Bestel Saskia's roman Het perfecte recept

Waarom tiramisù uit Venetië komt (plus het allerlekkerste recept)

Het verhaal gaat dat tiramisù in 1971 is uitgevonden in Treviso, en wel door Roberto Linguanotto, banketbakker en eigenaar van restaurant Le Beccherie. Een mooi verhaal, maar Joost gelooft het niet. Joost: ‘Volgens mij komt tiramisù uit Venetië. En daar heb ik tien redenen voor.

tiramisu

1 Ik schrijf er nu over
De flauwste reden is natuurlijk wel dat ik voor Ciao tutti alleen over Venetië schrijf. Dus zou ik er niet over schrijven als het toetje niet uit die prachtige plaats kwam. Maar goed, ik heb nog meer redenen. De eerste serie redenen heeft een historische basis. De tweede serie een persoonlijke.

2 De naam is Venetiaans
De naam van tiramisù zegt het al. Dit is een verbastering van tirame su, en dat is Venetiaans dialect voor ‘pep me op’. Ik herhaal, Venetiaans dialect. De naam komt dus uit Venetië. Dan zal het gerecht er toch ook wel vandaan komen?

3 De echte bedenker is in Venetië geweest
Ik geef toe, er is een andere theorie over de naam tiramisù. Dit was de meisjesnaam van de peetdochter van Roberto Linguanotto. Haar volledige naam was Francesca Valori-Tiramisù. Zij was het hulpje van Linguanotto toen deze de eerste tiramisù maakte. Nou ja, hulpje, ze was veel meer dan dat. Ik heb gelezen dat zij eigenlijk de bedenker was van dit dessert. En daarom noemde Linguanotto het naar haar. Hoe zij bij dit toetje kwam, weet ik niet. Maar ik denk dat ze vlak daarvoor in Venetië is geweest. Toen kwam de inspiratie vanzelf.

ferro-ijzer-gondel-Venetië

4 Venetië is een inspiratiebron
Ik geef toe, Treviso is een mooie stad. Sfeervol. En rustig. Maar het kan natuurlijk niet op tegen Venetië. Een beetje Trevisiaan zal waarschijnlijk regelmatig naar Venetië gaan. Zo ook Francesca Valori-Tiramisù. In het water zal ze daar de vele gondels hebben gezien, die op sommige plekken zo dichtbij elkaar voeren dat ze bijna geen water meer zag.

Ik kan me zo voorstellen dat ze daar het idee kreeg voor een geweldig toetje: langwerpige koekjes in een plas koffie. Nou ja, op zijn Italiaans zijn dat dan savoiardi en caffè. Ze besefte dat dit alleen niet echt lekker weghapt en besloot om er nog een lekkere laag op te doen. Iets wat van oorsprong Venetiaans is: zabaglione.

zabaglione

5 De basis komt uit Venetië
Zabaglione ontstond aan de Adriatische kust, op het moment dat dit stukje Italië onderdeel was van de Venetiaanse Republiek. Daar werd de wijn Zabajon gecombineerd met veel eidooiers en veel suiker. Zo ontstond een heerlijk en luchtig toetje.

Maar die wijn inspireerde tot meer. In Venetië werd de wijn onder meer gedronken tijdens de laatste uurtjes van een trouwfeest. De beste vrienden van de bruidegom gaven deze wijn zodat hij de garantie had op een succesvolle huwelijksreis. Regelmatig werd deze wijn gecombineerd met geklopte room, waarna dit erg koud werd geserveerd. Samen met baicoli, kleine Venetiaanse koekjes.

Deze combinatie van koude room en koekjes is een voorloper van de tiramisù zoals wij die nu kennen. Wie weet heeft onze Francesca het originele recept van zabaglione wel gecombineerd met deze Venetiaanse variant. Om vervolgens de room te vervangen door mascarpone. Hoe ze daarbij kwam, weet ik niet. Maar ja, daar is zij banketbakker voor. En ik niet.

