Museo Logos – bewonder een prachtige Napolitaanse kerststal in Vibonati

Hans en Marga Pilon wonen in Vibonati, een middeleeuws dorp in de Cilento, in het zuiden van de regio Campanië. Ze nemen je in deze blog mee naar de bijzonderste plek van hun dorp: het Museo Logos, met schitterende kersttaferelen in Napolitaanse stijl.

foto’s: Museo Logos

Marga: ‘Als ’s avonds de oude lantaarns in het centro storico van Vibonati branden en het warmgele licht de gevels en binnenplaatsen doet oplichten, lijkt het wel of je in het decor loopt van een kerststal, un presepe in het Italiaans.

De kerk Sant’Antonio Abate die boven de op en aan elkaar gebouwde huizen uittorent, het doolhof van steegjes en trappen rondom de kerk en de middeleeuwse doorgang onder de kerk zorgen ’s avonds voor een bijzondere sfeer.

De grootste kerststal ter wereld

Geen wonder dat Vibonati, een van de borghi autentici d’Italia, de authentieke dorpjes van Italië, sinds kort een museum heeft dat precies past bij die sfeer.

Voor filmproducent en zakenman Carmine Cardinale was het leegstaande klooster van Vibonati, het Convento di San Francesco di Paola, de ideale plek om zijn Museo Logos te vestigen. Hij wil er als grootste kerststal ter wereld mee in het Guinness Book of Records komen.

Het leven van Jezus in de sfeer van een Napolitaanse kerststal

In het Museo Logos kun je zevenentwintig taferelen bewonderen uit het leven van Jezus en het dagelijks leven in die tijd, in de sfeer van een Napolitaanse kerststal.

Het is daarmee veel meer dan een traditionele kerststal, die alleen het tafereel van de geboorte in de stal met scènes uit het dagelijks leven uit die tijd laat zien. In het museum wordt het leven van Jezus in vijftien taferelen uitgebeeld, vanaf de komst van de drie wijzen uit het oosten tot de wederopstanding uit het graf.

Het museum laat ook het ontstaan van de katholieke kerk zien, met als start een scène van wagenrennen in het Circus Maximus in het oude Rome en als einde het Sint-Pietersplein met paus Franciscus en de Zwitserse Garde.

Prachtige taferelen uit het Italiaanse leven

Tussen deze christelijke scènes zijn prachtig uitgewerkte taferelen te zien uit het dagelijks Zuid-Italiaanse leven van weleer. Het bijzondere is dat alles heel mooi tot leven komt doordat de figuren bewegen en je bijpassende geluiden hoort.

Je komt ogen en oren tekort om alles in je op te nemen. Je hoort de schapen mekkeren, het water stromen, de wijn in een beker geschonken worden, de smid op het aambeeld slaan. Het is een magische wereld die je blijft verrassen.

Je ziet taferelen van herders met hun kudde, wijndrinkers, een keuken, een kleurrijke markt, een smederij, kuiperij en pottenbakkerij, schoenmakers, graandorsers en houtsprokkelaars.

Een grote scène uit het dagelijks leven bestaat uit naaisters, spinners, wevers en muzikanten. Alles is even mooi gemaakt, de gezichtsuitdrukkingen zijn steeds verschillend.

De geboorte van Jezus

De geboorte van Jezus is de grootste scène. Het tafereel is tien meter lang, met achter in de stal een bewegende os en ezel. Voorin zie je vrouwen de was doen in de rivier en worden kastanjes gepoft, daarna zie je de vissers en dan volgt een grote groep mensen die het pas geboren kindje komen aanbidden en geschenken brengen.

Nog meer scènes uit het leven van Jezus

Het verhaal van Jezus gaat verder met de scène van de drie wijzen uit het oosten. Het is een prachtig tafereel waar mooi met licht is gewerkt. De bewegende kamelen zijn groot en lijken levensecht. De oosterse muziek maakt de beleving compleet.

