Wanneer muren zingen – meander langs de muurschilderingen van Mugnano

Veel reizigers rijden Mugnano achteloos voorbij, op weg naar bekendere plaatsen als Perugia en Assisi. Zonde, want dit dorpje is een waar openluchtmuseum, met muren die zijn omgetoverd tot kleurrijke kunstwerken.

Van leegloop naar levendig kunstwerk

Mugnano ligt in de vallei van de Cestola, een zijrivier van de Nestore, op een steenworp van het Lago Trasimeno. De vruchtbare vallei, met graanvelden, wijngaarden en olijfboomgaarden, wordt omringd door groene heuvels. In het westen prijkt de Colle Montali, met weelderige bossen van steeneiken.

Het historisch centrum van Mugnano liep na de Tweede Wereldoorlog langzaam leeg en dreigde in verval te raken. Dankzij artistieke initiatieven en de inzet van de Pro Loco is het middeleeuwse dorpje gelukkig weer tot leven gewekt en getransformeerd in een levend kunstwerk dat steeds meer bezoekers trekt.

Muri dipinti – tientallen muurschilderingen in één dorp

Mugnano sembrava diversa prima che i suoi muri cominciassero a cantare – Mugnano leek anders voordat zijn muren begonnen te zingen. Wat lag aan de basis van de nieuwe melodie?

Het zaadje voor Mugnano’s artistieke ziel werd geplant in de jaren zeventig, door de lokale kunstenaar Benito Biselli. Tussen 1971 en 1980 organiseerde hij samen met dorpsgenoten vier tentoonstellingen in het dorp. Ze waren ambitieus, verrassend en trokken flink wat publiek.

Biselli wilde meer. Hij droomde van iets dat het dorp blijvend zou verrijken en verbinden. Toen ontstond het idee: waarom geen kunst op de muren van het dorp zelf?

In de zomer van 1983 was het zover. Een groep bevriende kunstenaars kwam naar Mugnano om de eerste acht muurschilderingen te maken. Het hele dorp deed mee: er werden steigers gebouwd en verf gemengd. Jongeren hielpen enthousiast mee, en nieuwsgierige bewoners zagen zichzelf terug op de muren, vereeuwigd in penseelstreken.

Al snel ontstond een traditie die tot op de dag van vandaag voortduurt. Natuurlijk waren er periodes van stilte, zoals na het overlijden van Biselli, maar de Pro Loco pakte de draad weer op en werd de drijvende kracht achter dit bijzondere initiatief.

Mugnano telt nu een vijftigtal muurschilderingen. De collectie blijft gestaag groeien, met gemiddeld één nieuw werk per jaar.

Levende kunstwerken

Wat de muurschilderingen zo bijzonder maakt, is niet alleen hun kwantiteit, maar ook hun diversiteit. De kunstwerken zijn gecreëerd met verschillende technieken en materialen. Elk van de kunstenaars heeft zijn of haar persoonlijke visie en stijl op de muren gebracht.

In 2008, ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig jubileum van de eerste muurschilderingen, werden de werken voorzien van energiezuinige verlichting, zodat ze ook ‘s nachts tot hun recht komen. Daarnaast werden ze zorgvuldig gerestaureerd, aangezien de tijd zijn sporen had nagelaten.

Toch geven juist deze tekenen van ouderdom de muurschilderingen een zekere menselijkheid, ze zijn geen statische beelden, maar levende kunstwerken die geboren worden, transformeren en uiteindelijk verouderen.

De mooiste muurschilderingen van Mugnano

Een wandeling door Mugnano is als een soort speurtocht naar de verschillende murals. We delen enkele van de mooiste blikvangers, zoals Donne van Silvano d’Orsi, uit 1983. Het is een van de eerste muurschilderingen, die twee vrouwen toont in een moment van melancholie.

Een sigaret smeult in een gehandschoende hand, terwijl de stad en de fabrieken in de verte tekenen van vervreemding vertonen, als een stille ode aan verloren dromen.

Met Cavalli in amore (1984) laat Gianni Testa zijn liefde voor paarden zien, dieren die hij met overweldigende energie heeft weten te vangen. De paarden in zijn werk lijken pure emotie, tot de uiterste grens van passie en chaos. Een explosie van kleur en beweging!

foto: Villa in Umbria

In La danza (1983) vangt Franco Troiani de essentie van ballet: een abstracte, gestileerde kunst die de grenzen van cultuur overstijgt. Bij zijn balletdanseres in pirouette komen licht en kleur samen.

De rode tegels van Legame – Trenta petali rossi (2013) van Belfiore, Biagetti en Sargentini vormen bloemen in een korenveld, als symbool voor de geschiedenis van het dorp en dertig jaar Muri Dipinti. Ze vormen een herinnering aan de menselijke verhalen die zich hier hebben afgespeeld.

Met La carità di San Martino (2017) geeft José Carlos Araoz het klassieke verhaal van de barmhartige Samaritaan een moderne draai. De Romeinse soldaat deelt zijn mantel met een behoeftige man, zijn gezicht vol mededogen en pijn.

Pauze bij Pasticceria Ventanni

Na zoveel kleurrijke noten is het tijd voor een pauze. Pasticceria Ventanni is the place to be in Mugnano voor koffie met iets lekkers. Hun verse cornetti en traditionele taarten zijn heerlijk.

Ventanni is bovendien een ontmoetingsplek waar dorpelingen en bezoekers samenkomen. De medewerkers vertellen met plezier over de kunstwerken. Vaak kennen ze de verhalen uit de eerste hand!