Ontdek Romeinse sporen op Sardinië

Alle wegen leiden naar Rome, zo zegt men. Op het eiland Sardinië gaat dit niet op, maar desondanks vind je er een aantal prachtige Romeinse sporen. We nemen je mee naar vijf plekken waar je restanten van Romeinse tempels, thermen en theaters kunt bewonderen.

Turris Libisonis – Romeinse stad bij Porto Torres

De Romeinen bouwden aan de monding van de Rio Mannu de stad Turris Libisonis, waarvan je nu nog altijd een aantal resten kunt bewonderen.

Prachtig bewaard gebleven zijn delen van onder meer de Domus di Orfeo en de Terme di Pallottino, in het zogenaamde Palazzo di Re Barbaro. De mozaïeken zijn hier en daar nog in schitterende staat.

Je ziet net als in Pompeï ook de restanten van een aantal tabernae (kleine werkplaatsen en winkels). Veel voorwerpen die bewaard zijn gebleven – van aardewerken vazen tot urnen – bewonder je in het museum Antiquarium Turritano.

Rondom de oude stad ligt een aantal necropoli, met onder meer het hypogeum van Tanca Borgona en de Tombe di Balai. Over de rivier loopt tot slot nog een bijna geheel intact gebleven Romeinse boogbrug, met zeven elegante bogen die laten zien hoe ingenieus de Romeinen al konden bouwen.

Het Romeinse amfitheater van Cagliari

Een van de bekendste overblijfselen van Romeins Sardinië in de hoofdstad Cagliari is het amfitheater. Dit theater werd gebouwd tussen de eerste en tweede eeuw na Christus.

Het werd op strategische wijze in een kleine vallei aan de voet van de Buon Cammino-heuvel gepositioneerd. Vanaf de beste plaatsen in het theater, die gereserveerd waren voor hooggeplaatste Romeinen, had je daardoor uitzicht op de zee.

Er konden meer dan tienduizend mensen in plaatsnemen, die naar gevechten met wilde dieren en gladiatoren, executies en ander soort ‘vermaak’ kwamen kijken. Ook tegenwoordig worden er nog steeds regelmatig concerten en andere evenementen georganiseerd.

Bijzonder aan het amfitheater is dat het zich pal naast een van de dependances van de Universiteit van Cagliari bevindt. De buurt heeft daardoor een levendige sfeer en er zijn veel leuke koffiebarretjes en kiosks te vinden om de studenten van hun dagelijkse behoeften te voorzien.

Op loopafstand van het amfitheater vind je de aristocratische Villa van Tigellio, de ruïnes van een elegante woonwijk uit de Romeinse tijd, bestaande uit drie Romeinse woonhuizen.

Nora – de eerste stad op Sardinië

Nora zou de eerste stad op Sardinië zijn geweest. Volgens de overlevering werd Nora in de achtste eeuw voor Christus gesticht door de Feniciërs. Ook voor de Romeinen was het een belangrijke stad. Dankzij de twee havens was Nora altijd bereikbaar, ongeacht de windrichting.

De Romeinen lieten de stad opbloeien tot hoofdstad van Sardinië. Het besloeg een enorme oppervlakte, waarvan nog lang niet alles is opgegraven. Dat komt omdat een gedeelte inmiddels onder water ligt en een ander deel bebouwd is, waardoor graven natuurlijk lastig is.

Nora moet prachtig zijn geweest: ooit was de stad compleet bedekt met marmer en mozaïeken. Door de eeuwen heen hebben piraten en andere passanten bijna al het marmer geroofd. Gelukkig zijn er nog wel prachtige mozaïekvloeren te zien. Ook het theater is nog intact, tot op de dag van vandaag worden hier concerten en toneelstukken opgevoerd.

Tempio di Antas – de tempel van Antas

Bij het plaatsje Fluminimaggiore, in de glooiende heuvels buiten Iglesias, ligt een verborgen juweeltje: de oude Romeinse Tempio di Antas. Deze tempel van Antas werd in 1836 ontdekt en in 1967 nauwkeurig gerestaureerd.

