Milaan was in de tijd van de Romeinen al een strategisch gelegen en daarmee belangrijke stad. Het is zelfs kort de hoofdstad van het westelijke deel van het enorme imperium geweest. Wandel met Inge mee door een onbekend stuk Milaan en ontdek de oude, vaak vergeten Romeinse schatten!
5Vie – hippe wijk met een lange historie
De wijk die nu 5Vie heet, vormt het historisch hart van Milaan. De wijk dankt zijn naam aan de vijf straatjes die hier samenkomen: de Via del Bollo, de Via Santa Marta, de Via Santa Maria Podone, de Via Santa Maria Fulcorina en de Via Bocchetto.
In deze wijk vind je een aantal historische opgravingen die maar door weinig mensen worden bezocht – en dat terwijl ze op nog geen vijf minuten lopen van de Duomo te vinden zijn…
Hier vind je bijvoorbeeld de restanten van het Forum Romanum, verstopt onder de kerk van San Sepolcro (alleen te bezoeken op afspraak). Op deze plek werden een kleine tweeduizend jaar geleden de beslissingen over de stad genomen. Hier vond de rechtspraak plaats, werden munten geslagen en bevonden zich tientallen winkels waar de belangrijkste levensbehoeften te koop waren.
Het paleis van keizer Maximianus
Aan de Via Brisa, niet ver van de San Sepolcro, vind je een aantal overblijfselen van het paleis van keizer Maximianus. In de periode dat hij het in Milaan voor het zeggen had, vanaf ongeveer 290 na Christus, was Mediolanum (zoals de stad toen heette) de hoofdstad van het westelijk deel van het Romeinse Rijk.
Het paleis had een omvang die paste bij het aanzien van de stad: het hele complex was zo’n vijfhonderd meter lang en omvatte naast de woning van de keizer ook accommodatie voor alle anderen aan het hof, ruimtes voor officiële bijeenkomsten en feesten en verblijven van het keizerlijke leger. Ook het administratieve hoofdkantoor zetelde in het paleis.
Nu zijn slechts enkele restanten zichtbaar voor het publiek. Met borden wordt uitgelegd hoe het er eeuwen geleden heeft uitgezien; dat moet echt indrukwekkend zijn geweest…
Loop trouwens ook even naar de Via Gorani, waar recent een prachtige mozaïekvloer uit 350 na Christus te voorschijn is gekomen, toen werd gestart met de bouw van het erboven gelegen appartementencomplex.
Bij elk van deze historische bezienswaardigheden vind je informatieborden met toelichtingen in het Italiaans en Engels en een routekaart die je langs deze en andere plekken uit het antieke Milaan brengen. De route loopt grotendeels door de wijk 5Vie, die vanwege de smalle charmante straatjes en leuke boetiekjes zeker een bezoek waard is.
Het archeologisch museum van Milaan
Mocht je meer willen weten over de Romeinse geschiedenis van Milaan, ga dan naar het Museo Archeologico. Dit museum bevindt zich aan de Corso Magenta 15, naast de kerk San Maurizio al Monastero Maggiore (die ook echt de moeite van een bezoekje waard is). In deze blog geven we een voorproefje van de pracht en praal die je hier te wachten staat.
In het archeologisch museum zie je onder andere restanten van de Romeinse muren die over de Via delle Meraviglie liepen en de restanten van een domus (Romeinse villa). Ook kun je de enige overgebleven Romeinse toren in Milaan in.
Via Circo – een paardenrenbaan in het hart van Milaan
Na het bezoek aan het archeologische museum loop je terug de wijk 5Vie in. Volg de Via Cappuccio helemaal tot aan de Via Circo. De naam van de straat doet al vermoeden wat hier in de Romeinse tijd was: een circo oftewel een renbaan, die onder andere gebruikt werd voor paardenraces en atletiekwedstrijden.
Op verschillende plekken in de wijk zijn er stukken van dit complex overgebleven. Het meeste ligt ondergronds, maar voor de oplettende kijker is er hier en daar ook bovengronds nog wat van dit ooit indrukwekkende bouwwerk te zien.
Gladiatoren in een groots amfitheater
Vanaf de Via Circo loop je nog een klein stukje in zuidelijk richting om bij de restanten van het Anfiteatro Romano te belanden. Je ziet deze door aan de Via De Amicis Edmondo 17 de binnenplaats op te lopen. Nadat je de cortile van een voormalig klooster overgestoken hebt, zie je aan de linkerkant een klein deel van wat ooit het grootste amfitheater van Noord-Italië was.
Pas aan het begin van deze eeuw zijn de opgravingen gedaan en sinds de winter van 2020 is er een groot tweede archeologisch onderzoek van start gegaan, om nieuwe delen aan het licht te brengen. Vanwege dit onderzoek is het theater tot waarschijnlijk zomer 2025 gesloten.
Nadat het amfitheater aan het einde van de vierde of begin vijfde eeuw buiten gebruik raakte, was het lange tijd een bron van bouwmaterialen. Onder andere de fundering van de dichtbijgelegen Basilica di San Lorenzo is gemaakt van blokken die ooit het amfitheater vormden.
Bezoek deze bijzondere kerk zeker ook even. De ronde vorm en het interieur maken deze kerk uniek en heel anders dan de kerken die rond dezelfde periode (400 na Christus) in Milaan zijn gebouwd.
Hier eindigt onze Romeinse wandeling door Milaan. Je kunt nu terug wandelen naar de Duomo óf naar de Navigli lopen, voor een gezellige aperitivo.