Niets laat je meer aan een Italiaanse zomer denken dan een sagra, een levendig dorpsfeest waar gastvrijheid, lokale smaken en tradities samenkomen. Denk aan lange tafels vol huisgemaakte specialiteiten, muziek, dans en een warme sfeer waar iedereen welkom is.
Vaak worden deze feesten georganiseerd in samenwerking met een lokale vrijwilligersvereniging die zich inzet voor het behoud van cultuur en tradities.
Eerder hebben we je al laten kennismaken met sagra’s in de herfst , maar ook in de zomer zijn er in heel Italië talloze sagra’s die je kunt bijwonen. In dit artikel ontdek je een selectie van de leukste zomerse sagra’s om het authentieke Italië te proeven, in de hele laars, van noord naar zuid!
foto’s: Sagra del Pesce Chioggia
Sagra del Jambon alla brace in Saint-Oyen (Valle d’Aosta)
Op de grens van Italië en Zwitserland ligt het bergdorp Saint-Oyen. Dankzij het droge klimaat, geurige alpenkruiden en eeuwenoude tradities in varkenshouderij, is hier iets bijzonders ontstaan, namelijk de jambon alla brace di Saint-Oyen. Deze unieke, op houtvuur geroosterde ham is het culinaire uithangbord van het dorp en dat vieren ze hier sinds 1978 begin augustus met de Sagra del Jambon alla brace.
De jambon alla brace is geen gewone ham. Deze delicatesse wordt met uiterste zorg bereid volgens traditioneel recept en wordt beschouwd als de eerste en enige echte gekookte ham van de regio.
Eerst wordt het vlees ingewreven met een aromatische mix van zout, lokale kruiden en honing. Daarna volgt een dubbele bereiding: de ham wordt eerst vierentwintig uur gestoomd om hem vervolgens langzaam aan het spit te roosteren in een houtoven.
Tijdens het braden wordt de ham regelmatig overgoten met een mengsel van honing, witte wijn en ambachtelijk lokaal bier. Het resultaat? Een sappige, geurige ham met een goudbruine korst en een volle, rokerige smaak.
Tijdens het feest kun je de jambon alla brace proeven op het festivalterrein of in een van de restaurants. Het bijzondere gerecht wordt op verschillende manieren geserveerd: koud of warm, als voorgerecht in fijne plakjes of als hoofdgerecht in royale porties, vaak met polenta, gekookte aardappelen of sperziebonen.
De Sagra del Jambon alla brace is echter veel meer dan een ode aan deze unieke ham. In een gemoedelijke sfeer geniet je hier van livemuziek, dans, cabaret, sportwedstrijden, kinderanimatie en volop gezelligheid.
foto’s: Prosciuttificio Gran San Bernardo 2473
Sagra della Patata in Montecrestese (Piemonte)
In Val d’Ossola, niet ver van de Zwitserse grens, ligt het schilderachtige bergdorp Montecrestese. Hier vindt eind augustus de Sagra della Patata plaats.
Tijdens deze sagra draait alles om de aardappel. Al dertig jaar lang eert dit sfeervolle feest deze eenvoudige, maar veelzijdige groente met een uitgebreid programma vol lekker eten, lokale tradities en muziek. Wat in 1994 begon met een paar tafels bij het gemeenschapshuis, is uitgegroeid tot een professioneel georganiseerd festival met meer dan vierhonderd vrijwilligers.
Van de aardappels uit Montecrestese worden allerlei verassende gerechten bereid en geserveerd, van verse gnocchi tot aardappelpuree met gestoofd rundvlees, van smeuïge raclette tot frisse aardappelsalade. Alle gerechten worden met liefde bereid, met streekproducten van topkwaliteit.
De absolute trots zijn de handgemaakte gnocchi, die elke dag vers worden gemaakt door de vrouwen uit het dorp. De oudste deelneemster is al achtennegentig jaar en samen met leeftijdsgenoten geeft ze haar talent door aan de jongere generatie. Tijdens het rollen en kneden vertellen ze verhalen van vroeger en zingen ze liedjes, waar jong en oud van geniet.
