Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Wie de geschiedenis van het Romeinse rijk aan de hand van prachtige vondsten tot leven wil zien komen, zonder de drommen toeristen van grote trekpleisters, moet zeker naar Palazzo Massimo alle Terme, vlak bij Station Termini en de Terme di Diocleziano.
Carola en Saskia bezochten het museum op een winterse zondagochtend met The Beehive-familie en een aantal collega-bloggers, onder leiding van een gids die een aantal hoogtepunten uit de collectie van het museum tot leven wekte met indrukwekkende verhalen.
Kleurrijke fresco’s uit de villa van Livia
We beginnen meteen in de mooiste ruimte van het museum, de zaal waarin de muurschilderingen met tuinmotieven uit de villa van Livia (de vrouw van keizer Augustus) net buiten Rome tentoon worden gesteld, exact zoals ze ooit in Livia’s villa te zien waren.
Maar ook de talloze andere fresco’s en vloermozaïeken geven je een uniek kijkje in de huizen van de rijke Romeinen, van een vis die zo lijkt weg te kunnen zwemmen tot een donker gekleurde eetzaal met guirlandes.
Kunst van kleine steentjes
Het Palazzo Massimo alle Terme heeft ook een indrukwekkende collectie mozaïeken, waaronder een enorm vloermozaïek uit een Romeinse villa aan de Via Cassia, dat nu een groot deel van een wand in beslag neemt.
Ook zijn er kleinere fragmenten, zoals dit hoofd van Dionysos (de god van de wijn) dat afkomstig is uit een villa die aan de Villa Flaminia lag.
De Zittende Bokser
Beneden wacht de omvangrijke beeldencollectie van het Palazzo Massimo alle Terme.
De bekendste ‘bewoner’ is een van de oudste bronzen beelden: de Zittende Bokser (of Rustende Bokser). Massieve spieren, een gebroken neus, de verwondingen van de wedstrijd nog zichtbaar op zijn huid: dit is in alle opzichten een typisch hellenistisch beeld.
De Griekse kunst wordt ingedeeld in verschillende periodes met elk hun eigen stijl – in de hellenistische tijd waren de beelden realistisch en vol emotie. Dit in tegenstelling tot de geïdealiseerde lichamen van beelden uit de zogenaamde klassieke periode, zoals de Diskobolos (‘discuswerper’) die je verderop in het museum kunt bewonderen.
Een Griekse discuswerper
De Diskobolos is een mooi voorbeeld van de Romeinse drive om de Griekse kunst te evenaren door middel van kopieën. Uit geschreven bronnen weten we hoezeer het bronzen origineel van de Discuswerper, van de hand van de Griekse beeldhouwer Myron, bewonderd en bejubeld werd.
Twee Romeinse kopieën van het beeld zijn bewaard gebleven, waaronder deze in het Palazzo Massimo alle Terme (uit de Romeinse keizertijd), die bekend staat als de Lancelotti Discobolus (naar de naam van de collectie waar het sinds de vondst in 1871 toe behoorde, de collectie Massimo-Lancelotti).
Keizer Augustus in vol ornaat
Een van de meest beroemde Romeinse sculpturen in het museum is het beeld van keizer Augustus als Pontifex Maximus. Het beeld laat keizer Augustus zien in zijn rol als opperpriester, wanneer hij op het punt staat een offer te brengen.
Wat betreft thema (midden in een handeling) en stijl (in beweging, realisme) heeft de beeldhouwer zich hier in de hellenistische traditie geplaatst. De toga die Augustus draagt, voldoet helemaal aan de mode van die tijd (circa 12 na Christus).
De toga was het kledingstuk bij uitstek dat werd gedragen door zowel ambtenaren als burgers wanneer zij een publieke ruimte betraden. In dit geval heeft Augustus zijn hoofd bedekt, zoals gebruikelijk voor Romeinse priesters tijdens de uitvoering van hun rituelen.
Het beeld van Augustus als opperpriester is tevens een mooie weergave van wat een bijzondere tijd in de geschiedenis van Rome genoemd kan worden: de langzame overgang van de eeuwenoude tradities van de Romeinse republiek naar de alleenheerschappij van het nog maar net geboren keizerrijk.
Om deze beelden heen dwaal je nog langs veel meer prachtige kopstukken uit de Romeinse geschiedenis, waarbij je al die pracht met een beetje geluk ook nog helemaal voor je alleen hebt!
Praktische informatie Palazzo Massimo alle Terme
Je vindt het Palazzo Massimo alle Terme aan Largo di Villa Peretti (vlak bij Station Termini en Piazza della Repubblica). Het museum is geopend van dinsdag tot en met zondag van 9.00 tot 19.45 uur (de kassa sluit een uur eerder).
Een kaartje kost € 10,- en biedt gedurende drie dagen ook toegang tot Palazzo Altemps, Crypta Balbi en de Terme di Diocleziano.
foto’s: Carola Willemsen
