Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Als je in Umbrië vakantie viert, is een dagje Spello echt een aanrader: lekker struinen door de straatjes vol bloemen en smullen van borden vol lekkers bij Enoteca Hispellum (Via Cavour 13-35).
Sinds kort kun je even buiten Spello ook de Villa dei Mosaici bezoeken, een oude Romeinse villa vol met schitterende mozaïeken. Dieren, mensen en geometrische figuren vormen een prachtig stenen tapijt dat je even mee terug voert in de tijd…
Hispellum – Romeins Spello
In de Romeinse keizertijd was Hispellum, zoals Spello toen heette, een bloeiende kolonie. In het stadje zelf zie je onder meer de Porta Venere, de van origine Romeinse stadspoort die werd vernoemd naar Venus, de godin van de schoonheid. De poort, die een aantal keer werd herbouwd, wordt geflankeerd door twee robuuste torens, die in de middeleeuwen zijn toegevoegd.
Even buiten de stad lagen de luxe villa’s, de domus romane, die luxe en welvaart uitstraalden. Precies zo’n villa was Villa dei Mosaici, die in juli 2005 werd ontdekt en de afgelopen jaren is omgetoverd tot een magnifiek museum. Die ontdekking gebeurde overigens bij toeval: tijdens de graafwerkzaamheden voor een ondergrondse parkeergarage stuitte men op de resten van de villa.
De mozaïeken waren toen al even te zien, tot men in 2013 besloot om er een speciaal museum voor te bouwen, dat in het voorjaar van 2018 de deuren opende voor bezoekers, met prachtig gerestaureerde mozaïekvloeren.
Villa dei Mosaici
De villa, die vanwege de schitterende mozaïeken de naam Villa dei Mosaici kreeg, was waarschijnlijk van een wijnboer. Deze aanname wordt gedaan op basis van de ligging van de villa, op het platteland, buiten de stadsmuren, en op basis van de motieven van de mozaïeken die in de villa zijn gevonden. Zo zijn er amforen van mozaïek en zie je zelfs dat er een glas wijn wordt ingeschonken.
In totaal is er bijna vijfhonderd vierkante meter opgegraven. Van de twintig ruimtes hebben er tien een vloer die is bedekt met gedetailleerd mozaïekwerk, waar je je in alle rust aan kunt vergapen.
De mozaïeken in detail
We nemen je mee om de mozaïeken in detail te bewonderen. Allereerst in La Stanza delle Anfore, de kamer van de amforen. Deze ruimte werd als eerste ontdekt. Volgens de onderzoekers werd deze kamer waarschijnlijk gebruikt voor het transport van olijfolie en wijn, zo getuigen de amforen die in kleine steentjes zijn afgebeeld.
La Stanza del Sole Radiante (de kamer van de stralende zon) is een grote zaal, die werd gebruikt voor feestelijke banketten en diners. Het is een van de best bewaard gebleven ruimtes van de hele villa.
In een omlijsting van geometrische figuren die bijna driedimensionaal lijken, zie je vlechten en knopen. In het midden van de achthoek warmen een hop, een eend, een lijster en een hagedis zich tussen de wuivende rietpluimen aan de stralen van de zon. Deze voorstelling wijst erop dat de villa in een vruchtbaar gebied lag.
Ook de resten van de fresco’s op de wanden laten dieren zien: een leeuw staat tegenover een antilope en verderop zie je drie eenden.
Veel kleiner en minder spectaculair is La Stanza del Mosaico Geometrio (de kamer van het geometrische mozaïek), met zoals de naam al doet vermoeden een geometrisch patroon op de vloer. De afwezigheid van een raam duidt erop dat dit wellicht een cubiculum, slaapvertrek, was.
Ooit sierden kleurrijke fresco’s de wanden van dit kleine vertrek. Nu zie je nog slechts wat kaders in rood, geel en blauw, wat bloemfiguren, sporen van hoeven en een stukje van de staart van een slang.
Vier seizoenen in het triclinium
De mooiste mozaïeken bewonder je in het triclinium, de eetzaal, die werd gebruikt voor belangrijke diners, die uren konden duren. Vanwege het officiële karakter van deze ontvangstruimte zijn er veel mozaïeken te zien, in allerlei verschillende vormen.
In het midden keert de wijn terug. Je ziet twee slaven, van wie er een (die met een amfoor op zijn schouder) een kelk wijn inschenkt die de ander vasthoudt. Je ziet ook afbeeldingen van de kannen en kruiken die tijdens deze banketten werden gebruikt.
In de vier hoeken schitteren levendige personificaties van de vier seizoenen. Je ziet de zomer met een sikkel en graan en de lente met bloemen en de hoorn des overvloeds. De winter is te herkennen aan zijn rode mantel met muts, van de herfst resteren helaas alleen de benen.
Bewonder ook de wilde dieren: panters, hazen, herten, zwijnen en een fantastisch vormgegeven zeeslang.
Een reis terug in de tijd
Het is een indrukwekkend geheel. Er is met hart en ziel aan gewerkt, zodat je de mozaïeken goed kunt zien, onder meer dankzij stevige loopbruggen. Ook op multimediaal vlak: dankzij de reconstructies in 3D komt de villa tot leven en denk je bijna dat je de wijnmaker die hier ooit woonde zo tegen het lijf kunt lopen.
Praktische informatie
Je vindt de Villa dei Mosaici aan de Via Paolina Schicchi Fagotti 7 in Spello. De openingstijden wisselen per maand, je vindt ze op de website van de Villa dei Mosaici. Een toegangskaartje kost € 6.
met dank aan Villa dei Mosaici voor de foto’s
