spreekwoord wordt polenta echter pas écht lekker als iedereen die zich er aan tafel tegoed aan doet, erin heeft geroerd. Dat wordt nog wat, tijdens zo’n festival…

In Camogli (Ligurië) staat deze zondag in het teken van gebakken vis, tijdens de Sagra del Pesce van San Fortunato. Deze San Fortunato is de beschermheilige van de vissers en zorgt ervoor dat iedereen zich op de tweede zondag van mei gratis en voor niets te goed kan doen aan gebakken vis.

In Milaan wordt begin mei de Milano Food Week gevierd. Het houdt dan echter nog niet op qua lekkers. In Certaldo (Toscane) viert men in mei La Festa del Pane. Het Piazza Boccaccio wordt bedolven onder deeg en rondstuivend meel en je neus leidt je als vanzelf naar de kraampjes met versgebakken brood.

In mei viert men ten slotte ook de Sagra del Limone (in Monterosso al Mare, Ligurië), de Sagra dell’Olio (in Castelnuovo di Magra, Ligurië), de Sagra dei Pici (in Celle sul Rigo, Toscane) en de Sagra della Fragola (in Cassibile Fontana Biance, Sicilië).

Wijnfeesten in heel Italië
Ben je in mei in Napels, dan kun je je hart ophalen aan Wine and the City. Tijdens Cantine Aperte (het laatste weekend van mei) openen wijnkelders in heel Italië hun deuren om je kennis te laten maken met hun wijnen – en uiteraard kan dat niet zonder proeven! Tijdens datzelfde weekend kun je in Radda in Chianti (Toscane) terecht voor Radda nel Bicchiere.

Drink je liever grappa? Meld je dan in het Palazzo delle Stelline in Milaan, waar Gocce di Stilla wordt gehouden, een weekend geheel gewijd aan grappa.

Muzikale meimaand
Muziekliefhebbers kunnen hun hart ophalen in mei. In Lucca wordt het Lucca Classica Music Festival gehouden. In Milaan kun je genieten van pianomuziek, tijdens Piano City Milano. In Brescia en Bergamo dwarrelen de klanken van het Festival Pianistico Internazionale door de stad.

Tijdens Maggio Musicale kun je in Florence en omgeving tal van concerten, opera’s en andere muziekvoorstellingen bezoeken. Dit unieke muziekevenement dompelt de stad al bijna tachtig jaar lang onder in een heel scala aan muziek, dans, opera, ballet en theater.

ITALIË
TENTOONSTELLINGEN

 

Domenica al Museo
elke eerste zondag van de maand
Elke eerste zondag van de maand kun je gratis naar musea die door de Italiaanse staat worden beheerd. In Rome betekent dit dat je op die dag bijvoorbeeld geen entree hoeft te betalen voor het Colosseum en het Forum Romanum, voor de Galleria Borghese, voor Palazzo Barberini, voor het GNAM (Galleria Nazionale d’Arte Moderna), voor Villa Giulia, voor de Terme di Diocleziano, voor het Palazzo Massimo, voor Crypta Balbi, voor de Thermen van Caracalla en voor de Engelenburcht.

In Florence kun je gratis naar de Galleria degli Uffizi, met onder meer Botticelli’s Venus, de Galleria dell’Accademia, met Michelangelo’s originele David, en de Cappelle Medicee, met schitterende beelden van Michelangelo, terwijl je in Venetië kosteloos naar de Gallerie dell’Accademia en het Arsenaal kunt.

Ook de opgravingen van Herculaneum en Pompei, Villa Oplontis en het Archeologisch Museum vallen onder de staatsmusea.

Helaas kunnen we hier niet alle staatsmusea noemen, maar alle musea die je op de eerste zondag van de maand gratis kunt bezoeken, vind je via deze link (je kunt dan per regio alle deelnemende musea vinden).

TURIJN

Salvo – arrivare in tempo
tot 24 mei 2025, Pinacoteca Agnelli
Arrivare in tempo is de grootste postume tentoonstelling gewijd aan de kunstenaar Salvo, waarbij benadrukt wordt hoe zijn schilderkunst altijd in lijn is geweest met zijn vroege conceptuele onderzoek.

Salvo is geboren op Sicilië en woonde sinds 1956 in Turijn, waar hij voor het eerst in aanraking kwam met de arte povera en de conceptuele kunst, voordat hij zich uitsluitend aan de schilderkunst wijdde.

Deze overzichtstentoonstelling laat zien hoe Salvo’s schilderkunst niet in tegenstelling staat tot zijn vroege conceptuele periode, maar de kenmerken en intenties daarvan absorbeert en op coherente wijze inpast. Via deze link vind je meer details.

foto: Salvo, 1974 | Archivio Paolo Pellion di Persano

BIELLA

Steve McCurry – Uplands & Icons
t/m 18 mei 2025
In het Palazzo Gromo Losa en het Palazzo Ferrero in Biella zijn meer dan honderdtwintig foto’s van Steve McCurry te zien, die de pure essentie van de bergen tot leven wekken, met daarnaast een selectie van de meest iconische werken van de wereldberoemde fotograaf en video-installaties van interviews.

EMILIA-ROMAGNA

Ai Weiwei – Who am I?
tot 4 mei 2025, Palazzo Fava, Bologna
Een unieke solotentoonstelling van Ai Weiwei, de beroemde Chinese kunstenaar die bekend staat om zijn inzet voor de mensenrechten.

De titel, geïnspireerd op een dialoog tussen de kunstenaar en kunstmatige intelligentie, geeft de essentie weer van de tentoonstelling, die vooral de creatieve wereld van Ai Weiwei verkent.

Het doel van de tentoonstelling is in feite om de kunstenaar en zijn creatieve universum te presenteren, in een voortdurende spanning tussen traditie en experiment, behoud en vernietiging.