Ciao Totti! Een koning verlaat zijn troon

Na vierentwintig jaar het voetbalshirt van AS Roma te hebben gedragen is misschien wel de grootste mythe van het Italiaanse voetbal, Francesco Totti, klaar om afscheid te nemen. Vandaag, op zondag 28 mei, speelt hij zijn laatste wedstrijd voor de Romeinse voetbalclub.

een prachtig eerbetoon, dit portret van Totti bij het Piazza del Fico in hartje Rome

Zijn afscheid zal bij menig Romein gepaard gaan met een waterval aan tranen. Ook Ciao tutti’s Jesper zal vandaag met een brok in zijn keel in het stadion staan, als Totti voor het laatst de grasmat betreedt in het rood/geel van AS Roma.

Jesper: ‘Juventus heeft lo scudetto voor het zesde jaar op rij op zijn naam geschreven, dus eigenlijk is deze laatste wedstrijd van het seizoen niet echt spannend meer. Met Genua als tegenstander valt er bovendien niet veel vuurwerk te verwachten.

Het stadion zal echter tot aan de nok toe vol zitten; geen enkele AS Roma-fan wil deze wedstrijd missen. Want zondag neemt heel het stadion, heel Rome (zelfs een discreet deel van de tifosi, supporters, van Lazio) afscheid van Hem, de Halfgod, il Capitano, Er Pupone, de iconische voetballer van een hele generatie: Francesco Totti.

Maar liefst vierentwintig jaar bleef hij trouw aan zijn AS Roma – een unicum op zich in de voetbalwereld, waarin transfers aan de orde van de dag zijn en negenennegentig procent van de voetballers het best weet te scoren als ze hun club verruilen voor een andere club die nog meer geld voor ze neertelt.

Zo niet Totti, die trouw bleef aan zijn rood/gele shirt, aan de Romeinse wolvin, aan zijn team én aan zijn stad. Buiten hem zijn slechts Paolo Maldini, de voormalige verdediger van Milan, en Gigi Buffon, van Juventus, leden van dezelfde ‘Club Fedeltà’ (‘Club Trouw’).

Totti werd mede hierdoor een symbool voor Rome, bijna net als het Colosseum, de Tiber en een bord carbonara. Hij is de ongekroonde achtste koning van Rome, die een bijzondere plek heeft verworven in het hart van zo ongeveer elke Romein.

Zijn eerste wedstrijd speelde hij in een ver verleden, op 28 maart 1993, tegen Brescia. Als groentje – Totti was toen pas zestien jaar – maakte hij zijn entree in de laatste minuten van de wedstrijd. Vierentwintig jaar later heeft Totti, op veertigjarige leeftijd, een van de meest indrukwekkendste curriculum calcistici ter wereld op zijn naam staan.

Zijn eerste doelpunt in de Seria A maakte hij op 4 september 1994. Meer dan driehonderd andere volgden, in meer dan zeshonderdvijftien wedstrijden in het rood-gele tenue. In 2001 werd hij met AS Roma kampioen van Italië, in 2006 schreef hij met het Italiaanse elftal het wereldkampioenschap op zijn naam. Bovendien werd hij vijf keer verkozen tot beste Italiaan – een record. En dat zijn nog maar enkele markante hoogtepunten – een complete lijst maken van zijn prestaties is onbegonnen werk.

In al die jaren bleef Totti een grote held, voor alle AS Roma-fans en voor veel Romeinen –met name voor de linkse arbeidersklasse, de mensen in de bar, de inwoners van de wijken San Lorenzo, Trastevere en Testaccio. Totti bleef ondanks zijn groeiende populariteit dezelfde – en bovenal bleef hij trouw aan zijn club.

