Vorige week vroegen we jullie welk ‘perfect recept’ jullie graag zouden willen zien op Ciao tutti: de perfecte ragù alla bolognese, de perfecte pasta, de perfecte risotto, de perfecte pesto of de perfecte tiramisù. Alhoewel veel lezers graag het perfecte recept voor de enige echte bolognesesaus zouden zien, ging de strijd van begin af aan tussen de perfecte risotto en de perfecte tiramisù. Uiteindelijk komt de tiramisù als winnaar uit de bus, dus zoals beloofd schotelen we jullie het perfecte tiramisù-recept voor! Perfecte shot suiker en cafeïne De auteur van het kookboek Perfect schrijft over dit heerlijke Italiaanse toetje: ‘Het …

Hoewel we hier in Italië geen reden tot klagen hebben, zijn er toch een paar dingen die we na een tijdje in de laars missen. Met stip op één staat het fietsen, want hoewel je gelukkig in steeds meer Italiaanse steden op de pedalen kunt stappen, is het nog lang niet overal zo ingeburgerd als in Nederland. We waren dan ook stiekem erg blij met het vooruitzicht van het bezoek aan het Parco del Mincio. Het park strekt zich uit langs de oevers van de rivier de Mincio, precies op de plek waar de rivier breder wordt en een aantal …

Begin deze maand bonsde het hart van menig kunsthistoricus harder dan ooit. Zou het waar (kunnen) zijn? Zou het doek dat in een Zwitserse kluis werd gevonden inderdaad van Leonardo da Vinci zijn? Het lijkt in elk geval als twee druppels water op de schets die Da Vinci ooit van Isabella maakte en die nu in het Louvre te zien is: Experts zijn niet direct overtuigd van de authenticiteit van het schilderij. Oordeel zelf en bestudeer zowel de schets als het schilderij dat uit de Zwitserse kluis tevoorschijn kwam: Het doek waar Isabella d’Este op schittert, meet eenenzestig bij vijfenveertig …

In deze tijd van het jaar kun je geen osteria of trattoria in Mantova en omgeving bezoeken, of er staan tortelli con la zucca op de kaart. We proefden dan ook veelvuldig van deze pasta gevuld met pompoen en een aantal bijzondere ingrediënten (die we verderop onthullen). De eerste kennismaking met deze specialiteit was bij Ristorante Locanda Vittoria in Pozzolo sul Mincio. Chef-kok Nicola verraste ons eerst met salame mantovana en polenta en vervolgens met twee soorten tortelli met pompoen: eentje met boter en salie, de ander met tomatensaus en salsiccia (worst). Beide om je vingers bij af te likken …

Hoewel we de stamboom van de De’ Medici-familie bijna uit ons hoofd kennen en ook de Borgia’s en Sforza’s weinig geheimen voor ons hebben, zijn we lang niet zo vertrouwd met de familie Gonzaga, die als hertogen van Mantova toch ook aanzienlijke invloed uitoefenden op het politieke bestel in het land dat we nu kennen als Italië. De pracht van de Gonzaga’s Om onze kennis een beetje bij te spijkeren volgen we geen ‘saaie’ geschiedenislessen, maar lezen we de roman De pracht van de Gonzaga’s, waarin het verhaal van de hertogen van Mantova op een aanstekelijke manier wordt verteld, vol …

Een bezoek aan Mantova laat je vroeg of laat kennismaken met Isabella d’Este. Deze dame werd geboren in Ferrara, als dochter van hertog Ercole I d’Este en Leonora van Napels. Reeds op zesjarige leeftijd was Isabella klaar voor haar verloving. Alle Italiaanse edellieden wilden haar hand – niet zozeer vanwege het meisje zelf, maar vooral vanwege haar invloedrijke afkomst. Toen bekend werd dat er een verlovingsring om haar vinger geschoven mocht worden, kwamen vooraanstaande mannen van heinde en verre naar Ferrara om zich als verlovingskandidaat voor te stellen. De ambassadeur van de markies van Mantova arriveerde als een van de …

We zijn niet de enigen die de dag plukken rondom het Gardameer. Al eeuwen geleden zorgde de omgeving voor de nodige inspiratie, onder andere bij Gaius Valerius Catullus. Catullus werd rond 84 voor Christus geboren in Verona. Zijn vader was een vriend van Caesar en een politieke carrière leek dan ook voor Catullus weggelegd. De Romein besteedde zijn tijd echter liever aan poëzie. In Sirmione, een plek die hij regelmatig bezong in zijn gedichten, liet hij een schitterende villa bouwen. De restanten van deze villa, de zogenaamde Grotte di Catullo (Grotten van Catullus), zijn nog steeds te bezoeken. Catullus’ wijngaarden …

Het koken van lekkere, voedzame maaltijden die niet duur zijn, dat willen we toch allemaal? In het nieuwe kookboek van Jamie Oliver, Bespaar met Jamie, schotelt de beroemde Engelse topkok je honderdtwintig lekkere low-budget recepten voor. Jamie leert je om slim in te kopen, het meeste uit je ingrediënten te halen, tijd te besparen en minder voedsel te verspillen. Zo kun je ook met een klein budget lekker en gezond koken – zonder in te leveren op goede smaak! Het resultaat is allesbehalve zuinig: vrolijke gerechten vol kleur en bomvol smaak – comfort food waar je blij van wordt. Bovendien: …

