Proef de gouden wijn van Venissa in de Venetiaanse lagune

Ciao tutti’s wijnblogger Aimée neemt vanaf het Lido di Venezia de vaporetto naar een van de mooiste eilanden van de Venetiaanse lagune.

Op een regenachtige herfstdag brengt deze Venetiaanse busboot haar naar het veelkleurige eiland Burano, vanwaar ze naar de unieke wijngaard van Venissa wandelt.

Van Burano naar Mazzorbo

Aimée: ‘Eenmaal aangemeerd op Burano fleurt mijn humeur op, dankzij de aanblik van de bontgekleurde huisjes van het visserseiland. Ik wandel over een houten voetgangersbrug die Burano verbindt met het nog kleinere Isola di Mazzorbo, richting een bijzondere wijngaard die iets over de geschiedenis van Venetië vertelt.

Een toevallige ontdekking op Torcello

De wijngaard van Venissa werd opgericht in 2002. Het verhaal van Venissa begon al een jaar daarvoor, toen Gianluca Bisol, een telg uit de wijnmakersdynastie Bisol, een paar druivenstokken ontdekte in een kleine tuin, pal naast de Santa Maria Assunta Basilica op Torcello.

Hij kwam vaak in de oudste kerk van Venetië en het was hem nog niet eerder opgevallen dat er een mini-wijngaard verstopt lag. Zijn nieuwsgierigheid was gewekt en hij begon een historisch en landbouwkundig onderzoek naar de wijnranken.

Gianluca ontdekte vervolgens dat de Venetiaanse eilanden tot 1966 een belangrijke wijnbouwtraditie hadden. In dat jaar zorgde een grote overstroming ervoor dat alle wijngaarden in de lagune vernietigd werden. Daarmee verging helaas ook de traditie van het wijn maken.

Het onderzoek leidde ook naar de herontdekking van de inheemse variëteit: Dorona di Venezia. Deze druivensoort had zich in de loop van de eeuwen aangepast aan de zoute en zilte condities in de lagune.

Dorona di Venezia

De druivenstokken die Gianluca op Torcello ontdekte, bleken van de inheemse soort Dorona di Venezia te zijn. Het is een witte druif die van origine vooral op het eiland Sant’Erasmo voorkwam.

In de late zestiende eeuw werd Sant’Erasmo bekend vanwege de rijke moestuinen die de Venetiaanse bevolking moesten voorzien van voedsel – én van wijn. Tot 1966 werden er op Sant’Erasmo drie druivenvariëteiten gecultiveerd: Dorona, Bianchetta en Raboso Veronese.

Met dank aan Gianluca Bisol en zijn team vol experts werden de laatste achtentachtig stokken van de Dorona di Venezia, die de overstroming van 1966 hadden overleefd, gevonden.

De allereerste sporen van wijnbouw gaan zelfs nog verder terug, wel zo’n vijfentwintighonderd jaar! Zelfs op de Venetiaanse piazza’s werden agrarische activiteiten ontplooid; vandaar ook de naam campo (‘veld’) die je op de plattegrond van Venetië overal terugziet. Zelfs op het Piazza San Marco zou er tot het jaar 1100 een wijngaard zijn geweest…

La Vigna Murata

Na zijn ontdekking op Torcello werd Gianluca’s droom werkelijkheid, toen hij een ommuurde kloostertuin vond op het eilandje Mazzorbo, aan de voet van een veertiende-eeuwse klokkentoren.

De wijngaard wordt aan alle zijden omzoomd door de zee. De wortels staan tot op ruim één meter met hun voeten in het zilte water. Het zoutgehalte is zeer hoog en Gianluca kreeg dan ook het advies om hier geen wijnranken te planten.

Ondanks dit advies en het risico voor overstroming, die de kleine wijngaard wederom zou kunnen vernietigen, besloot Gianluca om het stuk land toch te voorzien van het oude druivenras Dorona di Venezia, gemotiveerd en geïnspireerd door de pracht van deze historische plek.

Een gouden wijn

Roberto Cipresso en Desiderio Bisol, Venissa’s oenologen, werden erbij gehaald om nieuw leven te blazen in de Venetiaanse wijnmakerstraditie. Ze bedachten een witte wijn, gemaakt van de Dorona di Venezia maar dan met de body en structuur van een rode wijn.

De eerste oogst van Venissa kwam op de markt in 2010. Venusa – de witte wijn met karaktereigenschappen van een rode wijn – zag in 2013 het licht, met een etiket van met de hand aangebracht bladgoud, dat de fles nog exclusiever maakt.

Door extreem lange maceratie (schilweking) probeert men het unieke terroir te laten proeven. Schilweking is een Venetiaanse traditie om de houdbaarheid van de wijn te garanderen, daar waar het niet mogelijk is om ondergrondse kelders en koele temperaturen te hebben vanwege het hoge water.

Ten slotte rijpt de wijn achtenveertig maanden in betonnen vaten en twaalf maanden op fles. De witte wijn heeft een prachtig goudgele kleur, met reflecties van amber.

Wijn met een vleugje geschiedenis

Een wijngaard die stand hield tegen het zoute water geeft nu deze bijzondere eigenschappen aan een wijn die met geen enkele wijn ter wereld te vergelijken is. De wijn weerspiegelt dan ook een uniek stukje Venetiaanse geschiedenis.

Er is op de hele wereld maar één hectare Dorona di Venezia, waarvan slechts vierduizend halve liter flessen worden geproduceerd.

Naast de Venissa Bianco is er ook een Rosso (82% Merlot en 18% Cabernet Sauvignon), waarvan de druivenstokken op het Isola di Santa Cristina staan. Onder de naam Venusa zijn er tot slot nog een paar andere wijnen, minder bijzonder qua achtergrond maar ook meer dan het proeven waard.

Dat proeven moet je eigenlijk doen in de osteria of het restaurant van Venissa (bekroond met een Michelinster), waar deze gouden wijn in een sprankelende setting wordt geserveerd. Salute!’

Logeren bij Casa Burano

Extra tip: op Burano beheert Venissa ook een aantal kamers, die verspreid zijn over vijf kleurrijke vissershuisjes. Een overnachting in een van deze huisjes, tussen de lokale bevolking, is een beleving op zich zelf – en als in de avond de dagjesmensen vertrokken zijn, is het helemaal een paradijs!

De mooie gerenoveerde kamers en suites van Casa Burano zijn voorzien van balkenplafonds, parketvloeren en mooie designmeubelen. Het ontbijt, dat wordt geserveerd in de eetzaal van Venissa op Mazzorbo, bestaat onder meer uit huisgemaakt gebak, yoghurt, warme dranken, vleeswaren en kaas.