De Sagra della Patata is veel meer dan een eetfestijn. Vijf dagen lang bruist Montecrestese en zijn er dansavonden met live muziek en spectaculaire shows vol water, licht en geluid. Ook aan de kinderen is gedacht. Zo zijn er circusvoorstellingen en een kookatelier waar kinderen zelf gnocchi leren maken.
foto’s: Pro Loco Montecrestese
Sagra dei Canederli in Vipiteno (Trentino-Alto Adige)
De Sagra dei Canederli, oftewel het Knödelfest, wordt dit jaar gevierd op 14 september. Dit unieke festival in het innemende dorp Vipiteno (Sterzing) is gewijd aan een bekend gerecht uit de Zuid-Tiroolse keuken: de canederli, stevige deegballetjes die hun oorsprong vinden in de eeuwenoude boerentradities van de Alpen.
Tijdens dit feestelijke evenement draait werkelijk alles om de canederli. Ruim zeventig verschillende varianten worden geserveerd aan een indrukwekkend lange tafel van maar liefst vierhonderd meter, die dwars door het historische centrum slingert, van het levendige Piazza Città tot aan de hellingen van de Monte Cavallo.
Oorspronkelijk vormden de canederli een eenvoudige, voedzame boerenmaaltijd, maar tegenwoordig is het een culinaire klassieker in zowel eenvoudige keukens als gastronomische restaurants. Je kunt je smaakpapillen verwennen met canederli in bouillon, klassieke canederli met spek, spinazie en kaas of verfijnde versies met cantharellen en kruiden.
Wie dacht dat canederli alleen hartig zijn, wordt verrast door creaties met abrikoos, hazelnootcrème, nougat en ricotta.
De sfeer is minstens zo smakelijk als het menu. Het historisch centrum verandert in een bruisend openluchtspektakel, waar livemuziek, folkloristische dansgroepen en vrolijke optredens het straatbeeld kleuren. Laat je meeslepen door de feestelijke energie en geniet van de gastvrijheid tegen het adembenemende decor van de Zuid-Tiroolse Alpen.
foto’s: Sagra dei Canederli
Sagra del Pesce in Chioggia (Veneto)
Tijdens de Sagra del Pesce (dit jaar van 11 tot en met 20 juli) is het charmante havenstadje Chioggia bruisender dan ooit.
De eerste Sagra del Pesce werd gevierd in 1938, onder het fascistische regime. Wat begon als een politiek gemotiveerd initiatief, groeide echter al snel uit tot een feest van nationale trots en maritieme identiteit.
Chioggia werd omgetoverd tot een sprookjesachtige zee van lichtjes en versieringen, met marktkramen en wedstrijden voor de mooiste vissersboten en traditionele kostuums. Nog altijd vieren de inwoners van Chioggia hun verbondenheid met de zee en kun je een levendige vismarkt bezoeken, oude vissersboten bewonderen en genieten van traditionele gerechten en oprechte gastvrijheid.
De sagra is inmiddels uitgeroepen tot een van de cento meraviglie d’Italia en trekt jaarlijks duizenden bezoekers. Tijdens de sagra verandert de Corso del Popolo in een gigantisch openluchtrestaurant. Hier geniet je van de lekkerste lokale visgerechten, vers uit de zee.
Denk aan krokant gefrituurde vis, sarde in saor (sardientjes in zoetzure uiensaus), mosselen, garnalen en nog veel meer, allemaal bereid volgens eeuwenoude familierecepten. Met elke hap proef je de zee en de liefde van de inwoners van Chioggia voor hun culinaire erfgoed.
Naast al dat lekkers is er volop entertainment. Elke avond bruist Chioggia met live muziek, theater, dans en artistieke voorstellingen. Of je nu komt voor de smaken, de tradities of gewoon voor een heerlijke Italiaanse zomeravond vol muziek en gezelligheid, de Sagra del Pesce is het recept voor een onvergetelijke avond.
foto’s: Sagra del Pesce Chioggia
Sagra della Lumaca in Casumaro (Emilia-Romagna)
Het dorpje Casumaro is de thuishaven van de Sagra della Lumaca, het slakkenfestival. Al meer dan vijftig jaar zetten de inwoners hun trots op tafel tijdens dit bijzondere culinaire feest, dat jaarlijks duizenden fijnproevers trekt.