Langzamerhand zie je ze weer verschijnen op de menukaart, de funghi porcini – Italiaans voor eekhoorntjesbrood – al heeft het Italiaans letterlijk niks van doen met eekhoorns. Porcini betekent ‘biggetjes’, hetgeen een verwijzing is naar het flinke formaat van de paddenstoelen. Als een van de weinige paddenstoelsoorten kan eekhoorntjesbrood wel tot drie kilo wegen! Ook een hoedje met een diameter van vijfendertig centimeter is geen uitzondering. Toch zijn de kleinere exemplaren het lekkerst; die zijn steviger en dus ook smaakvoller. De nootachtige en soms zelfs vleesachtige smaak van de paddenstoelen is bij de kleinere exemplaren veel intenser. Je hoeft er …

Monique van Loon is een van de meest invloedrijke foodwriters van dit moment. Ze schrijft, onderneemt, kookt, eet en is oprichter van het populaire Culy.nl. ‘Ik vind het heerlijk om mensen vrolijk te maken met lekker eten, mezelf incluis. Waarom voor matig eten of een saaie presentatie kiezen als je voor hetzelfde geld, met nét even wat meer moeite, een mooi en goed gerecht kunt maken?’ In haar boek, The Culy way of life, dat vandaag verschijnt, laat Monique zien dat culinair genieten op duizend-en-een manieren kan. Van een dinner for one tot het ’s nachts naar de keuken sneaken. …

Hoe bekend de Chianti ook is, er zijn nog steeds kleine pareltjes te vinden die nog niet zo bekend zijn bij de grote hordes toeristen. Zo ontdekten wij onlangs het dorpje Montefioralle. Dit pittoreske pareltje in de Chianti dateert al van 1085 en is daarmee een van de oudste plaatsjes in deze streek. Dat ook Montefioralle zich zwaar heeft moeten verdedigen tegen Florence en Siena, die hier af en aan de baas waren, blijkt wel uit de enorme vestingwal. Je kunt het nu niet goed meer zien, maar ooit werd het dorp omringd door twee dikke muren. Inmiddels is de …

Nu de druiven grotendeels geplukt zijn (hier en daar hangen nog wat trossen die gebruikt worden voor de zoetere dessertwijnen), is het bijna tijd om de olijven te plukken. Voor het zover is, duiken we eerst nog even in de wijze woorden die de Italiaanse olijfolie met zich mee brengt, met een aantal spreekwoorden met olie in de hoofdrol. Olio nuovo, vino vecchio ‘Nieuwe olie, oude wijn’ – Olijfolie gebruik je het best als hij nog ‘nieuw’ is, dus net is geperst. Wijn daarentegen moet in veel gevallen eerst rijpen en wordt vaak beter naarmate hij wat ‘ouder’ is. L’olio …

Na hun hoofdrol in de prachtige televisieserie wordt de beruchte Borgiafamilie nu uitgebreid beschreven in de roman Schoonheid en schande van Sarah Dunant. We interviewden de schrijfster over haar nieuwe boek, waarbij Sarah Dunant zich keer op keer liet ontvallen dat ze de Borgia-vertrekken in het Vaticaans Apostolisch Paleis zo ontzettend mooi en bijzonder vond. ‘De Sixtijnse Kapel is er niets bij,’ zo vertrouwde ze Saskia toe. Voordat we later deze maand Sarah Dunant verder aan het woord laten, vroegen we Aniek Rooderkerken – die als kunsthistorica gespecialiseerd is in de Italiaanse renaissance – ons mee te nemen naar de …

Afgelopen zondag ging in Gaiole in Chianti de zeventiende editie van L’Eroica van start, een inmiddels wereldwijd bekende fietstour over de strade bianche van Toscane, waaraan dit jaar maar liefst negenendertig verschillende nationaliteiten deelnamen. Het maximaal aantal deelnemers is vastgesteld op vijfduizend. Door de toegenomen belangstelling heeft de organisatie dit jaar voor het eerst een loting voor deelname in moeten stellen. Het gaat nadrukkelijk niet om de competitie; het is een jaarlijks terugkerend festijn voor gepassioneerde, veelal oudere fietsers (zeventig procent is ouder dan veertig jaar), van wie een minderheid vrouw is (al is dit jaar een record aantal deelnemers …

Het is Kinderboekenweek. Ook op Ciao tutti besteden we tijdens deze periode geregeld aandacht aan een kinder- of jeugdboek – uiteraard altijd met een Italiaans tintje. Vandaag De woede-uitbarsting van Beth: ‘Maar het meest veelzeggend was, tot slot, het zeventienjarige meisje Beth dat gisteren in Turijn de kamer van de rector van haar school is binnengegaan en zich heeft vastgeketend aan een verwarming. Het spontane protest van het meisje kreeg direct bijval van de meerderheid van de leerlingen van haar school die het gebouw bezetten en de rector en het lerarenkorps naar de gymzaal stuurden. Een medeleerling van het meisje …

