Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Dwars over Rome

De volgende keer dat we naar Rome reizen, zullen we vergezeld worden door Rosita Steenbeek. Niet letterlijk, maar met haar Romeverhalen, die vanaf volgende week in handig dwarsligger®-formaat verkrijgbaar zijn, is ze er toch een beetje bij!

Rome-Steenbeek

‘Voor mij is Rome het oude centrum, de smalle straatjes in de warme kleuren, alle schakeringen oranje, rood zelfs, geel van zand tot goud. Hier is Rome als een huis, de steegjes zijn gangen, en op drie minuten afstand liggen de twee mooiste pleinen van de stad, misschien wel van de wereld. Piazza della Rotonda met het best bewaarde monument, het Pantheon, Piazza Navona. Dat zijn mijn leeszalen, mijn koffiekamers, mijn salons waar ik mensen ontvang,’ aldus Rosita over ‘haar’ stad.

De ultieme Rome-boeken van Rosita Steenbeek kunnen nu allemaal mee op reis, samen één dwarsligger®. Een fragment:

‘Valentina is al jaren mijn gids in het verborgen Rome. Behalve chef-kok is ze ook fiumarola, Tiberschuimster; in haar vrije tijd daalt ze vaak af naar de oevers van de Tiber om te zoeken naar schatten uit de oudheid. Ik heb haar daar regelmatig opgezocht en gezien hoe ze met haar handen tussen de stenen en in de modder wroet. Vooral wanneer de draga langs is geweest, de baggerboot, is de rivier vrijgevig. Ze heeft olielampjes gevonden van tweeduizend jaar oud, heel veel benen pennen, sieraden, maar vooral veel munten. Eén keer had ze goud zien glanzen tussen de troep. Goud zie je meteen, zei ze, in tegenstelling tot andere metalen. Het bleek een ring met een klein piramidetje erop, ingeklemd tussen twee lotusbloemen. Misschien was hij van iemand uit Cleopatra’s hofhouding of uit die van Julius Caesar, haar geliefde. Valentina heeft hem lange tijd zelf gedragen en ook ik mocht hem even om. Hij was heel zwaar.

Valentina heeft me eens voorgesteld aan haar collega- rivierschuimers, allemaal mannen. De meesten hebben een paar jaar lagere school maar ze hoeven slechts even met hun verweerde vingers over een munt te wrijven en ze weten welke keizer erop staat, in welk jaar die werd geboren en in welk jaar vermoord. ‘We zijn vooral dol op Nero,’ zei Valentina, ‘met zijn lange krullen. Hij was een kunstenaar. Vaak is hij afgebeeld spelend op de citer.’

De Tiberschuimers hopen nog steeds de zevenarmige kandelaar te vinden die de Romeinen roofden uit de tempel van Jeruzalem en die in een triomftocht werd meegevoerd zoals te zien is op de boog van Titus. Men beweert dat hij in de Tiber is beland. Er doen ook verhalen de ronde dat hij bewaard wordt in het Vaticaan, en die geruchten zijn zo hardnekkig dat de staat Israël al meerdere malen de paus heeft verzocht hem terug te geven. Daar in het hart van Rome, rond het Tibereiland, met het verkeer dat meters hoger voortraast, waan je je in de oudheid.

Toen ik rouwde om de dood van een dierbare gaf Valentina me een munt met een januskop. ‘Hij kijkt achterom, maar hij kijkt ook vooruit.’ Ze hoopte dat er troost vanuit zou gaan en dat was ook zo.

Onlangs was ik bij Valentina thuis, in Rione Monti, de antieke volkswijk van Rome. Haar vierkante kamer had iets van een heiligdom. Over het midden van de muren was een rode Griekse meander geschilderd en op donkere houten planken waren haar vondsten ordelijk uitgestald. De pennen stonden keurig in het gelid, met daarnaast een serie tweeduizend jaar oude olielampjes en andere vondsten zoals een kariatide van messing. ‘Kijk, ze draagt een gewaad dat de billen bloot laat,’ zei Valentina terwijl ze het beeldje in haar handen nam. Een grote kast stond vol boeken over archeologie. Aan de muur hingen reproducties van antieke schilderingen en posters met munten erop. Ook de muren van haar kleine binnenplaatsje waren opgesierd met scherven en brokstukken, handvatten, een stuk van een gezicht. In een aquarium wandelden de schildpadjes Cleopatra en Messalina over tenen en wreef van een antieke voet.

Valentina schonk falanghina, wijn van de Campi Flegrei, de brandende velden, bij Napels, waarvan men door al het vulkanisch geweld dacht dat daar de strijd tussen de Titanen en de Olympische goden plaatsvond.
‘Deze druif lag aan de oorsprong van de witte wijn die de oude Romeinen dronken,’ zei Valentina.
Ik vertelde dat ik een toneelstuk had gezien waarin keizer Tiberius tot leven kwam en waarin ook Pontius Pilatus een rol speelde. Die laatste sprak in het toneelstuk over het voorval uit de Bijbel, waarbij de farizeeërs Jezus in de val wilden lokken door hem te vragen wat hij ervan vond dat de Joden belasting moesten betalen aan de keizer. Jezus vroeg of hij dat geld mocht zien. Ze toonden hem de munt met de kop van de keizer erop maar in plaats van Zijn afkeuring uit te spreken, zei Hij: ‘Geef de keizer wat des keizers is.’

‘Wil je zo’n munt zien?’ vroeg Valentina.
Die opwinding over de tastbaarheid van de geschiedenis deel ik met Valentina. Het is altijd spannend als ze haar laden opentrekt. De munten lagen keurig op volgorde in de schone la van donker hout. Munten met de kop van Caesar, daarna die met Augustus en dan Tiberius.
‘Het was een denarius, die ze Jezus gaven. Dat staat in Mattheüs,’ zei ze en ze legde hem in mijn hand.
De kop van Tiberius. Ik tuurde, draaide hem rond en las de tekst. ti(berius) caesar divi aug(usti) f(ilius) augustus. Daarna draaide ik hem om. Op de achterkant stond een figuurtje met een scepter in de hand en een palmtakje. pontif. maxim. ernaast. Pontifex Maximus, ook een keizerlijke titel.
‘Wie is dat?’
‘Livia. Je moet niet denken dat de Romeinen van toen anders waren dan die van nu. La mamma was en is nog steeds de baas.’

Ik bleef kijken en draaide hem telkens om. Zo’n zelfde munt lag in de hand van Jezus. Zelfs de benaming ‘zoon van de goddelijke Augustus’ ontlokte Hem geen onvertogen woord.
‘Geef de keizer wat des keizers is,’ die uitspraak hoor je vaak in het dagelijks leven van de Italianen. Niet dat ze zich eraan houden. Enige tijd geleden citeerde de paus deze woorden in zijn preek naar aanleiding van de alom verspreide belastingontduiking. Nu wordt er tegen de regering getrapt, voegde hij eraan toe, in de oudheid werden de beelden van de keizer omvergehaald.’

Lees al Rosita’s Rome-verhalen in

Rome-Steenbeek

Rome – dwarsligger®
Rosita Steenbeek
ISBN 9789049803025
€ 17,95

Rome verschijnt half november. Reserveer vast een exemplaar via bol.com!

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *