De eerste Amerikanen in het Vaticaan

Na een restauratie van Pinturicchio’s Resurrezione (verrijzenis), te zien in de Sala dei Misteri, die deel uitmaakt van de Borgia-appartementen in de Vaticaanse Musea, is een grootse ontdekking gedaan.

Waarschijnlijk staan op dit werk van Pinturicchio de allereerste oorspronkelijke bewoners van Amerika afgebeeld, zoals Columbus ze heeft gezien en beschreven.

De appartementen zijn vernoemd naar paus Alexander VI, Rodrigo Borgia. Hij was paus van 1492, het jaar waarin Columbus Amerika ontdekte, tot 1503. De appartementen zijn aan het begin van zijn pontificaat gedecoreerd, waarschijnlijk tussen 1492 en 1495. Zeker is in elk geval dat de appartementen op 1 januari 1495 klaar waren, want toen heeft Karel VIII hier geslapen, samen met zijn gevolg van priesters en ministers.

De schilderingen zijn van de hand van Pinturicchio en zijn leerlingen – die het grote nieuws van de ontdekking van Amerika in de Resurrezione blijken te hebben verwerkt. Niet gek – de ontdekking van dit nieuwe continent zal toentertijd grote indruk hebben gemaakt.

Paus Alexander VI, de opdrachtgever van het werk, zit links van het graf neergeknield. Boven de lege tombe blikt een soldaat omhoog, naar de verrezen Christus. Precies om dit soldatenhoofd ontdekte Maria Pustka, die de restauratie van dit werk uitvoerde, halfnaakte figuren – naar alle waarschijnlijkheid de eerste afbeelding van de oorspronkelijke bewoners van Amerika.

Volgens L’Osservatore Romano zou Columbus de mensen die hij op het Amerikaanse platteland aantrof als volgt hebben beschreven:

‘Tosto vedemmo gente affatto nuda (…) buona però ed anzi amichevole, venivano alle nostre barchette a nuoto, recandoci i pappagalli e filo di cotone in gomitoli, e zagaglie ed altre cose molte, in iscambio di altri oggetti, come di piccole perle di vetro, di sonaglini che loro davamo.’

foto: L’Osservatore Romano 

De beschrijving van deze bijna naakte mensen, die goed en vriendelijk waren, zou inderdaad wel passen bij de mensen die op Pinturicchio’s fresco te zien zijn. Zeker als je hun haardracht bekijkt met een ander fragment uit Columbus’ dagboek erbij:

‘Avevano i capelli grossi quasi come i crini dei cavalli, corti e cadenti sino alle sopracciglia: una ciocca ne lasciavano al di dietro senza tagliarla. Non sono né bianchi né neri somigliano in ciò agli abitanti delle Canarie; bensì ve n’ha che si dipingono in nero, altri in rosso, altri col colore che rinvengono.’

De directeur van de Vaticaanse Musea, Antonio Paolucci, bevestigt dat het inderdaad zomaar zou kunnen dat dit de eerste Amerikanen in het Vaticaan zijn. Oordeel zelf en ga als je in Rome bent kijken in de Sala dei Misteri!