Etna – excursie naar de krater van de vulkaan

Het bijzondere beeld van de Etna, met de top nog een beetje wit van de sneeuw, dat je kunt bewonderen tijdens de landing op het vliegveld Vincenzo Bellini, is alleen al de prijs van een vliegticket naar Catania waard. Het is een uniek uitzicht, dat een reis naar het oostelijke gedeelte van Sicilië meteen goed laat beginnen.

De Etna – een spinnende kat

De Catanesi noemen de Etna simpelweg ‘a muntagna, de berg. Maar deze hoogste nog actieve vulkaan van Europa is meer dan een berg; het is een vulkaan die regelmatig tot uitbarsting komt.

Met regelmatig bedoelen we dan overigens ook echt regelmatig. De afgelopen jaren heeft de vulkaan toch wel elk jaar minimaal één uitbarsting gekend – in tegenstelling tot de mooie vergelijking die de Siciliaanse schrijver Sciascia ooit optekende. ‘De Etna is een grote kat, die rustig ligt te spinnen en zo nu en dan even wakker wordt,’ zo schreef hij.

In 2001 was er nog een flinke uitbarsting, waarbij ook de kabelbaan aan de zuidhelling van de vulkaan (die vertrekt vanaf Rifugio Sapienza op iets meer dan 1900 meter hoogte) werd verwoest.

Voor zover we dat weten en kunnen traceren is de Etna bijna honderdvijftig keer uitgebarsten. In sommige gevallen verwoestte ze daarbij talloze dorpen en natuurgebieden. Een beruchte uitbarsting, vanwege haar verwoestende kracht, is die van 1669, toen donkere lavastromen talloze dorpjes wisten te begraven. Meestal is een uitbarsting echter minder gewelddadig en worden de omwonenden ruim op tijd gewaarschuwd zodat ze zichzelf in veiligheid kunnen brengen.

Sinds 2013 staat de Etna op de Werelderfgoedlijst van Unesco – en dat is natuurlijk niet voor niets. Er is tal van moois te ontdekken op de hellingen van de 3323 meter hoge vulkaan.

Parco dell’Etna

De toppen van de Etna zijn tot ver in het voorjaar nog wit van de sneeuw. In de wintermaanden wordt er zelfs volop geskied. In de zomer is de aanblik van de vulkaan heel anders; groen en vol bloemen en bomen die volop in bloei staan.

In het Parco dell’Etna kijk je als natuurliefhebber je ogen uit naar alle bijzondere planten- en diersoorten. Het park beslaat een oppervlakte van maar liefst 59.000 hectare, met in de onderste regionen bossen vol kastanjebomen en eiken, citrusgaarden, wijngaarden, amandelbomen en olijfbomen.

Druivenstokken worden al eeuwenlang op de vulkanische grond aangeplant – met groot succes. De verschillende druivenrassen leveren heerlijke wijn op, verzameld onder de naam Etna DOC.

De speciale terrasbouw die je overal om je heen op de hellingen van de Etna ziet, is kenmerkend voor het gebied. Sommige wijngaarden zijn meer dan honderd jaar oud – het is wel duidelijk waar de economie hier in vroeger tijden op draaide. De Etna is daardoor met recht een van de oudste en meest belangrijke wijngebieden van Sicilië te noemen.

Boven de citrus- en wijngaarden, op circa tweeduizend meter hoogte, groeien beuken en berken en schitterende brem die de Etna in het voorjaar omtovert tot een grote gele kleurenpracht.

Boven circa drieduizend meter is de Etna net een maanlandschap, met afwisselend zwart, grijs en rood, afhankelijk van de leeftijd van de lava.

Nicolosi, de poort tot de Etna

La Porta dell’Etna, de poort tot de Etna, zo wordt Nicolosi ook wel genoemd. Het is de perfecte uitvalsbasis voor een bezoek aan de Etna. In het voormalige Monastero dei Benedettini zetelt sinds 2005 de organisatie die het Parco dell’Etna beheert. In de voormalige wijnkelder van het klooster is nu een klein museum gevestigd over de Etna.

Buiten, naast het klooster, kun je het Sentiero del Germoplasma lopen, een wandelpad van ongeveer een kilometer dat je langs allerlei soorten planten, bomen en struiken leidt die ook op de hellingen van de Etna groeien.

Om vanuit Nicolosi de Etna te bezoeken, rijd je eerst naar Rifugio Sapienza (op een hoogte van 1923 meter), waar twee kleinere kraters te vinden zijn. Hier vertrekt de funivia, kabelbaan, die je tegen betaling in enkele minuten tijd naar een hoogte van 2500 meter brengt, naar Montagnola, een van de meest indrukwekkende kleinere kraters van de Etna.

Wil je nog hoger, dan kun je van april tot en met oktober met een jeep naar 2942 meter hoogte worden gebracht om onder leiding van een gids de grootste kraters te bezoeken en er – als de omstandigheden dat toelaten – rond te wandelen.

Hoe hoog je precies kunt komen, hangt af van de weersomstandigheden en de situatie ter plekke. De Etna wil nog wel eens rommelen…  Hier en daar zie je stoom uit de grond omhoog komen en voelt de aarde, als je bijvoorbeeld een kleine kuil maakt, warm aan.

Neem voor een tocht naar boven een vest, trui of jas mee, want het kan hier flink waaien en het is er veel kouder dan beneden – en dan kun je nog niet eens helemaal boven komen, naar de top die op 3323 meter hoogte ligt.