Het is ooit klein begonnen, maar de sagra is nu een begrip tot ver buiten Emilia-Romagna. Niet gek als je weet dat slakken in Casumaro al eeuwen deel uitmaken van de lokale keuken. Ze duiken zelfs al op in een kookboek uit 1611!
De Sagra della Lumaca vindt in 2025 plaats van 25 juli tot 10 augustus. Twee weken lang geniet je aan lange tafels van een culinaire ervaring die zijn gelijke niet kent. Dat is niet overdreven, want er worden jaarlijks meer dan tweeduizend kilo slakken verwerkt.
Op het menu staan tientallen originele en ambachtelijk bereide slakkengerechten, zoals slakkensoep, slakken in guazzetto (een rijke tomatensaus), gefrituurde slakken, slakkencocktails en als dessert tartufini van slak en rum.
Voor degenen die zich liever niet wagen aan de glibberige beestjes, is er ook een ruim aanbod van andere klassieke gerechten uit de keuken van Emilia-Romagna, zoals passatelli in brodo en allerlei seizoensspecialiteiten met truffel. Bij al dat lekkers hoort natuurlijk een goed glas wijn, zoals Sangiovese di Romagna of Lambrusco.
De avonden worden verder opgevrolijkt met live muziek, ambachtelijke markten en diverse activiteiten voor kinderen. Het festival is een feest voor alle leeftijden en door de warme, gastvrije sfeer voel je je meteen thuis.
Festa del Tortello alla lastra in Corezzo (Toscane)
In Corezzo, een dorpje midden in de groene Casentino-vallei, vindt elke zomer in augustus een uniek en smaakvol feest plaats: het Festa del Tortello alla lastra. Dit festival, dat ooit begon als een bescheiden dorpsfeest met een paar tafeltjes op het plein, is uitgegroeid tot een van de populairste culinaire festivals van Toscane.
Het heeft niet alleen de harten van de lokale bevolking veroverd, maar ook die van bezoekers uit binnen- en buitenland. Het festival is zelfs bekroond met het prestigieuze kwaliteitslabel Sagra di Qualità. Een eervolle erkenning die de band met het lokale erfgoed en de authentieke keuken onderstreept.
De ster van dit smaakvolle festival is de tortello alla lastra, een eeuwenoude traditionele Toscaanse deegspecialiteit. Volgens de overlevering brachten barbaarse stammen dit gerecht naar Italië na de val van het Romeinse Rijk en werd het gekoesterd door de Toscaanse boeren. Het gerecht dreigde ooit in de vergetelheid te raken, maar dankzij de trots en toewijding van de inwoners van Corezzo leeft deze culinaire traditie weer volop.
Elke tortello wordt met de hand gemaakt, met liefde en vakmanschap. De vulling is een verrukkelijke mix van gekookte aardappelen, geheime groente, pecorino, Parmezaanse kaas, eieren, boter en een vleugje nootmuskaat. Het deeg wordt met zorg klaargemaakt, uitgerold, gevuld en in rechthoeken gesneden.
Daarna worden de tortelli goudbruin gebakken op een grote, hete plaat, de lastra, die het gerecht zijn naam geeft. Het resultaat is een heerlijk krokante buitenkant met een zachte, smaakvolle vulling.
Je geniet hier niet alleen van de authentieke tortello alla lastra, maar ook van andere heerlijke streekgerechten, perfect gecombineerd met Toscaanse wijnen. Het festival biedt ook een breed programma van muziek, optredens en markten vol ambacht en kunst.
Het Festa del Tortello alla lastra is een feest van en voor het dorp. De hele gemeenschap zet zich met hart en ziel in om er een onvergetelijk evenement van te maken. Oud-inwoners keren zelfs elk jaar speciaal terug naar Corezzo om als vrijwilliger te helpen.
Meer dan honderdvijftig mensen werken samen aan dit bijzondere weekend, van het rollen van het deeg tot het uitserveren van dampende tortelli aan duizenden gasten. Drie zwoele zomeravonden lang is Corezzo een restaurant in de buitenlucht, waar de geur van versgebakken lekkernijen zich mengt met muziek en levendige gesprekken.
foto’s: Festa del Tortello alla lastra
Sagra del Piccione in carrozza in San Fortunato della Collina (Umbrië)
Elke zomer is de duif de hoofrolspeler van de Sagra del Piccione in carrozza, die gehouden wordt in het pittoreske dorpje San Fortunato della Collina, vlak bij Perugia.
