Michelangelo kroont de koepel van De’ Medici op de San Lorenzo in Florence

De originele ‘kroon’ van de lantaarn voor de Nieuwe Sacristie van de San Lorenzo in Florence, die Michelangelo in opdracht van paus Leo X heeft ontworpen, is weer te zien. Deze bijzondere bal, die tot 2002 de koepel kroonde, wordt sinds het weekend tentoongesteld in de crypte van de Cappelle Medicee.

De ‘kroon’ was na al die eeuwen in de buitenlucht dringend toe aan een restauratie, die recent werd voltooid. Besloten werd de ‘kroon’ na deze restauratie niet meer bloot te stellen aan de elementen en dit originele meesterwerk voortaan binnen de muren van het kapellencomplex tentoon te stellen.

Gelukkig hoeft de koepel van de Nieuwe Sacristie het niet helemaal zonder versiering te doen: Andrea Fedeli maakte een getrouwe kopie van Michelangelo’s ‘kroon’.

San Lorenzo – koepel Nieuwe Sacristie

Eindelijk kun je als bezoeker van Florence nu een minder bekend maar zeker niet minder geniaal werk van Michelangelo bewonderen. Volgens sommige kunsthistorici zou Michelangelo zich bij het tekenen van deze ‘kroon’ hebben gebaseerd op Leonardo da Vinci’s wiskundige schetsen en tekeningen.

Michelangelo’s kroon voor de restauratie
de kroon na de restauratie
details van de kroon na de restauratie

Wie goed kijkt, ziet ook de verschillende symbolen die Michelangelo op de ‘kroon’ heeft aangebracht, zoals de krans van laurierbladeren en de Marzocco, de leeuw die symbool staat voor de stad Florence. Hiermee wordt de nauwe band tussen de familie De’ Medici, de stad Florence in het algemeen en de San Lorenzo in het bijzonder duidelijk.

De acht leeuwenkoppen die de ‘kroon’ dragen staan symbool voor zowel de stad als Leo X (Leone in het Italiaans, ‘leeuw’). Elke leeuw is weer net iets anders dan zijn soortgenoten. Hoewel Michelangelo ze heeft ontworpen, zijn ze gemaakt door de goudsmid Giovanni di Baldassarre, beter bekend als Piloto.

een van de leeuwen in detail

Paus Leo X en Florence

Leo X, de eerste Medici-paus, gaf Michelangelo in 1520 opdracht voor deze ‘kroon’, maar uiteindelijk werd het werk pas gemaakt tijdens het pontificaat van Clemens VII, de tweede De’ Medici-paus die in 1523 was verkozen.

Het schijnt dat Michelangelo in januari 1525 aan Clemens VII schreef dat ‘de koepellantaarn klaar was en dat hij zeker wist dat deze bij de paus in de smaak zou vallen. Laten we nu ook de bal maken, anders dan alle eerdere koepelversieringen, waardoor de koepel er nog eleganter uit zal zien.’