Ontdek Cupramontana – hoofdstad van de Verdicchio-wijn

Ga je mee op ontdekkingstocht in het charmante dorpje Cupramontana, de hoofdstad van de Verdicchio-wijn? Aan de hand van de tips van Isabelle en Laura, die samen de blog Ecco Le Marche schrijven, gaan we op pad.

Una passeggiata in Poggio Cupro

Van bij La Girandola is het een aangename wandeling naar het dichtstbijzijnde dorpje, Poggio Cupro, het kleine zusje van Cupramontana. Je betreedt het dorpje door een eeuwenoude stadspoort, waarachter schilderachtige steegjes kronkelen.

Poggio Cupro was ooit een versterkt klooster en de stadspoort laat deze tijd, net als een deel van de omringde muur, nog altijd voortleven. Het kloppend hart van Poggio Cupro is het piazzetta, pleintje, met daaraan de vijftiende-eeuwse San Salvatore.

Als de kerk open is, bewonder je binnen een fresco van San Floriano, dat in 1460 werd geschilderd. Het is daarmee de oudste afbeelding van deze heilige in de regio Le Marche. Sta je voor een gesloten deur? Bel dan even aan bij de buurman, die heeft een sleutel en doet de kerkdeuren graag voor je open.

Het ronde piazza met het rode bankje

Voor een bezoek aan Cupramontana nemen we de auto, zodat we straks ook nog een mooi stukje omgeving kunnen verkennen. Je kunt het beste parkeren langs de Viale Vittoria, aangezien je daar geen parkeerschijf hoeft neer te leggen. Bij het uitzichtpunt heb je een prachtig uitzicht op zowel de Apennijnen als de zee.

Onze eerste bestemming in het plaatsje zelf is het centrale plein van Cupramontana. Op de grond zie je allerlei witte lijnen. Deze geven de plaats aan waar ooit steegjes en woonblokken stonden. Tot begin jaren dertig van de vorige eeuw was het plein namelijk volgebouwd. Waar nu feesten en festivals worden gehouden, woonden toen nog veel mensen. Pas rond 1970 brak men het laatste gebouw af. Aan het begin van het plein zie je nog wat foto’s uit die tijd.

Een bijzondere plek op het plein is het rode bankje, dat op 8 maart 2018, tijdens La Festa della Donna, werd neergezet om geweld tegen vrouwen aan te kaarten.

Een plaquette laat zien waar Luigi Bartolini werd geboren. Hij was schilder, schrijver en dichter tegelijk. Beroemd werd hij vooral toen zijn boek Ladri di biciclette (‘fietsendieven’) werd verfilmd.

Even genieten van een goede kop koffie voor je de rest van Cupramontana verkent? Bij Pasticceria Scortechini (Via Ferranti 18) bestel je een heerlijke cappuccino (met ook verse cornetti).

De Romeinse roots van Cupramontana

Aan het plein openen drie stadspoorten de weg naar de rest van de stad: de Porta Vecchia (de allereerste en dus oudste poort), de Porta Nuova (de nieuwe(re) poort) en de Porta San Lorenzo, de meest recente stadspoort die tegenwoordig dienst doet als gemeentehuis.

’s Ochtends (en op woensdag ook ‘s middags) kun je de raadszaal bezoeken. Met de Romeinse stenen die in de muur gemetseld zijn, is het net een klein museum. De stenen zijn afkomstig uit de Romeinse nederzetting die de Romeinen vlak bij de plek van het huidige Cupramontana (waar nu het kerkhof ligt) stichtten.

Ze vernoemden de plek naar Cupra, de godin van de vruchtbaarheid en de landbouw, die door de toenmalige bewoners werd vereerd. De Romeinen incorporeerden deze godin en bouwden zelfs een tempel voor haar, waaromheen een dorp verrees.

Een kerk met een miraculeuze Maria

Cupramontana heeft twee belangrijke kerken: de San Lorenzo en de San Leonardo. De San Leonardo ligt aan het centrale plein, maar is vrijwel altijd gesloten. Binnen hangt een afbeelding van Maria, die zou hebben verhinderd dat de Fransen de kerk als stal gingen gebruiken. De paarden weigerden bij het zien van de Madonna binnen te komen. Ook zou deze Maria de inwoners van Cupramontana beschermd hebben tegen zowel de pest als de cholera.

