Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Smalle steegjes, statige stadsmuren, slingerende rivieren, historische cafés en een pontificaal kasteel dat boven de stad uit torent: het middeleeuwse Pontremoli is van vele markten thuis.
Dit bruisende provinciestadje ligt in de streek Lunigiana, in het noorden van Toscane, een voor velen nog onbekende regio. Elena ging met Eleonora, een van de lokale gidsen van Sigeric – Servizi per il turismo, op pad in dit stadje dat bol staat van mythes en legendes.
Elena: ‘Ten noorden van Agriturismo La Concia, bij het historische stadje Codiponte, doorkruisten pelgrims die de Via Francigena volgden het stadje Pontremoli. Het was een belangrijke overnachtingsplek die ook vandaag de dag nog wordt bezocht door pelgrims. Eleonora neemt me mee op een verkenningstocht door dit veelzijdige stadje.
Op het Piazza della Repubblica voelen we de stad langzaam ontwaken. De zonweringen worden met een luid gepiep naar beneden gelaten, er lopen een paar druk discussiërende Italianen de bar binnen voor een caffè al banco en kleine bestelbussen leveren nog wat voorraad af bij de winkels die net het slot van de deur halen.
We strijken neer bij Caffè degli Svizzeri, waar Eleonora me de specialiteit van Pontremoli laat proeven: het ‘Amor’ gebakje. Onder het genot van deze romige lekkernij en een cappuccino vertelt ze over Il Campanone, de toren die het Piazza della Repubblica en het Piazza del Duomo van elkaar scheidt.
Vroeger was dit stukje stad één groot plein, maar toen er in 1321 strijd ontstond tussen de aanhangers van de paus en de aanhangers van de keizer, werden de pleinen van elkaar gescheiden met een muur. In de negentiende eeuw werd de muur afgebroken, maar de toren staat er nog altijd. Aan de zijkant ervan is nog duidelijk te zien dat de stad lang geleden in tweeën werd gedeeld.
Langs de toren lopen we naar het Piazza del Duomo. Zoals de naam al doet vermoeden, vind je aan dit plein de kathedraal van Pontremoli. Het verhaal gaat dat Maria de bevolking te hulp schoot toen de stad begin zeventiende eeuw gebukt geteisterd werd door de pest. Als dank voor haar hulp werd in 1636 deze kathedraal aan haar opgedragen.
Al slingerend door de smalle steegjes vervolgen we onze weg omhoog, richting het kasteel. Pontremoli staat bol van verrassingen, zo blijkt ook weer als we dit bankje tegenkomen met een passage uit de verhalenbundel Marcovaldo van Italo Calvino.
C’era, in un angolo della piazza, sotto una cupola d’ippocastani, una panchina appartata seminascosta. E Marcovaldo l’aveva scelta come sua… sognava la panchina come un senza tetto può sognare un letto di una reggia. ‘Er was eens, in een hoek van het plein, onder een koepel van kastanjebomen, een verborgen afgelegen bank. En Marcovaldo had haar uitgekozen als de zijne… Hij droomde van de bank zoals een dakloze kan dromen van een bed van een paleis.’
Het staat symbool voor het belang van boeken voor Pontremoli. Vanuit dit stadje vertrok tientallen jaren geleden een boekverkoper naar de Verenigde Staten, waar hij de Italiaanse cultuur en literatuur verspreidde. Tegenwoordig wordt elk jaar een belangrijke boekenprijs uitgereikt in Pontremoli als gevolg van dit stukje geschiedenis.
Boven op de berg wacht ons een adembenemend uitzicht over de Toscaanse bergen. Turend over de muren van het Castello del Piagnaro wanen we ons even in de tijd dat hier soldaten overnachtten. Dit was namelijk, in tegenstelling tot veel andere kastelen in deze regio, een militair kasteel en geen eigendom van een adellijke familie.
Het kasteel is vernoemd naar de zandstenen (piagne) waaruit het is opgebouwd. Vandaag de dag worden er evenementen georganiseerd rondom middeleeuwse tradities, maar het is ook nog altijd, net als vroeger, een overnachtingsplek voor pelgrims.
Binnen de kasteelmuren brengen we een bezoek aan het Museo delle Statue Stele Lunigianesi. Een klein museum met een bijzondere collectie prehistorische standbeelden, die in de Lunigiana gevonden zijn door boeren. Te zien is hoe in de standbeelden in de loop der tijd steeds meer details werden aangebracht.
Van deze prehistorische Stele maken we een behoorlijke sprong in de tijd, wanneer Eleonora ons het Palazzo Dosi-Magnavacca laat zien. Van top tot teen versierd met fresco’s is dit paleis uit de baroktijd nog even imposant als in het verleden. Het palazzo is nog steeds privé-eigendom van de Magnavacca-familie, maar als je geluk hebt, is er iemand in de buurt die de sleutel van de toegangspoort heeft…’
Ook met een local op pad in Pontremoli?
Wil je ook met een lokale gids op pad in dit betoverende stadje? Of wil je andere stukjes van de prachtige Lunigiana leren kennen? Kijk dan eens op de website van Sigeric – Servizi per il turismo, een samenwerkingsband van gidsen die allen een speciale band hebben met de Lunigiana. Voor speciale verzoeken kun je contact opnemen met Sigeric, via info@sigeric.it of via 0039-3318866241.
