I Pàstini – wijn proeven tussen de trulli in Puglia

Puglia staat bekend om de trulli, de blauwe zee en de pittoreske dorpjes. Maar wist je dat Puglia – naast Piemonte en Toscane – ook een van de grootste wijnregio’s van Italië is?

De hak van de laars beschikt over vruchtbare grond die zeer geschikt is voor de productie van fantastische wijnen. Wat ons betreft hoort Puglia dan ook zeker bij de beste wijnregio’s van Italië.

In het hart van de Valle d’Itria, tussen de dorpjes Locorotondo en Martina Franca, vind je een van de bekendste wijngaarden van de regio: I Pàstini.

Tijd om deze wijngaard een bezoekje te brengen. Nadat Felice een reservering heeft gemaakt, kan ze de volgende dag terecht voor een tour en een wijnproeverij.

Wijngaard waar heden en verleden samenkomen

Felice: ‘Met een medewerker van I Pàstini gaan we op pad door de wijngaard die maar liefst vijftien hectare beslaat. Voordat we de wijnranken van dichtbij mogen bekijken, neemt ze ons mee terug in de tijd.

I Pàstini werd opgericht in 1996. Sinds die tijd wordt het gerund door de familie Carparelli. De naam van het bedrijf komt voort uit het Latijnse pastinum, dat letterlijk ‘schoffel’ betekent. Poëtisch betekent het ‘land bestemd voor het verbouwen van wijn’.

De schoffel werd lange tijd gebruikt om dammetjes te maken, zodat de grond het regenwater beter kon opnemen en de mineralen naar boven kwamen. Hoewel nu niet meer alles met een schoffel wordt gedaan, is de liefde voor de lokale druivensoorten in de loop der jaren niet verdwenen.

De familie Carparelli zet zich in voor het ‘eerherstel’ van de lokale druivensoorten: de Minutolo, Verdeca en Bianco d’Alessano bij de witte druiven en de Susumaniello en de welbekende Primitivo bij de rode druiven.

Het is geen verrassing dat deze druiven zo vol van smaak zijn. In de binnenlanden van Puglia is het warm, de zon schijnt er volop en de rijke kalksteen geeft de druiven alles wat ze nodig hebben. Last van insecten hebben ze bij I Pàstini nauwelijks. Daar zorgt de combinatie van de koude nachten, de warme dagen en de constante zoute zeewind wel voor.

Voordat we meer over de wijnen leren, worden we meegenomen naar een bijzonder plekje op de wijngaard: de masseria uit de zeventiende eeuw en de naastgelegen trulli. Hier woonde vroeger een familie met hun dieren.

De rode gloed in de witte stenen muur verraadt dat er ijzer in de grond zit. De druiven zijn dan ook rijk aan mineralen.

De trulli werden onderverdeeld door middel van houten balken. Er waren twee verdiepingen voor de opslag van voedsel en beneden sliepen de dieren. De naastgelegen binnenplaats werd gebruikt om te rusten en te eten. De eeuwenoude steenoven wordt tot op de dag van vandaag nog steeds gebruikt tijdens feestjes.

Het verging de familie die hier woonde goed, want in 1759 was de masseria met grote barokke ramen klaar. Het huis is tot op de dag van vandaag nog steeds te bewonderen. Dat de familie Carparelli trots is op deze rijke geschiedenis, blijkt wel uit de naam van een van hun beste wijnen: 1759. Maar daarover later meer.

Van wijnrank tot fles

We vervolgen onze weg naar de wijngaarden, die gepositioneerd zijn van het noorden naar het zuiden om zoveel mogelijk zonnestralen te vangen. Alle rijen zijn genummerd; niet alleen voor de adoptie van de wijnranken, maar ook om de locatie aan te duiden als er iets mis is.

Bij I Pàstini houden ze de eeuwenoude tradities in ere. Er komen nog altijd geen chemicaliën aan het hele proces te pas en tijdens het oogsten plukken twintig lokale boeren de druiven zorgvuldig met de hand.