Een voortreffelijke lunch bij Anita of Fiorina

Yolanda, die Trattoria Anita runt, vernoemde de zaak naar haar moeder, Anita. Als je voor je over de drempel stapt even in de keuken naar binnen spiekt, zie je vrouwen die behoorlijk op leeftijd zijn aan het werk. De pasta wordt nog met de hand gemaakt, de sauzen staan uren te pruttelen.

Dat staat garant voor bijna dagelijks wisselend lekkers op de menukaart, met een aantal vaste klassiekers, zoals baccalà op vrijdag en porchetta op zaterdag. Laat je adviseren en je zult niets tekortkomen… Trattoria da Anita (Via Fabio Filzi 7) is dagelijks geopend voor lunch, behalve op dinsdag.

Net zo authentiek is Trattoria Da Fiorina, even buiten Cupramontana, vlak bij het deels in de rotsen uitgehouwen klooster L’Eremo dei Frati Bianchi (waar je na de lunch even heerlijk kunt wandelen of een siësta kunt houden in het gras).

De trattoria wordt gerund door Antonia, die je elke werkdag een authentieke lunch voorschotelt (primo, secondo, dolce) voor een eerlijke prijs. Het was Antonia’s moeder, Fiorina, die hier in de jaren dertig startte, met een kleine kruidenierswinkel annex osteria met een dagschotel voor de kooplieden en reizigers die hierlangs trokken.

In 1937 kwam er ook een wijnbedrijf, dat in 2011 totaal vernieuwd werd en nog altijd bestaat (zie deze link). Als je wijnen wil inslaan voor thuis, kun je hier dus ook terecht.

Vanaf de jaren vijftig konden de gemotoriseerde chauffeurs hier niet alleen even op adem komen en lekker eten, maar ook tanken. Fiorina stond haar mannetje en haalde als eerste vrouw in Cupramontana en omtrek haar rijbewijs. Ook was ze de eerste druivenkoningen, tijdens het jaarlijkse Festa dell’Uva.

Een collectie van tienduizend wijnetiketten

Cupramontana is de hoofdstad van de Verdicchio, een van de bekendste wijnen van Le Marche. In de Musei in Grotta, een aantal musea in het voormalige Monastero di Santa Caterina, wordt de band tussen het plaatsje en de wijn prachtig in ere gehouden met de unieke collectie van het Museo Internazionale dell’Etichetta, met de grootste verzameling wijnetiketten ter wereld.

In totaal heeft het museum zo’n honderdduizend etiketten in zijn bezit, afkomstig van wijnen van over de hele wereld. De allermooiste worden tentoongesteld in kleurrijke verzamelingen, gesorteerd op soort wijn, land en soort etiket.

In deze blog vertellen we je er alles over en lichten we een aantal bijzondere etiketten uit. Ook een kijkje waard: de kloostertuin met inheemse geneeskrachtige planten.

In het voormalige klooster vind je ook het informatiepunt van Cupramontana Accoglie, de lokale VVV. Hier vind je heel veel tips en praktische informatie voor je vakantie in Cupramontana en omgeving.

Een aperitivo al centro

In het weekend kun je bij de enoteca (wijnbar) in het Museo Internazionale dell’Etichetta aanschuiven voor een glas wijn. Op de kaart staan alleen wijnen uit Cupramontana en omgeving.

Op andere dagen – of als je ook andere wijnen of drankjes wil bestellen en wil genieten van een selectie hapjes erbij– kun je terecht bij Bar Ruggero, Bar Centrale of Bar Scortechini (onze favoriet).

A tavola!

De keuken van Le Marche zal je verrassen. Zeker als je je laat verwennen door de koks van Ristorante Gina (Parco Elisa 13). Heerlijk eten kan natuurlijk ook bij de al eerder genoemde Trattoria Da Anita.

Nieuw is Trattoria dei Forni (Via Matteotti 37). De eigenaresse werkte voordien bij Anita, dus kwaliteit  en gezelligheid zijn gegarandeerd! Hier kun je dagelijks aanschuiven voor de lunch en in het weekend ook voor diner.

Logeren bij Villa Verdicchio

Op zoek naar een uniek logeeradres in de buurt van Cupramontana? B&B Villa Verdicchio huist in een historische boerderij, gevuld met verhalen van weleer.

Je logeert in een van de sfeervol ingerichte kamers met uitzicht op wijngaarden en olijfboomgaard, zodat je geniet van een perfecte nachtrust.

In de wijnkelder, waar vroeger de wijn in grote, houten vaten lag te rijpen, is het nu heerlijk toeven met een goed glas wijn en uitzicht over de wijngaarden, voor een toost op deze heerlijke plek!