Midden in de havenstad Ancona prijkt een gebouw met een Nederlands tintje: de Mole Vanvitelliana, vernoemd naar architect Luigi Vanvitelli, oftewel Lodewijk van Wittel, de zoon van Casper van Wittel, die vanuit Amersfoort naar Rome trok.
Lodewijk van Wittel werd op 12 mei 1700 geboren in Napels. Voor zijn opleiding verhuisde hij naar Rome, waar hij in de leer ging bij Nicola Salvi, die onder meer aan de Trevifontein werkte. Van Wittel werkte mee aan de façade van het Palazzo Poli, het grootse gebouw waar de Trevifontein als het ware tegenaan leunt.
Er volgen grootse projecten, van het stabiliseren van de koepel van de Sint-Pieter tot het beschilderen van een kapel van de Santa Cecilia, in Trastevere.
Het bekendst is Luigi Vanvitelli vanwege zijn ontwerpen voor het Palazzo Reale in Caserta, met name dankzij de ingenieuze technieken die hij bedacht voor de aquaducten die de verschillende waterpartijen en fonteinen van water moesten voorzien.
Zijn naam kom je echter bijna nergens tegen, behalve bij de Ponte Vanvitelli, in Benevento, eveneens in Campanië, én in Ancona, waar hij zijn naam gaf aan de Mole Vanvitelliana.
Mole Vanvitelliana (Lazzaretto)
In opdracht van paus Clemens XII reisde Luigi Vanvitelli in 1732 van Rome naar Ancona, aan de oostkust van Italië. Als havenstad liep Ancona voortdurend de kans om besmet te raken met ziektes die zeelui van over de hele wereld mee zouden kunnen nemen.
Om zo’n besmetting te voorkomen, sommeerde de paus Vanvitelli om een lazzaretto, ziekenhuis, te bouwen waar zeelieden opgevangen en gecontroleerd konden worden. Het werd een imposant vijfhoekig gebouw dat een oppervlakte van meer dan twintigduizend vierkante meter omspande.
Het lazaret werd buiten de oude stadsmuren gebouwd, pal aan de haven. Van begin af aan had het ook andere functies; behalve quarantaineplaats was het ook havenmagazijn en verdedigingswerk.
In het midden van de binnenplaats prijkt de Tempietto di San Rocco, een neoklassiek tempeltje dat aan alle kanten open is, zodat mensen die in quarantaine zaten in de kamers met uitzicht op de binnenplaats de mis konden bijwonen zonder contact te maken met anderen.
Later is de Mole Vanvitelliana gebruikt als ziekenhuis, kazerne, suikerraffinaderij en na de Tweede Wereldoorlog als tabaksmagazijn. In 1997 kocht de gemeente Ancona het. Sindsdien wordt het gebruikt voor concerten en andere culturele evenementen (op de website La Mole Ancona vind je de programmering).
Je kunt de Mole Vanvitelliana dagelijks, behalve op maandag, bezoeken, van 8.00 tot 19.15 uur. De entree ligt aan de Banchina Giovanni da Chio, aan de haven van Ancona.
Museo Tattile Statale Omero
Tevens is in de Mole Vanitelliana het Museo Tattile Statale Omero te vinden, een museum speciaal voor blinden en slechtzienden. Je mag er natuurlijk ook gerust een kijkje nemen als je wel goed kunt zien. Het is het enige museum ter wereld voor blinden (een enkel ander museum heeft hooguit een afdeling), waar je álle kunstwerken uitgebreid mag aanraken.
Alle kunst is op ware grootte of nauwkeurig op schaal nagemaakt. Het is een reis door de tijd, van klassieke Griekse en Romeinse beelden tot de Guernica van Picasso. Er komt regelmatig een nieuw model bij.
Ook voor ziende bezoekers is het een vreemde maar heel bijzondere ervaring om al die prachtige kunst, waar normaal gesproken een hekje om staat, nu gewoon aan te mogen raken en in detail te kunnen betasten.
Een klein voorproefje:
Je vindt het Museo Omero in de Mole Vanvitelliana, aan de Banchina Giovanni da Chio 28 in Ancona. De toegang tot dit unieke museum is geheel gratis. Het museum is dagelijks geopend, behalve op maandag.
Van september tot en met juni kun je van dinsdag tot en met zaterdag terecht van 16.00 tot 19.00 uur, op zon- en feestdagen van 10.00 tot 13.00 uur en van 16.00 tot 19.00 uur. In juli en augustus is het museum geopend op dinsdag, woensdag, donderdag en zaterdag van 17.00 tot 20.00 uur, op vrijdag zondag en op Ferragosto (15 augustus) van 10.00 tot 13.00 uur en van 17.00 tot 20.00 uur.
met dank aan Riviera del Conero voor een aantal foto’s