De piccione in carrozza, duif verpakt in een krokante korst, is een bijzonder gerecht, dat stamt uit de middeleeuwen, toen wilde duiven werden gevangen en geserveerd tijdens feestmaaltijden. Tegenwoordig is het een culinair symbool van de regio, geliefd bij zowel locals als bezoekers.
De Sagra del Piccione in carrozza vindt plaats in juni. Dit populaire dorpsfeest brengt de smaken, geuren en tradities van de regio tot leven. De Sagra del Piccione is dan ook dé plek om kennis te maken met de rijke, rustieke keuken van Umbrië.
Naast de beroemde duif vind je hier een keur aan lokale lekkernijen, zoals prosciutto, sappige stukken rund- en varkensvlees en traditionele torta al testo, gebakken op een gietijzeren plaat.
Het draait hier echter niet alleen om lekker eten. Het is een feest voor alle zintuigen, met muziek, dans en culturele activiteiten in een warme Italiaanse sfeer.
foto’s: Sagra del Piccione in carrozza
Sagra del Cinghiale a spezzatino e dell’Arvoltolo in Migliano (Umbrië)
Vanaf de jaren vijftig verspreidde de traditie van wildzwijnfestivals zich als een lopend vuurtje door Italië, van de ruige Maremma tot de glooiende Apennijnen. Zo ook in Umbrië, vooral ten zuiden van het Lago Trasimeno. In Migliano, een klein gehucht vlak bij Perugia, wordt deze traditie in juli gevierd tijdens de Sagra del Cinghiale a spezzatino e dell’Arvoltolo.
Het middeleeuwse gehucht, gebouwd op de flank van een heuvel, is op zichzelf al een lust voor het oog, maar het is de combinatie van de schitterende ligging en het voortreffelijke culinaire aanbod die het dorp tot een onvergetelijke bestemming maakt.
Wild zwijn is zeer geliefd in de Umbrische keuken en tijdens de sagra wordt het vlees op twee verrukkelijke manieren geserveerd: als rijke saus bij pappardelle of als een heerlijke stoofpot, langzaam gegaard in een rijke tomatensaus, bereid volgens eeuwenoud recept.
Net zo belangrijk is de arvoltolo, een soort gefrituurde pannenkoek gemaakt van een eenvoudig beslag van water, bloem en zout. De naam komt uit het lokale dialect van Perugia en betekent letterlijk ‘draai ‘m om’, een knipoog naar de manier van bakken, waarbij het deeg met een snelle polsbeweging wordt omgedraaid..
Andere lokale specialiteiten, zoals umbricelli (een soort dikke huisgemaakte pasta) en agnello alla scottadito (gegrild lam), zorgen voor nog meer variatie.
Sagra della Porchetta in Ariccia (Lazio)
Eind augustus komen de aroma’s van vers gebraden porchetta je tegemoet in Ariccia. Op slechts een half uur van Rome, in het hart van de Castelli Romani, kun je deelnemen aan de Sagra della Porchetta di Ariccia, een feestelijke ode aan de porchetta, het ambachtelijk bereid varkensgebraad. Al sinds 1950 is dit hét culinaire hoogtepunt van het jaar in de regio Lazio.
Wat staat je op deze sagra te wachten? Drie dagen lang draait het hier om lekker eten, traditie, spektakel en gezelligheid. Het centrum van Ariccia vult zich met kraampjes, straatartiesten, muziek, dans en vooral broodjes met sappig, knapperig varkensvlees, de porchetta.
Dit is niet zomaar een gebraad, het is een culinair erfgoed. Een vrouwelijk varken van soms wel vijfenveertig kilo wordt vakkundig ontbeend, gezouten en gekruid met knoflook, rozemarijn en zwarte peper. Daarna wordt het op ambachtelijke wijze gebonden en langzaam geroosterd tot het vlees botermals is. De goudkleurige, knapperige korst en het malse, kruidige vlees maken dan van elk broodje een klein meesterwerk.