Officieel staat de afkorting DOC voor Denominazione di Origine Controllata. Het is een keurmerk voor wijn; een fles mag pas een DOC-keurmerk dragen als de wijn aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet. Zo wordt er onder meer gelet op het percentage aan druivenvariëteit en de geografische herkomst. Italianen gebruiken de afkorting echter ook om aan te duiden dat ze over een rasechte inwoner van een stad of een gebied praten. Zo vroeg ik een vriendin uit Florence ooit om culinaire tips voor de stad. Ze stuurde me allerlei restaurants toe die, zoals ze schreef in de begeleidende mail, waren aanbevolen door un …

Terwijl wij in Friuli-Venezia Giulia en Toscane verblijven, attendeerden Ciao tutti-lezers Anne Coen en Paul Grimmon van bere.bene in het Belgische Lier ons op het wijnhuis Podere29. We vroegen Anne om ons iets meer te vertellen over dit wijnhuis, waarmee een bijzondere geschiedenis verbonden bleek te zijn. Anne: ‘Podere29 was de naam die het Opera Nazionale Combattenti gaf aan het perceel waar het huidige wijnhuis van Giuseppe Marrano staat. In 2004 kocht Marrano in località Borgo Tressanti nabij Cerignola, op tien kilometer van de Adriatische kust, het terrein waar tot dan graan geteeld werd. Hij begon met de aanplant van …

De herfst heeft niet alleen mooie kleuren, maar ook heerlijke smaken! De Italiaanse kazen, hammen en olijfolies uit het Karstgebied in Friuli-Venezia Giulia (Italiaans: Il Carso) zijn in dit jaargetijde op hun best… Buon appetito! Een ruwe diamant Het ruige Karstlandschap van Friuli-Venezia Giulia – grofweg van de rivier Isonzo tot aan Trieste – is een ruwe diamant: de rotsachtige omgeving is bezaaid met pittoreske gehuchtjes midden in de spectaculaire natuur, die langzaam afloopt naar het blauw van de Adriatische Zee. Een van de meest indrukwekkende bezienswaardigheden is de Grotta Giganta – een, inderdaad, gigantische grot. En dan zijn er …

Ken je dat? Na uren slingeren door een verlaten Italiaanse heuvellandschap zie je ineens in de verte een dorpje opdoemen. Prachtig! Je besluit erheen te rijden en te stoppen om er even rond te kijken, in alle rust te genieten van je ‘ontdekking’. Zodra je de parkeerplaats op draait, sta je weer met beide benen op de grond: alleen maar Nederlandse nummerborden. Natuurlijk doet het aantal toeristen niets af aan de schoonheid van een plek, maar zou het niet geweldig zijn om nog echt onontdekte Italiaanse dorpjes te verkennen? Het kan, in Friuli-Venezia Giulia. Vandaag geven we vijf juweeltjes van …

De inwoners van de regio Friuli-Venezia Giulia eten deze feestelijke, gevulde cake eigenlijk alleen met Kerstmis. Maar wie deze kerst een goed gelukte gubana op tafel wil zetten, kan beter een keertje geoefend hebben… Bovendien is het stiekem ook een heerlijke herfstige cake! Gubana? Dat klinkt niet erg Italiaans. Dat klopt, en dat heeft te maken met een fenomeen dat je in heel Friuli-Venezia Giulia zult tegenkomen: Slavische invloeden. De geografische ligging heeft in deze streek een behoorlijke stempel gedrukt, op de taal, de keuken, de gebruiken… Guba is een Slavisch woord, en betekent ‘vouw’ of ‘vouwen’. De echte, originele …

Midden in de Chianti ligt het Castello Vicchiomaggio. Hier wordt niet alleen een bijzonder goede Chianti gemaakt, maar het is ook de plek waar Leonardo Da Vinci in elk geval een deel van zijn Mona Lisa schilderde. Sinds 1964 is het castello in handen van de familie Matta, die van de wijnboerderij tevens een restaurant en luxe hotel heeft gemaakt: Inspiratiebron voor Da Vinci’s Mona Lisa Deze familie is maar wat trots op hun beroemde gast en wijzen ons dan ook graag op sporen van zijn aanwezigheid. Zo vertellen ze ons dat Leonardo da Vinci, terwijl hij op het kasteel …

Ciao tutti! Als Italiëliefhebbers zijn we niet alleen dol op het land, de schitterende bezienswaardigheden (van grote musea tot kleine kerkjes), de mensen en de taal, maar ook en vooral op de Italiaanse keuken. Je mag ons ’s nachts wakker maken voor een Italiaanse gelato en na een Italiaanse zomeravond dansen aan het strand, doen we ons het liefst te goed aan spaghetti aglio, olio e peperoncino. We ontbijten met cappuccino en een cornetto in een barretje en weten zo af en toe zelfs de lokale gerechten met ingewanden te waarderen. Een special over de Italiaanse keuken kon dan ook niet …