Montone – een van de mooiste dorpjes van Umbrië

Tussen de groene heuvels in het noorden van Umbrië, waar de valleien van de Tiber en de Carpina elkaar ontmoeten, ligt het mooie Montone.

Hier wandel je door middeleeuwse steegjes, in de voetsporen van de beroemde condottiere Braccio Fortebracci, maar je ontdekt ook hoe geschiedenis en technologie elkaar ontmoeten en proeft van het goede leven op sfeervolle piazza’s.

Montone behoort niet alleen tot i borghi più belli d’Italia maar draagt ook de Bandiera Arancione, het keurmerk voor charmante dorpjes waar gastvrijheid hoog in het vaandel staat.

In de voetsporen van Braccio Fortebracci

Montone ontkiemde in de vroege middeleeuwen als een versterkte uitkijkpost hoog boven de Tibervallei. Dankzij die strategische ligging kon men de noordelijke grens van het hertogdom Spoleto nauwlettend in de gaten houden.

Tot op de dag van vandaag vertellen de goed bewaarde vestingmuren en een wirwar van steegjes over dit verleden. Het middeleeuwse dorp is bijna onaangeroerd gebleven.

De geschiedenis van Montone is onlosmakelijk verbonden met de beruchte Braccio Fortebracci, die in 1368 werd geboren als zoon van een lokale edelman.

Hij werd een van de beroemdste condottieri van Italië, een krijgsheer die zijn stempel drukte op de politieke kaart van Umbrië en in 1416 zelfs heer van Perugia werd. Zijn geest lijkt nog steeds over het dorp te waken.

Van zijn ooit machtige burcht, de Rocca di Braccio, zijn enkel nog ruïnes over maar ze vormen nog steeds een markant silhouet boven Montone. De imposante vesting symboliseerde de machtige Fortebracci-heerschappij.

In 1478 liet paus Sixtus IV de burcht vernietigen om de invloed van de familie in te dammen. Nu worden er tussen de nog overeindstaande stenen getuigen af en toe evenementen georganiseerd.

Vanaf dit punt geniet je bovendien van een prachtig uitzicht over de vallei van de Tiber en het omringende landschap.

Piazza Fortebracci – het heerlijke hart van Montone

Montone verwelkomt je bij de karakteristieke Porta del Verziere, een van de originele toegangspoorten in de historische muren. Deze fotogenieke poort markeert de grens tussen de buitenwereld en het middeleeuws hart van Montone.

Eenmaal binnen de muren kom je al snel uit op het gezellige Piazza Fortebracci, het centrale plein met het stadhuis en de Torre dell’Orologio, die vroeger bij de stadsverdediging hoorde en ook de oude prigione (gevangenis) huisvestte.

Het pittoreske plein vult zich op zonnige dagen met gezellig geroezemoes en is een heerlijke plek om te lunchen of te dineren. De geur van goede koffie leidt rechtstreeks naar Aries Café. ’s Ochtends de plek voor een cappuccino en cornetto, later op de dag voor een aperitivo met uitzicht op het plein.

Voor wie graag culinair geniet, ligt er vlak om de hoek een van de verfijndste adressen van Umbrië: La Locanda del Capitano en Tipico Osteria dei Sensi (Bib Gourmand Michelin) van chef Giancarlo Polito. In een elegant middeleeuws pand serveert hij Umbrische smaken in een sublieme setting.

Wij schoven voor een pranzo aan bij L’Antica Osteria, waar we smulden van pasta met verse truffel, in een smaakvol interieur met uitzicht op de vallei of op het terras midden op het Piazza Fortebracci.

MUMO – het multimediale Museo San Francesco

Het MUMO, het Museo San Francesco Montone, is een plek die je zal verrassen. De gotische kerk werd rond 1300 gebouwd, op de plek waar ooit de huizen van de families Olivi en Fortebracci stonden.

Met de eenvoudige architectuur en een lang schip met houten plafond, weerspiegelt de kerk de sobere geest van de bedelorden. Toch straalt de ruimte warmte en verfijning uit, maar wat deze plek echt bijzonder maakt, is de manier waarop geschiedenis en technologie elkaar omarmen.

Dankzij multimediale projecties en subtiele belichting komt het verhaal van Braccio Fortebracci tot leven op de muren van de kerk, zonder het sacrale karakter te verliezen.

Je maakt een meeslepende tijdreis. Terwijl je luistert naar de boeiende geschiedenis, ontvouwt het verhaal zich als een film voor je ogen. Indrukwekkend!

De zalen van het voormalige klooster huisvesten de Pinacoteca Comunale, met een kleine maar schitterende collectie kunst en religieuze objecten uit Montone en de omliggende dorpen.

Topstukken zijn de houten Deposizione di Cristo dalla croce (uit de dertiende eeuw) en het processievaandel met de Madonna della Misericordia (1482) van Caporali.

Twee indrukwekkende stambomen tonen de rijke genealogie van de Fortebracci-familie, zorgvuldig opgetekend in sierlijke kalligrafie. Het geheel is een mooie ode aan de geschiedenis van Montone.

Een vleugje Antwerpen in Umbrië en een heilige doorn

Op een steenworp afstand van het centrale plein staat de Collegiata di Santa Maria Assunta. Aan de buitenkant een eenvoudige kerk, maar binnen een verrassing van barokke pracht: een rijkversierd interieur met een houten cassetteplafond en een gouden gloed.

Boven de deur van de sacristie prijkt een bijzonder kunstwerk: Het Laatste Avondmaal (1611) van de Vlaamse meester Denijs Calvaert, in Italië beter bekend als Dionisio Fiammingo. Deze schilder werd rond 1540 geboren in Antwerpen en overleed in 1619 in Bologna. Hij bracht met dit werk een vleugje Antwerpen naar Umbrië.

In deze kerk wordt tevens de Santa Spina bewaard, een doorn die afkomstig zou zijn uit Christus’ doornenkroon. In 1473 schonk Carlo Fortebracci deze doorn aan de kerk. Twee keer per jaar, op Paasmaandag en op de voorlaatste zondag van augustus, wordt de doorn geëerd tijdens het Festa della Donazione della Santa Spina.

De inwoners hullen zich in middeleeuwse kostuums, de pleinen vullen zich met trommels en vlaggen en de heilige doorn wordt in processie door de straten gedragen.

Feest en film onder de sterren

Montone mag dan klein zijn, het leeft het hele jaar door met feesten die het dorp telkens in een ander licht zetten.

Zo is er begin juli het Umbria Film Festival en verandert Montone in een openluchtbioscoop. Films worden geprojecteerd onder de sterren en de sfeer is intiem, warm en charmant.

met dank aan Comune di Montone voor een aantal foto’s

Eind oktober viert Montone de herfst met het Festa del Bosco. De straatjes vullen zich dan met de geur van kastanjes, truffels, honing en nieuwe olijfolie. Het perfecte slotakkoord van het toeristenseizoen, voordat het dorp zich even terugtrekt in een luie winterslaap.