Andere scènes uit het leven van Jezus zijn de jeugd in de timmermanswerkplaats van Jozef, de doop in de Jordaan, de verleiding in de woestijn, de prediking in de olijfgaard, de Samaritaanse vrouw, het laatste avondmaal, het verraad van Judas, de haan met de verloochening van Petrus, de veroordeling door Pontius Pilatus, de kruisweg en de wederopstanding. Andere christelijke scènes gaan over de uitstorting van de Heilige Geest en de apostel Petrus.

Iedere scène is te zien in een aparte ruimte, zodat de ervaring voor de bezoekers, zeker in combinatie met de bewegende figuren en het bijpassende geluid, optimaal is. Ook voor kinderen is dit heel leuk. Het museum is een ervaring op zich.

Het museum telt in totaal drieduizendvijfhonderdveertig figuren, waarvan er negenhonderdvierentwintig bewegen. De bewegende figuren zijn door twee medewerkers, Stefania en Francesco, prachtig aangekleed en beweegbaar gemaakt. Scholieren kunnen er in een workshop leren hoe de figuren precies gemaakt zijn.

Praktische informatie Museo Logos

Je vindt het Museo Logos aan de Via Monastero 2C in Vibonati. Het museum is op maandag gesloten. In de zomer kun je er van dinsdag tot en met zondag terecht van vier uur ’s middags tot middernacht.

In de winter kun je een kijkje nemen van dinsdag tot en met zondag, van 10.00 tot 13.00 uur en van 15.00 tot 20.00 uur.

Terug in de tijd in Vibonati

Je kunt je heel goed voorstellen dat deze taferelen uit het dagelijks leven vroeger ook in Vibonati te zien waren. Honderd jaar geleden werd de was nog gedaan in het riviertje dat door de vallei langs het dorp stroomt en zestig jaar geleden liepen de muilezels nog door het dorp.

Vibonati stond bekend om de leerlooierijen, waar schoenen gemaakt werden, en om de productie van kurk, vanwege de vele kurkeiken die hier stonden. De heuvel was bezaaid met olijfboomgaarden.

Sporen uit het verleden van Vibonati

Vibonati was een belangrijk en welvarend dorp, waar nog veel sporen van terug te vinden zijn. Vroeger was het in de straatjes heel levendig. De huizen hadden de woonvertrekken vooral op de eerste verdieping, met op de benedenverdieping aan de straat werkplaatsen, winkeltjes, stallen en opslagruimten.

Van oudsher wordt er nog veel op hout gestookt en veel huizen hebben bijna allemaal een houtopslag, de legnaia, waar het hout uit de olijfboomgaard werd opgeslagen. De oude huizen hebben nog een open haard in de keuken waar vroeger het vlees geroosterd werd.

Als je door de hoofdstraat loopt, zie je ook de oude deuren waarachter vroeger een alimentari of bedrijf was. Soms krijg je een inkijkje in de oude werkplaats van de schoenmaker of in de timmermanswerkplaats.

In het najaar, als de druiven geoogst zijn, ruik je de geperste druiven die aan het fermenteren zijn en zie je de druivenpers en wijnvaten waarin de zelfgemaakte wijn wordt opgeslagen.

In de smalle en steile hoofdstraat dalen nu (kleine) auto’s af. Vroeger liepen hier de muilezels met hun vracht of de vrouwen die een takkenbos of mand met groenten op hun hoofd droegen. Hier en daar zie je nog een oude ring aan de muur, waar vroeger een ezel aan werd vastgebonden.

Een nieuwe aanwinst voor Vibonati

Langzaam is het oude leven hier aan het verdwijnen. De oude herder die aan de rand van het centro storico woonde en met zijn kudde schapen op pad ging, is er sinds een paar jaar ook niet meer.

Maar gelukkig zijn er nog veel Vibonatesi die in hun geliefde borgo blijven wonen, trots zijn op hun dorp en vertrouwen hebben in de toekomst. Het prachtige Museo Logos met waarschijnlijk de grootste kerststal ter wereld is in ieder geval een grote aanwinst voor ons Vibonati!’