De Sagra della Porchetta is een echt culinair feest met proeverijen van typische streekproducten. Geschiedenis en gastronomie komen hier samen: verkopers hullen zich in traditionele klederdracht en brengen het verleden tot leven. Verder geniet je er van live muziek, historische parades, animatie voor jong en oud en kookdemonstraties van lokale meesterslagers. Als kers op de taart sluit een groots vuurwerk de festiviteiten af.
Festa del Pescato di paranza in Castellabate (Campanië)
Aan de zonovergoten kust van Cilento ligt het betoverende Castellabate, een dorp dat beroemd werd door de film Benvenuti al Sud. Bezoek je dit dorpje dit jaar van 30 mei tot en met 1 juni, dan vind je meer dan filmische charme. Dan barst namelijk het Festa del Pescato di paranza los, een smakelijk eerbetoon aan de zee en de vissers die dagelijks de verse vangst binnenhalen.
Sinds de oprichting in 2007 is dit visfestival uitgegroeid tot een culinair hoogtepunt. Drie dagen lang verandert de prachtige negentiende-eeuwse Villa Matarazzo in het kloppend hart van het feest.
Tussen wuivende palmen en prachtige zeegezichten vind je hier een geurige markt, ambachtelijke kraampjes, live cooking, muziek en entertainment voor jong en oud. De hoofdrol is weggelegd voor de pescato di paranza, een selectie van de beste vis en schelpdieren die worden gevangen met de paranza, een traditioneel vissersbootje.
Dit culinaire hoogstandje wordt klaargemaakt in een gigantische pan van maar liefst vier meter doorsnee, een indrukwekkend gevaarte dat speciaal voor het festijn uit Camogli wordt gehaald.
Drie avonden lang wordt hierin zo’n vijfentwintighonderd kilo vis gebakken. Het resultaat is een knapperige frittura di paranza. Terwijl je geniet van een bordje verse vis, kijk je uit over de adembenemende stranden van Castellabate, bekroond met de Bandiera Blu.
Naast de legendarische frittura di paranza kun je je tijdens het festival te goed doen aan een ruime keuze aan andere zeevruchtenklassiekers. Je geniet bovendien van muziek, optredens, workshops en boeiende lezingen over de mediterrane keuken en het leven op zee.
foto’s: Festa del Pescato di paranza
Sagra della ‘Nduja in Spilinga (Calabrië)
Wie pittig zegt, zegt ‘nduja – en wie ‘nduja zegt, zegt Spilinga. In dit Calabrese dorpje barst elk jaar op 8 augustus een van de smakelijkste festivals van Zuid-Italië los: de Sagra della ‘Nduja. Sinds 1975 vieren de inwoners hier de beroemde pikante smeerbare worst en dat doen ze met vurige passie.
Tijdens dit feest staat de pittige lekkernij in het middelpunt van de belangstelling. Denk aan spaghetti met ‘nduja, maar ook bruschetta die smelt op je tong en gehaktballetjes die dankzij een lik van deze Calabrese klassieker een verassende kick krijgen.
Naast ’nduja ontdek je ook andere streekproducten zoals geurige kazen, knapperig brood uit houtovens en wijnen die je meevoeren naar de zonovergoten heuvels en ruige charme van Calabrië. De Sagra della ‘Nduja eindigt meestal met een spectaculaire vuurwerkshow.
Zodra je gedurende de sagra het historisch centrum van Spilinga binnenstapt, word je ondergedompeld in de Calabrese cultuur, muziek en traditie. Je kunt meedoen aan volksspelletjes als zaklopen, proeven van lokale lekkernijen en kijken naar de Giganti, twee reuzen van papier-maché die door de straten van het dorp trekken en symbool staan voor de bevrijding van de Saraceense overheersing.
Als de avond valt, hoor je het ritme van de tarantella, de opzwepende traditionele volksdans. Een van de opvallendste tradities is zonder twijfel de camejuzzu i focu. Iemand draagt bij dit ritueel een kameel gemaakt van bamboe op de schouders en danst op de klanken van de tarantella door de straten.
Gedurende de dans ontvlammen de vele vuurwerksterretjes die op de kameel bevestigd zijn. Het indrukwekkende schouwspel vertelt het historische verhaal van de strijd tegen Saraceense piraten en is een belevenis voor jong en oud.