De antwoorden die hij tijdens interviews gaf, waren altijd eerlijk en zo nu en dan legendarisch. Toen Roma een belangrijke wedstrijd moest spelen tegen een Engels elftal, vroeg een televisiepresentator aan Totti: ‘Allora, Francesco, carpe diem?’ Totti antwoordde: ‘Geen idee, ik spreek geen Engels…’

De Romeinen lachten, maar het maakte hun sympathie voor ‘hun’ Totti alleen maar groter. Het liet hen namelijk zien dat Totti nog altijd de jongen was die op zijn zestiende zijn eerste echte wedstrijd speelde: authentiek, eerlijk, eenvoudig, een échte Romein die je kunt vertrouwen. Trouw aan zichzelf, aan zijn principes, aan zijn club, aan zijn stad. Dat is precies waarom (bijna) heel Rome van hem houdt, van deze voetballer, gewone man, echtgenoot van Ilary (zonder h!) en vader van drie kinderen. Tel daarbij op dat hij al jarenlang ambassadeur van Unicef is en je begrijpt waarom in Rome vandaag heel wat tranen worden gelaten, alsof een koning zijn troon verlaat.

Een voetbalcarrière zoals die van Totti laat zich niet in één boek vangen, daar is een encyclopedie voor nodig. Er zijn al zo’n vijftien boeken over hem verschenen, waaronder een paar met grappen over Totti – verzameld door niemand minder dan Totti zelf!

Een ander boek vertelt vooral over zijn rol binnen het elftal van AS Roma en over zijn grote aantal doelpunten. En wat voor een goals! Hij maakte er veel, waarvan enkele van buitengewone klasse, waaraan je zijn fysieke kracht, atletische houding, sublieme techniek en goede coördinatie afleest. Zoals ik al schreef, heeft hij in zijn hele carrière meer dan driehonderd doelpunten gemaakt, die bijna allemaal te vinden zijn op YouTube.

Het zijn echte pareltjes, waarvan mijn favoriet het doelpunt is dat hij maakte in het Stadio Olimpico, op 26 november 2016, tegen Genua. Roma was in de aanval, een lange pass eindigt aan de linkerkant, eigenlijk bijna buiten de lijn. Het lijkt onmogelijk om de bal binnen te houden – en helemaal om er nog iets mee te doen. Maar Totti weet de bal op zijn voet te krijgen en mikt hem met een trefzekere schop nog nét in het doel. Het hele stadion houdt zijn adem in en zelfs de supporters van Genua kunnen niet anders dan applaudisseren voor dit staaltje voetbalkunst.

Is er dan geen enkele smet op Totti’s voetbalshirt te vinden? Boh, na vierentwintig jaar is dat zo goed als onmogelijk. Supporters met een goed geheugen herinneren zich wellicht nog de wedstrijd Italië-Denemarken, tijdens het EK in 2002 (in Portugal), waarin Totti zijn directe tegenstander, Christian Poulsen, in het gezicht spuugt. Deze episode komt wereldwijd in beeld en zorgt ervoor dat Totti de bijnaam ‘de lama’ krijgt.

Als de zaak voorkomt voor het internationale sporttribunaal, wordt Totti verdedigd door de beroemde advocate Giulia Buongiorno, die ook Giulio Andreotti verdedigde. Gelukkig wist Totti al snel zijn passie weer om te zetten in dat waar het op het veld om gaat: doelpunten maken en wedstrijden winnen. Vandaag echter voor het laatst. Tijdens Totti’s afscheidsgroet in een stadion met zo’n tachtigduizend toeschouwers zullen de tranen rijkelijk vloeien, dat is één ding dat zeker is.

Sommige supporters hebben voorgesteld om het nieuwe stadion van AS Roma te zijner tijd de naam Francesco Totti te geven. Anderen staan erop dat nummer 10 voor altijd van Totti blijft en dat geen enkele andere AS Roma-speler meer met dit rugnummer het veld zal betreden.

Grazie Francesco, voor al je doelpunten, voor je verfijnde voetbal, voor wie je bent – en voor wat je hebt betekent voor Rome. Grazie di cuore, ti vogliamo bene. In bocca al lupo per il futuro!’