De tempel wordt al in de tweede eeuw na Christus genoemd in geschriften, maar de geschiedenis van deze plek gaat nog verder terug. Al in de negende eeuw voor Christus werd deze plek beschouwd als een heilige plaats.

Nadat de Carthagers er waren neergestreken, arriveerden de Romeinen, die misschien (de historici zijn er niet honderd procent zeker van) in deze vallei het mythische mijnstadje Metalla stichtten. Voor de trappen van de Romeinse tempel zie je nog resten van de Punische tempel die de Carthagers hier hadden gebouwd.

Maar het was in de Romeinse tijd dat de Tempio di Antas zijn hoogtijdagen beleefde. De tempel werd gebouwd in opdracht van keizer Augustus en vervolgens onder de heerschappij van keizer Caracalla (van 213 tot 217 na Christus) gerestaureerd. De vloer was ooit bedekt met mozaïek, dat nog steeds hier en daar te zien is.

Op ongeveer twintig meter van de Romeinse tempel vind je kleine graven, die behoren tot een grote necropolis die dateert uit de vroege ijzertijd. In een van die graven werd een bronzen beeld gevonden van een mannelijke godheid met een speer in zijn hand, dat wellicht als cultusbeeld heeft gediend.

Nog een stukje verderop liggen de overblijfselen van een kleine nederzetting uit de dertiende tot de negende eeuw voor Christus. Op twintig minuten lopen vind je nog de Romeinse steengroeve waar de kalkstenen rotsblokken die voor de tempel zijn gebruikt uit zijn gehaald.

Tharros

Op het schiereiland Sinis vind je de ruïnes van Tharros, de stad die in de achtste eeuw voor Christus werd gesticht door de Feniciërs en onder Romeins bewind vanaf 238 voor Christus uitgroeide tot een welvarende havenstad, met thermen, tempels en een castellum. Zelfs tot ver in de Romeinse tijd werd er gebruik gemaakt van deze pleisterplaats aan de azuurblauwe zee.

Het symbool van Tharros zijn de twee Korinthische zuilen, die prachtig afsteken tegen het blauw van de zee en de lucht. Eén kapiteel is origineel; de rest zijn helaas reconstructies, om bezoekers een beeld te kunnen geven van de grootte van de tempels die hier ooit stonden.

Meer archeologische resten liggen tegen de helling van de heuvel Su Murru Manu (‘de grote muur’). De moeite waard om die van dichtbij te bekijken en je te verwonderen over het vernuft van de Romeinen.

Wist je bijvoorbeeld dat er in die tijd al een soort rioleringssysteem was? De rioleringsbuis onder de hoofdstraat van zwart basalt was verbonden met de huizen aan weerszijden van de straat en kwam uit op zee.

De ruïnes die nu bloot liggen, vormen slechts een derde van alle archeologische opgravingen. Er liggen dus nog veel verhalen onder de oppervlakte verscholen. Er zijn delen van huizen, baden en aquaducten te zien, die schitteren in een prachtig natuurlijk decor.

Nog meer tips voor je vakantie op Sardinië

Ga je op vakantie naar Sardinië? Check dan onze dubbeldikke digitale reisgids voor dit veelzijdige eiland, met ruim achthonderd pagina’s aan verhalen, tips, foto’s en informatie:

Bestel de Special over Sardinië

We verzamelden al onze favoriete plekken: sfeervolle dorpjes, steden vol ‘geheime’ hoekjes, schitterende stranden, mooie wandelingen en interessante bezienswaardigheden, voor een onvergetelijke vakantie!

De Ciao tutti Special is een digitale uitgave. Na bestelling ontvang je zowel op de website als in je e-mail een link om de Ciao tutti Special te downloaden in pdf-formaat. Je kunt ‘m vervolgens opslaan en op meerdere apparaten (je pc, laptop, tablet en smartphone) van alle moois in de Special genieten.