Masseria Sgarazza (Gargano) – een lekker slow uitstapje net buiten Vieste

Masseria’s in de Gargano, in het noorden van Puglia, zijn totaal anders dan de masseria’s in de Salento, in het zuiden van de hak van de laars. Ze zijn kleiner, robuuster en soberder.

Marlou neemt je mee naar Masseria Sgarazza, een bijzondere masseria in de Gargano, die maar liefst meer dan tweehonderd jaar oud is.

Marlou: ‘Ik was er dit voorjaar al even, op een zonovergoten dag, om kennis te maken. Hoewel ik terugkeer in de zomer, is het bewolkt wanneer ik Vieste uitrijd. Hopelijk houden we het droog.

Je moet er wel iets voor over hebben om deze masseria te bezoeken, want aan de zuidkant van Vieste rijd je gelijk omhoog, langs de krijtrotsen de heuvels van het achterland in. Omgeven door prachtige olijfbomen en steeds verrassende en veranderende uitzichten rijd je over kronkelwegen omhoog.

Na een aantal kilometers houdt het asfalt op en rijd je de natuur in. Over onverharde wegen, steeds hobbeliger en ruiger met als enige medeweggebruiker af en toe een Podolico-rund. Dit rund is typerend voor deze streek. Van de melk wordt heerlijke caciocavallo gemaakt.

De bewegwijzering is schaars, maar een sporadisch houten bordje doet zijn werk. Ik passeer de officiële ingang van het Nationaal Park Gargano en weet dat ik op de goede weg zit.

Eenmaal boven word ik in de laatste bocht al welkom geheten door een Podolico-koe die heerlijk uit een boom staat te eten en om de hoek zie ik de grote toegangspoort van de masseria. Pietro wacht me al op. Wederom ervaar ik direct de rust die hier heerst, af en toe een koebel, de wind en verder niets. Welkom in een andere wereld…

Masseria Sgarazza is een agriturismo, een rust- en pleisterplaats voor diegenen die op de fiets of wandelend komen aanwaaien. De opa van Pietro kocht de masseria, de grond en de toenmalige dieren net na de Tweede Wereldoorlog. Hij produceerde graan, olijfolie, kazen en fokte koeien en geiten.

Pietro bestiert de boel sinds 1996, als derde generatie. Zijn ouders zijn ook nog zeer actief in het bedrijf. Alles met respect voor natuur, mens en dier én voor de tradities van Gargano. De dieren lopen los en alles wordt biologisch geteeld.

Een aantal jaren geleden is het slow toerisme-aspect erbij gekomen. Sindsdien is er gelegenheid voor lunch, zodat je zelf alle heerlijkheden kunt proeven. Fruit, honing, olijfolie, noten, eieren, wijn en – afhankelijk van het seizoen – meer lekkernijen.

Ook heeft Pietro de vijf oorspronkelijke geitenstallen omgebouwd tot gastenverblijven. Alles in rustieke, eenvoudige stijl voor wie na het eten wil blijven slapen of een paar dagen in de natuur wil doorbrengen. In iedere voormalige stal is een vuurplaats dus je kunt je eigen vuurtje stoken.

Vanaf het terrein van de masseria starten diverse wandel- en mountainbikeroutes, veelal over oude koeienpaden. Wanneer je een beetje avontuurlijk bent aangelegd, zit je hier goed.

Nadat ik een rondje over het terrein heb gemaakt, de dieren heb begroet en de nodige foto’s heb gemaakt, neem ik plaats op de veranda, onder de grote overkapping, waar de tafel al voor mij gedekt is.

Er zijn meerdere gasten vandaag voor de pranzo, een groepje mountainbikers schuift ook aan, bezorgd naar de steeds donker wordende lucht kijkend. Van een ouder Italiaans stel hoor ik dat ze elke maand wel een keer de tocht naar boven maken om hier heerlijk en rustig te kunnen lunchen.

De eerste zaken worden op tafel gezet: zelfgebakken brood, taralli, olijven en een grote karaf heerlijke Nero di Troia, alles chilometro zero. Uiteraard is er pan cotto, het eeuwenoude boerengerecht uit de Gargano dat we ook tijdens de olijfpluk eten.

Pan cotto is ooit ontstaan door oud brood toe te voegen aan een grote pan bouillon, gemaakt van alles wat een eenvoudige boer in huis heeft. Overgoten met olijfolie zorgt het voor voedzame kost; het verdient geen schoonheidsprijs maar is heerlijk.

De vader van Pietro vertrouwt ook de dreigende lucht niet en komt de amandelen die op een tafel liggen te drogen alvast in veiligheid stellen. Ik help een handje mee.

Wanneer de eerste druppels vallen, besluit Pietro de boel naar binnen te verplaatsen. Daar wordt het vuurtje opgestookt, hetgeen de gezelligheid alleen maar vergroot. Alles is hier origineel, de inrichting is bewust sober en robuust en je waant je echt even terug in de tijd.

Pietro wijst me waar vroeger de gereedschappen werden opgeslagen, in de ruimte boven de boog achterin de eetzaal, wat natuurlijk vroeger de stal was. Een aantal gereedschappen hangt nu voor de sier boven de deuropening waar ook hond Romeo zich af en toe laat zien.

Na de traditionele pasta (orecchiette met tomatensaus) proeven we verschillende kazen, ook uit eigen productie. Tot besluit een assortiment van zelfgemaakte koekjes van amandelmeel, honing en noot, een limoncino naar mamma’s recept en koffie uit de moka.

Ondertussen praat ik gezellig met de andere gasten en er heerst een knusse, ouderwetse herbergsfeer. Het weer knapt op en na een uurtje zet ik de afdaling in richting Vieste, met een grote jerrycan van die heerlijke zelfgeproduceerde wijn in de auto. Die is ter plekke te koop, net als de andere zelfgemaakte producten.

Volgende keer neem ik me voor om lopend te komen en te blijven slapen, om me nog wat langer onder te kunnen dompelen in het trage tempo en de tradities van de Gargano.’

Wil je ook aanschuiven of logeren bij Masseria Sgarazza? Je vindt de masseria in de Contrada San Salvatore, even buiten Vieste, in het Parco Nazionale del Gargano. Via deze link vind je de contactgegevens.