Saskia: ‘Al acht maanden lang begroet ik jullie elke ochtend met Ciao tutti. Nu ik een maand lang verslag heb gedaan van mijn belevenissen in Venetië, kan ik eigenlijk niet naar Rome vertrekken zonder de herkomst van het woordje ciao uit te leggen. Ciao is afgeleid van de Venetiaanse uitdrukking sciào vostro (schiavo vostro in het Italiaans), hetgeen letterlijk ‘ik ben uw slaaf’ betekent. De Venetianen die deze uitdrukking gebruikten waren uiteraard geen echte slaven van degenen die ze met deze groet gedag zeiden; het was meer een manier om uit te drukken dat je de ander graag mocht en …

‘Ik word wakker van de geur van koffie en een pas geschoren Venetiaan. Hij staat aan het bed met een blad waarop een klein gehavend mokapotje staat, stomend en wel, kopjes, lepeltjes en suiker in een zak, Ik ben ontzet door hoe het huis er in het ochtendlicht uitziet, maar hij staat te stralen. We besluiten twee uur lang te werken, dat alle orde die we aan de chaos kunnen ontworstelen  genoeg is voor de eerste dag. Om elf uur rennen we de trap af. Hij wil naar Torcello, waar we kunnen uitrusten en praten en alleen kunnen zijn, zegt …

Giuseppe Cipriani bedacht niet alleen de carpaccio, maar ook de wereldberoemde cocktail van prosecco en perzik: Bellini. Ook dit drankje noemde hij overigens, net als de carpaccio, naar een Venetiaanse schilder; Giovanni Bellini. Bellini werd geboren in een schildersfamilie en groeide als het ware op met een penseel in zijn hand. Giovanni begon als leerling in het atelier van zijn vader, Jacopo Bellini, die in een vrij strakke, icoonachtige stijl schilderde. Giovanni’s vader was echter niet zijn belangrijkste leermeester. Die rol was weggelegd voor Andrea Mantegna, die getrouwd was met de zus van Bellini. Van hem leerde Bellini pas echt …

Bij het woord carpaccio denk je waarschijnlijk allereerst aan het Italiaanse voorgerecht van plakjes zeer dungesneden ossenhaas met een sausje van tabasco, mayonaise en witte peper. Wat bijna niemand echter weet, is dat dit gerecht niet alleen in Venetië is bedacht, maar dat het zijn naam dankt aan een Venetiaanse schilder, Vittore Carpaccio geheten. Het gerecht carpaccio werd in 1950 voor het eerst geserveerd. Giuseppe Cipriani, de eigenaar van Harry’s Bar in Venetië, wilde voor een van zijn vaste gasten, gravin Amalia Nani Mocenigo, graag wat bijzonders maken. Ze leed aan bloedarmoede en moest van de huisarts rauw rood vlees …

‘Ik verdween tussen de mensen die zich in deze stad als spreeuwenzwermen verspreiden van plein naar plein en van eiland naar eiland. Ik hou wel van Venetië. Soms ben je in een stille steeg en duikt verderop een wandelaar op, die even plotseling als spoorloos weer verdwijnt. Soms tref je een binnentuin achter een poort waar bloemen hun geuren meegeven aan de hitte. Weliswaar vang je her en der flarden vioolmuziek op en opgetogen stemmen, maar de Venetiaanse vreugde is altijd doortrokken van een merkwaardig soort melancholie. Schoonheid bestaat hier niet zonder triestheid, verval is voorvoelbaar in grandeur. Bekijk je …

‘Veel mensen denken dat het Italiaans een muzikale taal is. Sommige buitenlanders kunnen woorden als cappuccino en Mastroianni met dromerige ogen en vol verlangen over de tong laten rollen, de klinkers wat uitrekkend. Anderen worden gegrepen door het vleiende formalisme in de met verve uit te spreken aanspreektitels als dottore, commendatore, professore, ragioniere of cavaliere. Met een beetje goede wil wordt alles dan mooi. Ik stond eens met een collega ergens te wachten toen we een man met een melodieuze stem iets hoorden roepen. ‘Wat is het toch een mooie taal, wat is het hier toch prachtig allemaal,’ zei ze, …