Il Bianco e la Rossa in Rotonda (Basilicata)
In de laatste week van augustus ontwaakt het bergdorpje Rotonda, in het prachtige Parco Nazionale del Pollino, voor een bijzonder smakelijk feest, Il Bianco e la Rossa. Drie dagen lang staan hier twee lokale sterren in de spotlights: de witte boon (il bianco) en de rode aubergine (la rossa). Een ongewoon duo misschien, maar samen zorgen ze voor een ware smaakexplosie.
Hier proef je niet alleen de culinaire rijkdom van de streek, maar beleef je hem ook. Op elke straathoek word je verleid door geuren uit de traditionele keukens, waar chefs hun geheimen delen tijdens kookdemonstraties en de pannen ritmisch meetikken op het tempo van live muziek.
Met smaakvolle proeverijen en levendige debatten over streekproducten en voedselcultuur is Il Bianco e la Rossa een feest voor fijnproevers van alle leeftijden. De charmante gastvrouw Maria Rosaria Sica, een bekende naam in de Italiaanse gastronomie, presenteert het festijn en neemt je mee op een smakelijke reis door de tradities van de regio Basilicata.
Zodra de zon van het sfeervolle Piazza Vittorio Emanuele verdwijnt, komt Rotonda tot leven. De markten gaan open en geurige dampen stijgen op van kraampjes en kookstations, waar diverse topchefs hun recepten met je delen. Tijdens interactieve showcooking-sessies toveren zij il bianco en la rossa om tot culinaire kunstwerkjes.
Festa della Municeddha in Cannole (Puglia)
In de zonovergoten Salento, in het zuiden van Puglia, ligt het dorpje Cannole. Hier komt de lokale gemeenschap elk jaar in augustus bijeen voor het Festa della Municeddha, een feest dat slakken in het zonnetje zet. Het onbetwiste middelpunt van het festival is de municeddha, een lokale slakkensoort die de bevolking van Cannole koestert als een ware delicatesse.
Tijdens het festival wordt de municeddha op drie traditionele manieren bereid en geserveerd: arrostita (gegrild), soffritta (gebakken) of al sugo (in tomatensaus). Hoewel de slak de ster van het festival is, biedt het Festa della Municeddha veel meer dan dat.
Je geniet er ook van lokale klassiekers zoals peperoni in salsa (pittige paprika’s in saus), polpette di carne di cavallo (gefrituurde gehaktballetjes van paardenvlees) en pane di grano con alici e ricotta forte (tarwebrood met ansjovis en ricotta).
Voor de zoetekauw zijn er biscotti alle mandorle (amandelkoekjes) en de traditionele mostaccioli (kruidige koekjes van amandel, cacao en kaneel). Je kunt de gerechten proeven bij sfeervolle kraampjes, maar ook in een speciaal restaurantgedeelte waar je aan tafel wordt bediend.
Terwijl je proeft van al het lekkers, dompel je je onder in de culturele tradities van de streek. Drie avonden lang vult het dorp zich met de klanken van traditionele muziek en de opzwepende ritmes van de pizzica, een expressieve, traditionele dans vol passie en energie.
foto’s: Festa della Municeddha
Festival della Pizza in Finale di Pollina (Sicilië)
Het Festival della Pizza is laagdrempelig en behoort tot de gezelligste en smakelijkste evenementen van Sicilië. Het festival is dit jaar van 17 tot en met 20 juli te vinden in het Parco Urbano di Finale in Pollina.
Dit feestje draait uiteraard om een van de geliefdste gerechten in Italië, de pizza. Je vindt er allerlei soorten, van de iconische pizza margherita tot gedurfde en unieke creaties zoals de Iris met porchetta uit Ariccia, de Deliziosa met fijne varkenslende en de Km Zero, die belegd is met lokale seizoensgroenten. Elke pizzapunt is bereid met de beste ingrediënten en vertelt een verhaal van passie en vakmanschap.
Naast pizza zijn er tal van andere lokale lekkernijen te vinden en geniet je bij de diverse gastronomische stands van de smakelijkste Siciliaanse gerechten. Terwijl je proeft van versgebakken pizza’s en ander lekkers, zorgen liveoptredens, dj’s en de beats van festivalradio Radio Time voor een feestelijke sfeer die tot in de kleine uurtjes voortduurt.
Prachtig verwoord met mooie foto’s. Krijg zin om alle sagra’s af te lopen. Dank