Palio delle Barche – traditionele botenrace in Passignano sul Trasimeno

Als Italiëliefhebber heb je meer dan waarschijnlijk al gehoord van de Palio in Siena, de paardenrace die twee keer per jaar wordt gehouden op het Piazza del Campo.

Ook de Palio della Balestra klinkt je misschien bekend in de oren. Bij dit schitterende spektakel strijden de kruisboogschutters van Gubbio (Umbrië) tegen die van Sansepolcro (Toscane).

Palio delle Barche – race van de boten

Minder bekend, maar minstens even spectaculair is de Palio delle Barche, de race van de boten, op de laatste zondag van juli. Het decor voor deze wedstrijd is Passignano sul Trasimeno, een van de borghi più belli d’Italia, de mooiste dorpjes van Italië, aan het Lago Trasimeno (Umbrië).

Dit jaar vindt de veertigste editie plaats, op zondag 30 juli 2023 – met in de week daarvoor al verschillende festiviteiten als opmars naar de echte race. Martine was er afgelopen zomer bij en neemt je mee naar de wortels van deze bijzondere botenrace.

Met de boot op de schouders

Martine: ‘In 1495 moest het leger van de familie Oddi het kasteel van Passignano verlaten, met hun boten op de schouders, achtervolgd door dat van de familie Baglioni. De twee families uit Perugia waren in die tijd de hoofdrolspelers in een bitter conflict.

Een van de bloedigste veldslagen vond plaats in het prachtige stadje dat uitkijkt over het Lago Trasimeno. Deze episode uit de geschiedenis wordt op de laatste zondag van juli herdacht met een botenrace waarbij de vier rioni, wijken, Centro Storico, Centro 2, Oliveto en San Donato het in drie etappes tegen elkaar opnemen.

De eerste etappe vindt plaats in het water, tot aan de steiger. Vervolgens gaat men te voet – met de boten op de schouders – door de steegjes en de trappen van het centro storico totdat de steiger weer wordt bereikt.

Daar begint dan de derde etappe, die langs de Via del Lago loopt en eindigt aan de steiger waar de race begon. Wie er als eerste in slaagt de vlag van zijn of haar wijk in de kruik te plaatsen, wint de Palio delle Barche.

De spanning loopt langzaam op

Voor het zover is, wordt er een hele week intens voorbereid. In de dagen voorafgaand aan de laatste zondag van juli vinden de repetities plaats van de individuele rioni, telkens om 19.30 uur. Op vrijdag volgt dan de algemene repetitie met de vier rioni, zodat de spanning voor de race zelf langzaam wordt opgebouwd.

Naast de repetities is ook elke avond vanaf 19.30 uur de taverna geopend. Dit openluchtrestaurant in de Giardini di Pidocchietto wordt verzorgd door de rione die die avond repeteert.

Zo kun je dit jaar op maandag 24 juli gaan kijken naar de repetitie van de wijk Oliveto en daarna aanschuiven aan een van de tafels in de taverna, die dan een avond wordt gerund door rione Oliveto.

Je geniet in de taverna niet alleen van lekkere streekgerechten, maar ook van een prachtig uitzicht op het Lago Trasimeno.

Vuurwerk, waterrace en andere evenementen

Elke avond staat er ook nog een evenement op het programma, van een discoavond tot een concert van een coverband en een parade met vaandelzwaaiers.

Als je van vuurwerk houdt, moet je op maandag om 22.30 uur op het Piazza Trento e Trieste staan, voor het nabootsen van L’incendio del castello, de brand van het kasteel.

Op vrijdagavond wordt er een wedstrijd gehouden die is voorbehouden aan de vrouwen. In deze Corsa delle Brocche moeten de vrouwen in negentiende-eeuwse kostuums met een volle kan water op hun hoofd rennen, over de weg die ooit de openbare fontein met de kasteelpoort verbond.

Aan de vooravond van de Palio delle Barche is er om 22.15 uur de Lancio delle sfida tra i quattro rioni, eveneens op het Piazza Trento e Trieste. Bij deze ontmoeting tussen de deelnemers dagen de winnaars van de voorgaande editie de andere wijken uit om een nieuwe wedstrijd aan te gaan.

De Palio van Passignano sul Trasimeno

De laatste zondag van juli (dit jaar dus op 30 juli) vormt het hoogtepunt van de festiviteiten. ’s Ochtends is er een mis en worden de boten gezegend.

Om 16.00 uur trekt een historische parade door Passignano sul Trasimeno en om 18.30 uur gaat dan eindelijk de Palio delle Barche van start, waar men de hele week naar heeft toegeleefd. Vorig jaar ging de overwinning naar de wijk Oliveto. Ik ben benieuwd wie dit jaar de trofee mee naar huis mag nemen!’

Vier je eind juli vakantie aan of in de buurt van het Lago Trasimeno, ga dan zeker naar de Palio delle Barche kijken en een van de wijken aanmoedigen. Het volledige programma van de Palio delle Barche vind je via deze link.

foto’s: Martine Biesemans, Frank Bach & Tahoo