‘De vraag die me het meest gesteld wordt, kan ik altijd heel makkelijk beantwoorden. Die vraag luidt: hoe ben je schrijver geworden? En gek genoeg luidt het antwoord: door iemand bijna precies diezelfde vraag te stellen. Dat ik de gelegenheid kreeg om die vraag te stellen kwam in de eerste plaats door een portie buitengewoon geluk. Dat kan ik beter maar even uitleggen. Mijn geluk was natuurlijk iemand anders zijn pech – wat wel vaker het geval is, heb ik gemerkt. Het telefoontje klonk paniekerig. Het kwam op een zondagavond. Ik werkte nog maar drie weken bij de krant. Dit …

‘De zwart-met-zilveren voorsteven van de gondel verdween in een mist zo dik, dat hij siste bij het wijken rond de romp. Bij elke slag van de riem klonk een wervelende en weer in het water wegstromende, vage, onbenoembare melodie. De gondelier had zo langzaam gevaren dat hij niet helemaal zeker wist of hij de monding van het Canal Grande had bereikt. De lucht leek ingesloten te worden door de façades van de palazzi, waar de adellijke families van Venetië aan het avondmaal zaten, maar voor hem opende zij zich als een geeuw toen hij de brede lagune op voer. Hij …

Vivaldi’s Herfst draait om de Romeinse godheid Bacchus, de god van de wijn, hetgeen niet meer dan voor de hand ligt in het seizoen waarin de druiven worden geoogst en de eerste flessen nieuwe wijn worden ontkurkt. Al kent de herfst volgens Vivaldi’s sonnet duidelijk ook zijn minder romantische kanten… Lees en luister maar mee – en leer ondertussen ook nog een beetje Italiaans: Autunno (Le Quattro Stagioni – Vivaldi) Celebra il vilanel con balli e canti del felice raccolto il bel piacere e del liquor de Bacco accesi tanti finiscono col sonno il lor godere. Fa’ ch’ ogn’ uno tralasci e …

‘We voeren in de schemering met onze motorboot van de Piazzetta naar de in het water eindigende trappen van La Fenice. Personeel in livrei hielp ons uit de boot. De stijve witheid van mijn kleren in de duister wordende avondschemering van Venetië en het buitenlicht en de maan en het gemurmel van het water en de zoete, opgewarmde vochtigheid van de bries en daarna het licht in het theater terwijl Carlo mijn hand vasthield, hij had me opgeëist… dat is nu liefde… En mijn verzet toen hij stevig mijn hand vastgreep en ik mijn greep naar de hand van mijn …

‘Toen je de eerste keer wegging was ik nog klein. Het was een plezierreisje, vrienden opzoeken die hun geluk elders waren gaan beproeven. De avond tevoren had je op een velletje papier de wereld getekend en had je me laten zien waar je heen ging. Wij zijn hier, had je gezegd, en morgen ben ik daar, bij dat puntje. Je had met een rode viltstift een lijn getrokken die bij ons huis begon en daar eindigde. Dit is een brug, zei je, het is net of je naar de overkant van een rivier gaat. En dus hadden we alles onder …

Olijfolie wordt veel gebruikt in de Italiaanse keuken, maar wist je dat het ook perfect past bij zoete gerechten, zoals cake en ijs? In Jamie’s Italië staat een verleidelijk recept voor roomijs met olijfolie. Hoewel vrienden het maar een vreemde combinatie vonden, was Saskia ervan overtuigd dat het een lekker toetje zou zijn en ging ze aan de slag. Het resultaat viel niet tegen, sterker nog: het was heerlijk. Hierbij het recept voor wie het ook wil proberen, succes gegarandeerd! Gelato con olio e sale | Jamie Oliver roomijs met olijfolie en zeezout Jamie: ‘Ik kreeg dit gerecht jaren geleden voorgeschoteld …

Ook het Guggenheim Museum ligt, net als de Gallerie dell’Accademia, in de wijk Dorsoduro. Toen Peggy Guggenheim, de nicht van de oprichter van de Guggenheim Foundation, zich in Venetië vestigde, was de hele stad in rep en roer. Er moest en zou een passend palazzo voor haar en haar kunstwerken gevonden worden. Aangezien Peggy Guggenheim als stelregel had dat een dag zonder de aankoop van een mooi kunstwerk eigenlijk een verloren dag was, was dit nog geen sinecure. Want waar breng je zo’n enorme kunstcollectie onder? Uiteindelijk lukte dat en werd het Palazzo Venier dei Leoni aan Guggenheim toegekend. Guggenheim …