Vervolgens worden de steeltjes van het fruit gescheiden en gaat de druif de persmachine in. De rode druiven verdwijnen in de vaten, de witte wijnen gaan in de tanks.

Nadat de druiven goed gerijpt zijn, worden de flessen gevuld. I Pàstini produceert ongeveer honderdduizend flessen per jaar, vooral voor restaurants en voor de wijnliefhebbers thuis.

Tijd om te proeven!

Na al deze informatie kunnen we niet wachten om de wijnen ook daadwerkelijk te proeven. In het wijnhuis staan al wat heerlijke versnaperingen te wachten en één voor één worden de wijnflessen geopend.

We beginnen de wijnproeverij met de al eerdergenoemde 1759-wijn. Deze sprankelende wijn krijgt dezelfde fermentatie als die van de prosecco. De wijn rijpt zesendertig maanden in zijn eigen droesem, die aan het eind van het rijpingsproces verdwenen is.

Je proeft de smaak van noten, wat heerlijk combineert bij vis en wit vlees. Ook bij een aperitivo lusten wij wel zo’n historisch glaasje 1759!

Dan is de Antico aan de beurt. Deze witte wijn bestaat uit drie soorten druiven: zestig procent Verdeca, vijfendertig procent Bianco d’Alessano en vijf procent Minutolo.

De druiven worden op hetzelfde moment geoogst, terwijl ze niet allemaal even rijp zijn. Deze fruitige maar toch ook droge witte wijn is heerlijk bij een aperitivo, vis en zeevruchten.

We zijn aangekomen bij de laatste witte wijn: Cupa, gemaakt van de Bianco d’Alessano-druif. Niemand weet precies waar deze druif vandaan komt, maar de geschiedenisboeken verklappen dat de druif nog wel eens oorspronkelijk uit de Valle d’Itria kan komen.

Op onze lippen proeft het wat zoutig, maar hoe langer je deze fles laat staan, hoe romiger de smaak wordt. De wijn is dan ook perfect in combinatie met vis, groenten en wit vlees.

Het is eindelijk tijd om een Primitivo, de wijn die wordt gemaakt van de gelijknamige en meest bekende druif van Puglia, te proeven. De naam van de druif komt van het Latijnse woord primativus, dat ‘vroege rijping’ betekent.

De Primitivo Arpargo is een intens rode wijn met de geur van koffie en chocolade, die perfect past bij pasta’s met een stevige saus, vleesgerechten, rood vlees en rijpe kazen.

De wijnproeverij komt langzaam tot een einde. We sluiten af met een rode wijn met een klinkende naam: VersoSud. Deze wijn wordt gemaakt van Susumaniello-druiven, die tien maanden in een roestvrijstalen tank rijpen en vervolgens zes maanden in Franse vaten. De wijn ruikt ietwat rokerig naar kruiden en rood fruit. Perfect bij rood vlees en pasta’s met een vleessaus.’

Ook proeven van de wijnen van I Pàstini?

Ben je nieuwsgierig geworden naar de wijnen uit Puglia en wil je zelf graag de wijngaard van I Pàstini bezoeken? Dat kan! Zorg wel voor een (tijdige) reservering door te bellen naar 0039-0804313309 of een e-mail te sturen naar info@ipastini.it.

De wijngaard is geopend van maandag tot en met vrijdag van 08.30 tot 13.00 uur en van 15.30 tot 18.30 uur. Op zaterdag kun je er terecht van 9.30 tot 12.30 uur.

Wil je graag de I Pàstini wijnen in huis halen? Stuur ze gerust een mail met je wensen, dan heb je binnen enkele dagen heerlijke wijnen in huis.

Als je liever in Nederland bestelt, neem dan een kijkje in de webshop van Vino e Basta. Zij hebben een aantal wijnen van I Pàstini op voorraad: de Cupa, de VersoSud en de Arpago.