Grappa – vermomd cadeau van een kapelaan

In de zomer van 1969 was Ineke Spoorenberg met haar vader, moeder en zusje op vakantie in Santa Margherita Ligure. Ineke: ‘We zaten in een eenvoudig pension met een aardige binnentuin, waar we iedere avond aten. Hier werd mijn zusje van14 jaar voor het eerst verliefd, op Aldo, de ober die ons iedere avond bediende, een jongen van een jaar of 15. Hij vond mijn zusje ook leuk, maar mijn ouders hielden Annemie scherp in de gaten en zo moesten de verliefden het doen met slechts wat vurige blikken over en weer. Hoogtepunt van de romance was de laatste avond, toen Aldo een speciale ijscoupe voor mijn zusje had gemaakt. Iedereen was vertederd, Annemie en Aldo wisselden adressen uit en de volgende dag begonnen we aan de terugreis naar Soest.

Ik geloof niet dat Annemie en Aldo elkaar ooit een brief hebben geschreven. We hernamen ons leven. Het werd herfst en de vakantie in Santa Margherita Ligure leek steeds meer op een mooie verre droom. Tot die avond in oktober.

We zaten net te eten, het zal een uur of zeven geweest zijn, toen er een busje voor het huis stopte. ‘Wie kan dat nu zijn?’ zei mijn moeder. ‘Als ze langs de deur komen schooien, doe ik niet open hoor!’ Een kapelaan in het zwart en met een wit boordje kwam vanachter het stuur vandaan. Hij deed de achterdeur van het busje open en er stroomde een stoet jongetjes uit. Eén ervan, met een plastic zwaard aan zijn riem, kwam het tuinpad oplopen.

‘Maar dat is Aldo!’ riep Annemie uit. We sprongen allemaal op en liepen naar de voordeur. De kapelaan stelde zich keurig aan mijn vader voor en legde de situatie uit. Hij vertelde dat hij kapelaan was van de katholieke parochie van Santa Margherita Ligure en dat ze het jaarlijkse schoolreisje met de misdienaars maakten.

Omdat de parochie blijkbaar nogal kapitaalkrachtig was, beperkten de schoolreisjes zich niet, zoals in Nederland, tot een dagje dierentuin of speeltuin, maar maakten ze een rondreis door Europa. Op aandringen van Aldo hadden ze ook Soest in hun programma opgenomen, alleen konden ze hier geen camping vinden. Mijn vader keek eens naar de schemering en toen naar ons uitgestrekte grasveld en bood de kapelaan aan de tent maar bij ons op te zetten. Overbodig te zeggen dat Annemie en ik en ook de jongens het een geweldige oplossing vonden. In een oogwenk stonden er twee bungalowtenten in onze tuin.

Limonade-etiket
De geestelijke ging nog even iets uit de auto halen. Het was een literfles, die hij mijn vader stralend liet zien. Hij vertelde ondeugend dat er weliswaar een limonade-etiket op zat, maar dat hij mijn vader wel zou laten proeven dat hier beslist geen limonade in zat. De fles bevatte een liter onvervalste grappa.

Grinnikend streken ze in de zitkamer neer en begonnen ze aan hun eerste glaasje. Mijn moeder redderde ondertussen om iedereen van eten en te drinken te voorzien. Annemie en ik stortten ons op onze platen en snel klonken de eerste hits door de kamer. Het werd een gedenkwaardige avond. Terwijl mijn vader en de kapelaan langzaam dronken werden, dansten wij met de jongens.

De volgende ochtend moesten wij gewoon weer naar school en mijn ouders naar het werk. Onze gasten maakten nog wat foto’s en toen reden ze weg. Mijn zusje heeft nooit meer iets van Aldo vernomen. Maar mijn vader kwam sindsdien nooit meer terug van vakantie zonder een fles grappa in zijn bagage. Die kon je toen alleen nog maar in Italië kopen. Ook al was hij in Frankrijk of in Oostenrijk, hij reed altijd even om voor zijn fles grappa.

Grappa
Grappa werd ooit beschouwd als een armeluisdrankje. Het wordt immers gemaakt van het afval van druiven, nadat ze zijn uitgeperst voor de wijn. Al vanaf 1400 werd in Noord-Italië een drank uit wijndroesem gedistilleerd. Dat het drankje zo populair werd, is ongetwijfeld te danken aan een paar pientere wijnboeren. Die bleven na iedere oogst met een grote hoeveelheid afval zitten. Ze zorgden ervoor dat de grappa een heel eigen smaak kreeg en verbeterden de kwaliteit.

Het productieproces van grappa kent drie fases: het distilleren, het distillaat zuiveren en de rijping. Het klink simpel, maar het luistert zeer nauw. De beste grappa vind je bij de ambachtelijke distillateur. Net als bij wijn zijn er ook honderden soorten grappa’s. Waar je op moet letten bij het kopen, is de helderheid en de kleur. Een jonge grappa is kristalhelder, terwijl de kleur van oude grappa neigt naar ambergeel. Ook zonder etiket is het goed te onderscheiden van limonade – de slimme truc van de kapelaan ten spijt…’

 Op Inekes website Met Ineke in Italië vind je elke maandag een nieuw verhaal over Italië!