Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
De Cinque Terre zijn uitgegroeid tot een van de meest bezochte plekken in Italië en dat betekent dat de vijf dorpjes een groot deel van het jaar volstromen met bezoekers. Toch kun je er ook nog rustige plekken vinden, waar bijna niemand komt. Je moet dan alleen letterlijk even boven de massa uitstijgen, naar een van de hoger gelegen plekken van de Cinque Terre.
Het Convento dei Frati Cappuccini in Monterosso al Mare is zo’n plek. Al vierhonderd jaar domineert het klooster van San Francesco vanaf een spectaculaire plek Monterosso al Mare. Het is een oase van rust, een centrum van kunst en spiritualiteit, waar je geen selfiesticks zult tegenkomen.
We komen Franciscus al tegen op weg naar het klooster, langs het pad dat naar de toegang voert, samen met de wolf waarvan hij Gubbio (een stadje in het noorden van Umbrië) zou hebben bevrijd. Hij liet de wolf beloven de inwoners van het stadje niet meer tot last te zijn, hetgeen werd bezegeld met een hand/pootdruk tussen Franciscus en de wolf. Dit standbeeld, dat in 1962 is gemaakt door Silvio Monfrini, herinnert aan het pact tussen Franciscus en de wolf.
Even verderop worden we verwelkomd door een broeder van vlees en bloed. Broeder Renato Brenz Verca is de rector van het klooster, dat een perfect voorbeeld is van de eenvoudige, sobere regels die de heilige Franciscus in acht nam. Het werd gesticht in 1618, volgens de Franciscaner regels van semplicità, spiritualità e pace, eenvoud, spiritualiteit en vrede.
Spiritualiteit huist hier in een prachtige natuurlijke context, op de heuvel San Cristoforo, midden in het Parco Nazionale delle Cinque Terre. We moeten even op adem komen, maar daar krijgen we van broeder Renato alle tijd voor. Het uitzicht vraagt dan ook echt even de tijd: je kijkt prachtig uit over de kustlijn, onder meer over La Spiaggia di Fegina in Monterosso, van Punta Mesco tot aan Riomaggiore.
We wandelen vervolgens door de moestuin met wijnranken, citroenen (de beroemde limoni di Monterosso), groente, fruit en kruiden, die een heerlijke geur verspreiden onder de warme najaarszon. Wat een idyllische plek is dit!
Het klooster is ontstaan in een tijd van veel strijd, met name tussen de verschillende dorpen langs de kust. Het was een Kapucijner monnik die na verloop van tijd vrede wist te stichten, net als Franciscus lange tijd voor hem. Als dank kregen hij en zijn medebroeders een stuk grond voor de bouw van een klooster, met geld van de Genuese edelman Francesco Squarciafico om die bouw te kunnen financieren.
Zo gezegd, zo gedaan – en steen voor steen verrees er een prachtig heiligdom. Na reservering kun je tegenwoordig een deel van het klooster bezoeken. Altijd open is de scaldatoio, de enige ruimte van het klooster met een openhaard, waar kloosterlingen en pelgrims zich konden warmen aan het vuur. Hier vonden reizigers letterlijk een warm welkom. Op de wanden schitteren fresco’s uit de achttiende eeuw, van onbekende kunstenaars. Ook zien we een portret van hertogin Caterina Cybo, die de nieuwe kloosterorde regelmatig ondersteunde.
Fra Renato neemt ons mee naar de eerste verdieping, naar il dormitorio, de slaapzaal. We klimmen naar boven over de zogenaamde scala santa, heilige trap, die zo genoemd wordt aangezien hij langs het koor van de kerk loopt. De broeder opent een deur waarop nog altijd clausure staat. We mogen even een blik werpen in de gang met in strak gelid de deuren van de cellen, waar de kloosterlingen zich terugtrekken voor rust en individueel gebed.
De scala santa leidt binnendoor naar de kerk zodat de broeders niet buitenom hoeven. Er wordt namelijk nog altijd een aantal keer per dag gebeden. Ooit gebeurde dat ook ’s nachts, maar inmiddels wachten de kloosterlingen tot de vroege ochtend voor ze afdalen voor gebed. Er is een prachtige bibliotheek, waar de kloosterlingen boeken raadplegen als inspiratie voor hun preken.
Van daaruit wandelen we weer terug naar de spectaculair gelegen ommuurde moestuin, waar de kloosterlingen een groot deel van de dag doorbrengen. Je ziet ook de ruïnes van de toren en de kasteelmuur net boven het klooster, vanwaar men vroeger de omgeving in de gaten hield, zodat piraten vanaf zee geen kans hadden een verrassingsaanval uit te voeren.
In het chiostro, de kloostertuin die wordt omringd door een fraaie booggang, ontmoeten de monniken elkaar voor gebed, werk, studie en rust. Saskia maakte in Florence altijd haar huiswerk Italiaans in zo’n kloostergang en nog altijd brengt deze plek een diep gevoel van geluk teweeg.
In de refter, de eetzaal, staan lange tafels in een U-vorm. De broeders eten onder toeziend oog van een paar prachtige kunstwerken, zoals het schilderij La Veronica van Bernardo Strozzi, een schilder en Franciscaner monnik uit Genua.
De kerk bij het klooster is gewijd aan San Francesco én aan de Madonna Immacolata. De façade is eenvoudig en zwart-wit gestreept, zoals veel andere kerken in Ligurië. Ook het interieur is sober, maar wel sfeervol. Het nodigt uit tot contemplatie en gebed.
foto’s: Convento dei Frati Cappuccini in Monterosso al Mare
Op het hoofdaltaar prijkt een standbeeld van de Madonna Immacolata, dat gewoonlijk schuil gaat achter een beweegbaar doek met een afbeelding van de Madonna degli Angeli van Oldoino Multedo (uiy 1896). Met een authentiek mechanisme kan men het doek omhoog trekken, waardoor het standbeeld op feestdagen tevoorschijn kan worden getoverd.
In de kerk vind je ook Vlaamse historie: een prachtige Kruisiging van Anthony Van Dyck, waarop het zonlicht als een soort extra penseelstreek voor warme kleuren en effecten zorgt. Ook de moeite: San Girolamo penitente van Luca Cambiaso en Madonna Immacolata tra i santi cappuccini Fedele da Sigmaringen e Felice da Cantalice van de laatbarokke Genuese schilder Giuseppe Palmieri, van de school van Domenico Piola.
Je vindt de kerk en het klooster aan de Salita Cappuccini 20 in Monterosso. Meer informatie vind je op de website van het klooster. Je kunt het klooster alleen bezoeken op afspraak. Daarvoor stuur je een e-mail naar conventomonterosso@gmail.com. De kerk is wel zonder afspraak te bezoeken; je kunt er terecht tussen 8.00 en 17.00 uur.
