Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Murano is misschien wel het beroemdste eiland van de Venetiaanse lagune. Het lijkt in alles op Venetië: ook hier vind je talloze eilandjes die van elkaar gescheiden worden door water en met elkaar verbonden zijn door talloze bruggetjes. Murano heeft zelfs zijn eigen Canal Grande.
Glas van Murano
Murano dankt zijn beroemdheid aan het bijzondere glas dat hier wordt geblazen. Je vindt de meeste ateliers aan de Fondamenta dei Vetrai, de ‘Kade van de Glasblazers’.
De glasblazers hadden oorspronkelijk hun thuisbasis in Venetië. Eind dertiende eeuw verhuisden ze naar Murano, omdat het gevaar op brand in de smalle straatjes van de steeds groter wordende stad gewoonweg te groot werd. Op Murano waren (en zijn) die gevaren minder groot en al snel na de grootscheepse verhuizing stond het eiland bekend om zijn glas. De glasblazers mogen dan ook niet zomaar verhuizen; daar staan zware straffen en soms zelfs de dood op.
In 1797 dreigde de glasblaaskunst te verdwijnen. Op dat moment had Napoleon het voor het zeggen in Venetië en hij verbood het voortbestaan van de gildes – inclusief dat van de glasblazers. Gelukkig begon men een halve eeuw later weer voorzichtig glaskunst te maken, met dank aan de Fratelli Toso, die het oude ambacht letterlijk en figuurlijk nieuw leven in bliezen.
Salviati’s mozaïeken
In diezelfde periode kwam Antonio Salviati, een advocaat uit Vicenza, maar Venetië. Hij hing zijn advocatencarrière aan de wilgen en wijdde zich aan de traditie van het maken van glas en glasmozaïeken. Hij was zo kundig en zo succesvol dat hij later werd gevraagd om de mozaïeken in de San Marco te restaureren. Een van zijn mozaïeken prijkt overigens ook aan het Canal Grande.
De geheimen van de glaskunst worden nog altijd streng bewaakt – zoals je ook vandaag de dag nog kunt zien, in een van de ateliers of in het Museo del Vetro. Hoewel veel glas wordt gemaakt voor toeristen, maken de ambachtslieden geen onderscheid. Zij blazen met even veel aandacht een klein paardje of een enorme kroonluchter.
Tijdens ons bezoek namen onze gidsen Monica Ceserato en VivoVenetia ons mee om een kijkje te nemen bij Abate Zanetti, waar je ook een opleiding tot glasblazer kunt volgen. We kregen een bijzondere demonstratie van twee ervaren glasblazers, die eerst een prachtige vaas en later een rank paardje tevoorschijn bliezen. Bijzonder om dit van zo dichtbij te zien!
Betoverende kleinkunst
Ook keken we op de vingers van twee kleinere, vrouwelijke glaskunstenaars, die onder toeziend oog van ons de prachtigste kunstwerkjes tevoorschijn toverden. Murano was eigenlijk altijd vooral een eiland voor mannen – qua glasblaaskunst in elk geval. Er waren maar zeer weinig vrouwelijke glasblazers. Gelukkig komt daar beetje bij beetje verandering in en toveren ook steeds meer vrouwen ‘gewoon’ glas om tot kleurrijke creaties.
Zo ook Cristina Sfriso, geboren en getogen op Murano en zo al van jongs af aan onder de indruk van de kunst van het glasblazen. Ze maakt kleine kunstwerkjes van glas en tovert terwijl wij toekijken een aantal gekleurde glasstaven in een vlam van 1400 graden (de temperatuur waarbij glas smelt) om tot een prachtige vrouwenbuste.
foto: Gillian’s Lists
Vervolgens wandelen we naar een van die plekken waar Murano het einde van de wereld lijkt te zijn. Bijna aan het einde van een van de uitgestrekte kades ligt het atelier van de van origine Franse Muriel Balensi, die prachtige glazen kralen maakt, waarmee ze ook kettingen en andere sieraden creëert.
Ademloos kijken we toe hoe Muriel beetje bij beetje uit verschillende kleuren glas een schitterende kraal maakt – in opperste concentratie en met oog voor elk detail. Het is intensief precisiewerk, waarbij het zeer nauw luistert hoe en wanneer je de kraal in wording draait, verwarmt en laat afkoelen. De kralen, armbandjes en kettingen die in Muriels atelier te zien zijn, schijnen ons zo nog honderd keer mooier toe, in de wetenschap wat een werk er alleen al in één kraal gaat zitten…
Promovetro
Wil je zelf een mooi souvenir van glas kopen als je op Murano bent? Let dan op het Promovetro-keurmerk, dat alleen wordt toegekend aan glas dat op Murano is gemaakt. Dit keurmerk werd in 1994 ingesteld door de regio Veneto om de ware glasblaaskunst te beschermen tegen Made in China-glas.
Nog meer moois op Murano
De mooiste kerk op het eiland is de SS Maria e Donato, met een schitterende mozaïekvloer en een prachtige Madonna met Kind, eveneens uitgevoerd in mozaïek. Bijzonder is ook de San Pietro Martire, mede vanwege twee unieke altaarstukken van de hand van Giovanni Bellini en – uiteraard – de nodige glaskunst.
Neem ook de tijd om door de achterafstraatjes van het eiland te dwalen. Net als in Venetië leer je alleen zo het échte Murano kennen, weg van de toeristenstroom.
Osteria al Duomo
Schuif voor de lunch aan bij Osteria al Duomo, waar al meer dan honderd jaar volgens de traditie van Murano en Venetië wordt gekookt. Het bijzondere is dat dit restaurant geen eigenaar kent, maar een coöperatie van vijftig families is. Hierbij gaat het mede-eigendom binnen elke familie over van vader op zoon.
We genoten er van veel verse vis en van een muzikaal toetje, met tiramisù en een bussola buranello, een S-vormig koekje dat volgens de Muranesi precies de vorm van het Canal Grande weergeeft. De perfecte afsluiting van een dagje Murano!
