Gravina in Puglia – ‘het kleine Matera’ (en het decor van No Time to Die, de nieuwe film van James Bond)

Een autorit door Puglia laat je van de ene verbazing in de andere vallen: eeuwenoude olijfbomen, charmante dorpjes met witgekalkte huizen, spectaculaire kliffen… Maar wist je dat er op sommige plekken ook een wereld vol ondergrondse pracht ligt te wachten om bewonderd te worden?

Rondom Altamura en Taranto vind je bijvoorbeeld diepe ravijnen, gravine genaamd, met dorpjes die deels uit de rotsen zijn gehouwen, zoals Gravina in Puglia. Dit dorpje wordt door veel mensen die Puglia bezoeken overgeslagen, maar eigenlijk mag je dit bijzondere stukje in het noorden van de regio niet missen tijdens je rondreis door Puglia…

Gravina in Puglia – het ‘kleine Matera’

James Bond reisde voor zijn nieuwste film, No Time to Die (die in april 2021 in de bioscoop te zien zal zijn) niet alleen af naar het inmiddels wereldberoemde Matera, maar ook naar het nog vrij onbekende Gravina in Puglia. In de trailer zie je hem van de Ponte della Madonna della Stella springen:

Gelukkig is het er meestal opvallend rustig en wandel je op je gemak over de brug, die in de zeventiende eeuw als aquaduct werd aangelegd om ervoor te zorgen dat het dorp van water kon worden voorzien. In 1722 stortte de brug in na een aardbeving, maar dankzij de familie Orsini werd de brug die beide zijden van Gravina verbindt weer in ere hersteld.

De Orsini’s heersten vijf eeuwen lang over Gravina in Puglia, vandaar ook het grootse Palazzo Ducale Orsini aan Piazza della Repubblica. Prachtig, maar geef ons maar de oude huisjes in de wijken Fondovico en Borgo.

Diepe ravijnen en donkere grotkerken

Aan de rand van een diep ravijn rijst de imposante kathedraal van Gravina in Puglia op. Vanaf de voet van de kathedraal heb je een weergaloos uitzicht over de kloof.

Vanaf Piazza Benedetto XIII daal je de trappen af naar het oudste gedeelte van het dorp, met de San Michele delle Grotte, de grootste grotkerk van dit gebied. Neem ook een kijkje in een van de andere grotkerken: de Santa Maria degli Angeli, de Madonna della Stella (herkenbaar aan de karakteristieke klokkentoren), de Sant’Andrea en de Cripta Tota, met fragmenten van kleurrijke fresco’s.

Meer zien en ontdekken? Via Gravina Sotterranea boek je bijzondere rondleidingen door de mooiste ondergrondse delen van Gravina, een geheime wereld vol tunnels, kelders, stallen en ovens.

De muurschilderingen van de fraai aangelegde crypte San Vito Vecchio bewonder je in het Museo Ettore Pomarici Santomasi (Via Museo 20). Geen kerk, maar wel een indrukwekkend grottengeheel is het Complesso delle Sette Camere, kamer voor kamer uitgehouwen in het tufsteen.

Ook echt een bezoek waard is de Biblioteca Finya, de oudste bibliotheek van Puglia, aan het Piazza Notar Domenico. Aan hetzelfde plein drink je een caffè of een glas spremuta, vers sinaasappelsap, bij Caffè Bella Vista, waar de kelders net als de grotkerken zijn uitgehouwen in het tufsteen – een mooi voorbeeld van het feit dat de grotkerken slechts een klein deel vormen van het verborgen Gravina.

Cola Cola

Een ander interessant museum is gewijd aan de Cola Cola (Piazza Benedetto XIII). Dat heeft niets met de Amerikaanse frisdrank te maken; het is een fluitje dat in Gravina cadeau wordt gegeven als symbool van geluk. In Gravina waren vooral de fratelli Loglisci beroemd om deze fluitjes. Hun oude laboratorio is nu omgetoverd tot een klein museum.

een zelfde soort fluitje uit Matera

Lekkere souvenirs

Wil je een lekker lokaal souvenir meenemen uit Gravina? Bij Amari & Rosoli (Via Meucci 6b) koop je bijzondere likeuren. Caseificio Fratelli Tarantino (Via Giardini 92-94) maakt elke dag verse kaas, waaronder de ronde Pallone di Gravina, die is bekroond met het Slow Food-keurmerk.

Tuin van genoegens

In het noorden van het plaatsje, aan de weg die naar Corato leidt, ligt de wijk Castello. Ooit waakte het kasteel van Frederik II over deze wijk, nu rest er slechts nog een ruïne. De keizer noemde Gravina zijn giardino di delizie, ‘tuin van genoegens’, en we kunnen hem geen ongelijk geven.

Het is hier bijna net zo mooi als in Matera, maar door de kleinere omvang en relatieve onbekendheid is het in Gravina veel rustiger. Zo heb je alle tijd om – vaak bijna in je eentje – de sfeer van de ondergrondse ruimten op te snuiven en lijkt het verleden veel dichterbij.

No Time to Die – James Bond in Matera

In No Time to Die, de nieuwe James Bond-film (de vijfentwintigste alweer), reis je zoals gezegd mee naar Gravina in Puglia en omgeving én naar Matera. Afgelopen zomer was de cast van Bond regelmatig in deze schitterende stad van de Sassi voor – soms spectaculaire – opnames.

Daniel Craig kruipt voor de laatste maal in de huid van James Bond. Het belooft een zinderende finale te worden voor hem – aan het decor zal het in elk geval niet liggen…

Nog meer films met Matera als decor

Daniel Craig alias James Bond is niet de enige voor wie Matera een perfecte filmset is. Beroemde regisseurs als Pier Paolo Pasolini, Giuseppe Tornatore en Mel Gibson kozen het historisch centrum van Matera eerder al uit voor hun kaskrakers.

Voor je Matera bezoekt, kun je thuis al genieten van een voorproefje van deze unieke stad door hun films te kijken, die we in deze blog voor je op een rijtje hebben gezet. Genoeg inspiratie om Matera zelf ook mooi vast te leggen!