Dorsoduro is de meest kunstzinnige wijk van Venetië. Dat is onder andere te danken aan de aanwezigheid van de Gallerie dell’Accademia, waar de zalen vol hangen met de meest schitterende werken van Venetiaanse meesters. De Gallerie dell’Accademia maakt deel uit van de Accademia di Belle Arti, de Academie voor Schone Kunsten. Dat we hier vandaag de dag een groot deel van het werk van de Venetiaanse meesters kunnen bewonderen, hebben we eigenlijk te danken aan Napoleon. Hij gaf in 1807 het bevel talrijke kerken en religieuze instellingen op te heffen. Met de kunstschatten die dit opleverde, liet hij een grote …

Na een weekendje Rome zijn we weer terug in Venetië en wel in de wijk Dorsoduro. De wijk is vernoemd naar de zandbank die precies op deze plek uit het water van de lagune omhoog stak, en die door de inwoners van andere delen van de stad dorso duro, harde rug, werd genoemd. Toen bleek dat de zandbank maar zelden onder water liep, waren de eerste nederzettingen al snel een feit – en was Venetië een wijk rijker. Dorsoduro is in de loop der tijd uitgegroeid tot een van de meest kunstzinnige wijken van de stad. Niet alleen vind je …

Wie Venetië zegt, zegt Donna Leon. Haar serie met de sympathieke Venetiaanse politieman Guido Brunetti in de hoofdrol neemt duizenden lezers mee naar het leven in de oude dogestad. Goed nieuws voor al haar fans, want afgelopen zomer verscheen een gloednieuw deel in de – inmiddels negentien boeken tellende – Brunetti-reeks: Een kwestie van vertrouwen. Venetië gaat gebukt onder een zinderende hittegolf. Terwijl de stad overspoeld wordt met toeristen, proberen de Venetianen zelf het hoofd koel te houden. Ispettore Vianello heeft echter wel wat anders om zich druk over te maken. Zijn tante onttrekt om onverklaarbare redenen grote sommen geld …

‘Bijna altijd als ik de stad in ging, raakte ik de weg kwijt. Maar in Venetië ben je eigenlijk nooit de weg kwijt; je bent altijd ergens in Venetië.’ Vandaag zoals beloofd een recept uit Tessa Kiros’ Ciao bella: saltata di vongole e cozze in bianco. Ingrediënten (voor 2 personen): 400 g venusschelpen in de schelp | 350 g zwarte mosselen | 4 eetlepels olijfolie | 1 klein bosje peterselie, plus 2 eetlepels gehakte peterselie | versgemalen zwarte en witte peper | 3 knoflooktenen, waarvan 1 gehalveerd en 2 in grove plakjes | een snufje peperoncino | brood en partjes citroen, om erbij te serveren Dit gerecht …

Venetië is het sprookjesachtige koninkrijk van zout en parels, prosecco en zeemeerminnen, bigoli en polenta. Tessa Kiros zwerft door de stad, snuift de sfeer op en laat haar verbeelding voeden door de rijke geschiedenis van de stad en haar duistere steegjes. Volg haar in recepten, sfeerfoto’s, dagboekfragmenten en overpeinzingen door haar geliefde Venetië en geniet van de smaken die in deze stad rondwaren… ‘Eigenlijk kan ik je niet veel over Venetië vertellen… je zult zelf moeten komen en de stad met eigen ogen zien. Tijdens de treinreis hierheen kon ik aan de blikken van mijn medereizigers merken hoezeer ze naar …

Zoals ik maandag al heb aangekondigd, verblijven we komende maand in Venetië, de stad die de dichter Joseph Brodsky zo wondermooi beschrijft in zijn gedicht Venetiaanse Strofen I: ‘Zo doven kroonluchters; zo gaan koepels als kwallen krimpen wanneer de nacht gevallen is. Zo vernauwen straten zich, kronkelend als alen, en zijn pleinen platte vis. Zo komt Nereus, uit opgeklopte dameskapsels kammen plukkend voor zijn dochters, naderbij, maar onthoudt zich van de gele, gratis parels van de straatlantarenrij.’ Dezelfde ervaring verwoordde Brodsky in zijn Kade der Ongeneeslijken: ‘De trage voortgang van de boot door het duister was als de passage van een …