Törggelen in Zuid-Tirol – geniet van kastanjes, wijn en ander herfstlekkers

Onze wijntour brengt ons ook weer even in Zuid-Tirol, waar we in juni genoten van zomerse Hugo’s, knödel en de lekkerste wijnen. Waren we toen al verrast door het culinaire karakter van deze regio, nu vallen we helemaal stil van al het lekkers dat deze streek in deze tijd van het jaar biedt.

Dus zoek je nog een bestemming voor de herfstvakantie, rijd dan snel naar dit noordelijke stukje van de laars – je valt echt met je neus in de boter!

Spreekwoordelijk dan, want eigenlijk val je met je neus in de kastanjes. Afgelopen weekend is in veel verschillende dorpjes in Zuid-Tirol het törggelen van start gegaan. Hoewel de naam erg Duits klinkt, is het een Zuid-Tiroolse verbastering van het Latijnse woord torculum, dat wijnpers betekent.

Het zou ooit zijn ontstaan als een soort culinair dankjewel van de wijnboeren uit het Valle Isarco. Zij mochten hun dieren ’s zomers namelijk laten grazen op de weiden van de bergboeren. Als tegenprestatie nodigden ze de boeren uit de bergen uit voor een boerenfeestmaal met jonge wijn. Met het törggelen werd dus eigenlijk de ruilhandel beklonken, zij het achteraf.

Wijn & kastanjes

Er vloeit dus de nodige wijn bij het törggelen, maar daarnaast komen er ook andere Zuid-Tiroolse specialiteiten op tafel, waaronder kastanjes. Een traditionele törggel-maaltijd bestaat uit zoete most (siasser) en jonge wijn (nuier), afgerond met gepofte kastanjes (keschtn) en eventueel zoete beignets.

Als hoofdgerecht kwamen vroeger vooral spek, gerookte worstjes (meestal zelfgemaakt) en eenvoudige boerenkost op tafel. Tegenwoordig worden vaak stevige slachtschotels met onder andere surfleisch (gepekeld varkensvlees), zuurkool, diverse worstsoorten en knoedels geserveerd.

Nog meer feestelijkheden

Hoewel eten en drinken de belangrijkste ingrediënten vormen van een herfst in Zuid-Tiroolse sferen, is er nog veel meer te doen rondom het törggelen. Zo kiezen verschillende dorpen hun eigen Kastanjekoningin.

In Chiusa bijvoorbeeld wordt de nieuwe Reginetta del Törggelen op zaterdag 5 oktober gekroond. De huidige Kastanjekoningin, Monica Winkler, treedt dan af – maar ze blijft natuurlijk ook zonder kroon gewoon volop genieten van de kastanjes.

Begin november wordt er in Velturno, net ten noorden van Chiusa, het zogenaamde Keschtnigl-festival gehouden. De bolster van een zoete kastanje wordt in Zuid-Tirol keschtnigl genoemd – vandaar de naam.

Met verschillende proeverijen wordt de herfst gevierd, met als hoogtepunt de Nigl-Sunntig, met acrobaten, muziek en kraampjes vol culinair lekkers.

In het spoor van de kastanje

Chiusa is sowieso een aanrader voor wie echt wil törggelen. In dit stadje zou deze traditie namelijk zijn ontstaan. Hier stelden de boeren het eerst voor de weiden van de bergboeren te ‘lenen’. Toen dat succesvol bleek, volgden al snel ook andere stadjes en dorpjes in de omgeving.

Je kunt nog altijd in de voetsporen van de eerste törggelaars treden. Vanuit Chiusa lopen veel wandelpaden omhoog, de steile, met wijngaarden begroeide berghellingen op.

Een van de bekendste is de zestig kilometerlange Keschtnweg, het Kastanjepad. Door oude kastanjebossen wandel je langs Barbiano, Pardell en Velturno, met een prachtig uitzicht op het dal dat dankzij de verschillende herfsttinten mooier is dan ooit.

foto’s: Südtirol Marketing