Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Kunst kijken in de scuole van Venetië

Venetië staat bekend om haar vele scuole, dat letterlijk vertaald ‘scholen’ betekent, maar dat beter te duiden is als broederschappen, verenigingen die een belangrijke rol in het dagelijks leven in de stad vervulden. Ooit vond je deze scuole ook in andere Italiaanse steden, maar daar zijn ze nooit zo belangrijk en blijvend geworden als in Venetië.

De National Geographic-reisgids die ik bij me heb, biedt wat meer achtergrondinformatie over de Venetiaanse scuole:

‘Een Venetiaanse scuola was een instelling die het midden hield tussen een gilde, liefdadigheidsinstelling en religieuze broederschap. In sommige waren kooplieden of ambachtslieden verenigd, in andere buitenlanders (expats), of leden van een religieuze orde, of burgers die hun arme stadsgenoten wilden helpen. Het ging meestal om religieus bevlogen leken en het doel was doorgaans liefdadigheid.

Toen de Venetiaanse republiek in 1797 viel, waren er alleen al in Venetië driehonderd scuole, de grootste droegen de titel van Scuola Grande. Elke scuola had een beschermheilige, vaak een eigen kerk en een huis: meestal was dit een gebouw van twee verdiepingen met een albergo (vergaderruimte) en sala del capitolo (voor diensten en ceremonies).

Er waren grote en kleine scuole: de Scuola Grande do San Rocco telde zeshonderd leden, terwijl de zandverkopers een scuola van twintig personen vormden. Kleinere scuole hadden zeker niet minder aanzien: de zandverkopers trokken bijvoorbeeld een kunstenaar als Bartolomeo Vivarini aan voor het altaarstuk in hun kapel in de San Giovanni in Bragora.’

Scuola Grande di San Rocco

De National Geographic-gids neemt je vervolgens mee naar de Scuola Grande de San Rocco, de voornaamste van alle scuole in Venetië. In het gebouw van deze scuola, die in 1478 werd gesticht ter ere van de heilige Rochus, schilderde Tintoretto – nadat hij een door de scuola uitgeschreven ontwerpwedstrijd had gewonnen – in de loop van 25 jaar maar liefst 54 schilderijen.

Een paar interessante verhalen uit de gids, de eerste over de Verheerlijkte Rochus op het plafond van de Sala dell’Albergo, waarmee Tintoretto de opdracht binnenhaalde: ‘Tintoretto versloeg zijn rivalen door een compleet voltooid schilderij te maken, terwijl de andere kunstenaars alleen met een schets kwamen, en liet het werk heimelijk op het plafond aanbrengen voordat de juryleden binnenkwamen.’

Tintoretto’s San Rocco

Of over het werk in dezelfde zaal, Tintoretto’s reusachtige Kruisiging, ‘alom beschouwd als een van de mooiste schilderijen in heel Italië. Volgens John Ruskin, de 19e-eeuwse kunstcriticus, kon geen enkele analyse of lofprijzing dit schilderij rechtdoen.’

Tintoretto’s Kruisiging – Scuola Grande di San Rocco

Een laatste wetenswaardigheid: ‘Tintoretto was in de zestig toen hij toekwam aan de benedenzaal van de scuola. […] Ook hier geeft de schilder blijk van grote vindingrijkheid. Zelden zal een onderwerp als de Verkondiging (Annunciatie, red.) zo krachtig en tegelijk ook zo onconventioneel zijn weergegeven: het armelijke huisje van Maria lijkt te versplinteren en Maria kijkt verbijsterd toe hoe de engel Gabriël neerdaalt uit de verduisterde hemel, vergezeld van een cohort cherubijnen in duikvlucht.’

Tintoretto’s Annunciatie – Scuola Grande di San Rocco

National Geographic Italië
Meer lezen over Venetië en alle andere plekken in Italië? Ga dan op pad met de National Geographic-gids, met prachtige ervaringen, verhalen, foto’s, insider tips, wandelingen en meer.

National Geographic Italië
ISBN 9789021552224
€ 24,95
Kosmos Uitgevers

Ontdek onze digitale reisgidsen voor nóg meer tips

Een reactie

  1. buon giorno
    leuk en leerzaam over die scuole.
    De scuola di ST.Rocco was inderdaad zo belangrijk mede omdat door de Pest
    /zwarte dood sinds de late middeleeuwen St Rochus en St.Sebastiaan, die geacht werden tegen de pest te beschermen zeer populair werden.
    Denk maar aan al die prachtige Renaissance schilderijen met S.Sebastiaan
    Venetie ( kwetsbaar l als havenstad) werd in de 16 de eeuw 2 keer door enorme pest uitbraken getroffen de bevolking heeft zich n de 17 de eeuw niet meer kunnen herstellen)
    De oude Titiaan is zelfs aan de Pest gestorven
    En leuk om weten de vele syngoges in Venetie hadden ook hun Scuole.
    een fijne dag Roberto

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *