Vie Ferrate in Trentino – een week lang klettersteigen

Roos Schellings woont in de Noord-Italiaanse regio Trentino-Alto Adige. Ze doet voor Ciao tutti regelmatig verslag van haar leven in de bergen, met dit keer een aantal Via Ferrate in de hoofdrol.

Roos: ‘Het is 12 september en in plaats van een warm herfstzonnetje wacht buiten kou en miezerregen. Dat bevalt me niet, ik verwacht mijn vrienden Gerard en Olaf voor een week vol Via Ferrata-routes in de Brenta Dolomieten. We kennen elkaar vanaf onze studententijd via een gezamenlijke hobby: speleologie. Er zijn jaren verstreken sinds we elkaar voor het laatst hebben gezien.

Via Ferrata betekent letterlijk ‘ijzeren pad’ en wordt ook wel klettersteigen genoemd. De routes bestaan uit een netwerk van stalen ladders en kabels. Daarvoor hebben we goed weer nodig. Op het programma staat het summum van de alpiene Vie Ferrate in Trentino. De routes kenmerken zich doordat ze hoog in de bergen liggen. Ze zijn alleen toegankelijk van juni tot en met september – mits het weer het toelaat natuurlijk.

Ons hoofddoel is een tweedaagse tocht van meerdere, met elkaar verbonden Vie Ferrate in de Brenta Dolomieten, met een overnachting in een rifugio (berghut). De route voert ons over de prachtige en beroemde Bochette Alte in. Daarnaast staat de Sentiero dei Fiori op het programma. Dit spectaculaire ‘bloemenpad’ voert over twee lange hoge ijzeren hangbruggen. Langs de route bevinden zich, ondanks de vrolijke naam, nog tal van oorlogsresten.

Zaterdag, het is eindelijk zover, Olaf en Gerard zijn aangekomen. Alhoewel we onze studententijd ver achter ons hebben gelaten, zijn we allemaal niet veel veranderd. Het weerzien verloopt ontspannen en er worden meteen plannetjes gesmeed voor morgen. De weersverwachtingen zijn slecht, maar mijn vrienden uit de lage landen laten zich niet uit veld slaan door een bui.

Warmlopen over de bergkammen
De eerste dag gaan we ‘inwandelen‘: eerst naar de top van La Giouna (2419 meter) en daarna verder over de bergkammen. Als we ‘s ochtends vertrekken, ziet het weer er nog goed uit, maar eenmaal aangekomen bij ons startpunt is het al regenachtig. Het duurt niet lang of we zitten in de volle mist.

Onze hoop om boven de wolken uit te stijgen is tevergeefs. Het gaat alleen maar harder regenen, we hebben weinig zicht en nadat we achthonderd meter zijn gestegen raken we zelfs het pad kwijt. Doorweekt en koud besluiten we om terug naar de auto te lopen.

Via Ferrata Il Sentiero dei Fiori
De dag erna vertrekken we voor de eerste klettersteig: Il Sentiero dei Fiori. We rijden met de auto naar de Passo di Paradisio, waar we de lift omhoog nemen. We vinden de pas snel en we zijn verheugd om de lift te zien draaien. Op de ons omringende bergtoppen ligt al sneeuw.

Opgewekt loopt ik naar het loket dat vreemd genoeg gesloten is. Ik praat met de mannen bij de lift die me vertellen dat de lift twee dagen eerder is gesloten omdat ze momenteel werkzaamheden verrichten. We mogen niet omhoog en er wordt ons zelfs helemaal afgeraden om de tocht te ondernemen, vanwege gebroken kabels op de route. Teleurgesteld keer ik terug naar de auto.

Plan B: Via Ferrata Giulio Segata
In de auto ligt gelukkig nog een oud gidsje met allerlei Vie Ferrate. Dat gebruiken we om van koers te veranderen. We selecteren een nieuwe tocht: Giulio Segata op Monte Cornetto, in de wat meer zuidelijke Adige-vallei. Volgens het boekje een korte maar pittige klettersteig. Onze stijgijzers kunnen we thuislaten want deze tocht ligt een stuk lager en de Adige-vallei is warmer. Sneeuw en ijs zullen we daar niet aantreffen.

Het is een stuk rijden naar ons nieuwe doel, maar de aanloop naar de klettersteig is een mooie beloning. Het is hier heel aangenaam weer en we lopen in de zon over een lieflijk plateau, met een prachtig uitzicht. We vinden het begin snel en gaan gemakkelijk van start.

Het duurt echter niet lang of we komen een waarschuwingsbord  tegen dat ons duidelijk maakt dat de klettersteig die erachter begint een serieus valrisico inhoudt en dat deze enkel is voorbehouden aan echte Via Ferrata-experts.

We zijn in de veronderstelling dat twee oudere mensen ons voorgingen. We horen hun stemmen een stuk lager. Ze zijn snel afgedaald – zo moeilijk kan het dan toch niet zijn. We duiken in de schacht en dalen zonder al te veel moeite de eerste meters af. De ankerpunten liggen ver uit elkaar, maar er zijn genoeg steuntjes voor handen en voeten. Het moeilijke stuk moet echter nog komen…

De smalle schacht opent zich een stuk lager in een koepel die uitkomt op een loodrechte wand, vrijwel zonder steunpunten. De ankerpunten liggen hier nog verder uit elkaar. Gerard gaat als eerste omlaag en laat zich zonder problemen langs het ijzeren koord omlaag glijden.

Door gebrek aan armkracht durf ik me niet te laten glijden. Het eerste stukje lukt het me nog om af te dalen, daarna wordt het echt moeilijk. Ik zoek steunpunten, maar vind er niet genoeg. Ik probeer aan mijn armen te gaan hangen, maar ik kom niet met mijn voeten bij het volgende steunpunt. Ik stuntel, probeer opnieuw en opnieuw en verlies kracht en moed. Dit lukt me niet… Ik weet niet hoe ik verder omlaag moet gaan. Boven me roept Olaf: ‘Roos hoe ben je hier omlaag gegaan?’

Een touw hebben we niet bij ons en terug omhoog gaat niet. Een moment flitst een ongunstige afloop door mijn hoofd. Mijn angst is echter irreëel, ik ben gezekerd en kan maximaal tweeënhalve meter vallen, tot aan het volgende ankerpunt. Ik verzamel al mijn moed en uiteindelijk laat ik me omlaag glijden. Ik vind het doodeng. Zo volgen vier of vijf stukken. Dit verdient geen schoonheidsprijs en trillend van angst kom ik veilig beneden waar Gerard me glimlachend opwacht. Even later is ook Olaf er, we hebben het ergste stuk achter de rug.

Na een korte pauze vervolgen we onze weg over een horizontaal pad. Al na ongeveer vijftig meter zien we in een kloof een andere, recentere route die veel gemakkelijker is. Hier zijn de oudere mensen dus afgedaald… Twee dagen later lezen we in een pas aangeschafte nieuwe Via Ferrata-gids de beschrijving. Deze route heeft moeilijkheidsgraad D/E (E is het maximum) en er wordt gewaarschuwd dat de ankerpunten (te) ver uit elkaar liggen. De route is zelfs sinds 2012 officieel gesloten.

Een dagje rust
Woensdag blijf ik thuis om even bij te komen van dit avontuur en om me verder voor te bereiden op onze tweedaagse tocht, terwijl Olaf en Gerard een korte maar mooie wandeling maken. Het weer in de Dolomieten is nog steeds slecht, dus ik bel de rifugio om informatie in te winnen.

Vanaf 2700 meter ligt er nog steeds een verraderlijk dun laagje sneeuw, het is glad en gevaarlijk. Er is enkel een beetje zon nodig om dat laagje te laten smelten, maar de weersverwachtingen zijn slecht. ‘s Avonds bespreken  we de situatie en we besluiten om onze plannen om de hoge bergen in te gaan te annuleren.

Via Ferrata Attrezzata & Rio Secco
Gelukkig zijn er voldoende alternatieven in Trentino. We maken nog twee mooie tochten in de warmere en zonnige Adige Vallei: de Via Ferrata Attrezzata op Monte Albano en de Rio Secco in Cadano. Beide tochten hebben een heel ander karakter.

De Atrezzata-klettersteig voert je langs een loodrechte wand omhoog. Er zijn veel ladders en we komen nogal wat mensen tegen. Deze tocht is populair en dat is niet vreemd, want op het eerste klimstukje na is het technisch niet moeilijk en toch heel mooi. De Rio Secco is een minder bekende en minder druk bezochte Via Ferrata van een paar uurtjes.

Onze voorgangers hebben hun sporen achtergelaten: onderweg komen we honderden steenmannetjes tegen. Ze zijn overal, in alle vormen en maten, ook liggende mannetjes, op uitstekende stokken. Telkens als je denkt dat je ze allemaal hebt gezien, komt er weer een nieuwe plek met nog meer stenen mannetjes. Hier word je vrolijk van. De vorige bezoekers hebben letterlijk hun steentje bijgedragen aan een collectief kunstwerk, met een sprookjesachtige sfeer als resultaat.

Een stralend en onbewolkt Brenta-massief
Het is prachtig weer en helaas alweer de laatste vakantiedag van Gerard en Olaf. Het was een geslaagd weerzien, we waren weer even als vanouds speleo-maatjes. Tijdens onze laatste tocht lacht ons vanuit de Rio Secco een stralend vrijwel onbewolkt en sneeuwvrij Brenta-massief toe. De toppen zijn niet meer wit. Vandaag had het gekund…’