6 Treviso is eigenlijk Venetië
De inspiratie kwam dus uit Venetië. De naam kwam uit Venetië. Dat zou al reden genoeg zijn om tiramisù tot een Venetiaans toetje te bestempelen. Maar mocht je nog niet overtuigd zijn, dan heb ik nog meer. Ik begin weer met Treviso. Als je het goed bekijkt, is dat eigenlijk Venetië. Vraag bijvoorbeeld maar aan de toeristen die met Ryanair naar Venetië gaan. Die landen in Treviso, om vervolgens meteen met de bus naar Venetië te gaan. Alsof Treviso een voorstad is van de lagunestad. En eigenlijk is ze dat ook.

gondelier-Venetië-4

7 Mijn moeder zei het
En dan heb ik nog wel wat persoonlijke redenen om tiramisù als Venetiaans te bestempelen. Nee, dat komt niet omdat ik in die Italiaanse stad voor de eerste keer tiramisù had gegeten. Sterker nog, ik ken tiramisù langer dan Venetië. De eerste keer dat ik het toetje proefde, was ik nog nooit in de stad geweest.

Ik was al wel een paar keer in Italië geweest. Maar daar werd ik niet voor de eerste keer verrast met dit geweldig dessert. Dat was niet eens in een restaurant. Nou ja, in het Ristorante di Mamma. Ofwel gewoon thuis. Toen ik voor de eerste keer haar versie van de tiramisù proefde, was ik meteen verkocht. Waar komt dit vandaan, vroeg ik? Ze dacht dat de naam Venetiaans was, maar zeker wist ze het niet. Maar goed, als zij het dacht, zal het wel waar zijn.

8 Mijn oom ontkende het niet
Mijn ma had dit recept overigens niet uit een Italiaans receptenboek, maar van haar zwager en mijn peetoom, ome Jos. Een paar weken geleden vroeg ik hem waar hij het recept vandaan had. Hij wist het niet meer. Of het uit Venetië kwam, wist hij niet. Maar hij ontkende het niet.

Maar ach, wat maakt het eigenlijk uit. Wat blijft is dat het een fantastisch recept is. Dat vind ik niet alleen, maar dat vinden ook mijn vrienden en familieleden waarvoor ik tiramisù heb gemaakt. Ik heb regelmatig gehoord dat dit de lekkerste tiramisù ooit is. Als ze vragen waar ik dat recept vandaan heb, zeg ik van mijn oom. En ik voeg snel toe: maar het toetje zelf is in Venetië ontstaan.

9 Ik zie Venetië voor me
Zelf geniet ik ook nog steeds van elke hap die ik van deze tiramisù neem. Als ik dan mijn ogen sluit, zie ik Venetië terug. Ik geef toe, als ik iets lekkers Italiaans eet, denk ik al snel aan mijn stad. Maar nu is het wel heel sterk. Bij iedere hap denk ik aan de prachtige straatjes, dat mooie licht, maar ook aan het Canal Grande en de gondels. En ik zie voor me hoe Francesca Valori-Tiramisù op de Accademiabrug staat, breed glimlachend omdat ze net het toetje der toetjes heeft bedacht.

gondel-Venetië-gedicht

10 Jij waant je ook in Venetië
Wil je je ook in Venetië wanen, bij elke hap die je neemt? Maak dan ook de tiramisù van mijn oom. Dit exacte recept heb ik nergens kunnen terugvinden. Wel staat een variant hierop in het voortreffelijke receptenboekje Tiramisù van Laura Zavan. Haar recept ‘De tiramisù van Signor Dossi’ lijkt wel op die van mijn oom. Maar het is toch net anders. Vooral de verhoudingen verschillen. En eerlijk is eerlijk, dat recept van mijn oom is lekkerder. Probeer maar!

Je hebt nodig: 250 gram mascarpone | 2 eieren | 100 gram witte basterdsuiker | 1 dl espresso | 1 borrelglaasje Amaretto | 1 pak lange vingers | 2 eetlepels cacao

tiramisu-Venetië-recept (1)

Roer de mascarpone romig. Splits de eieren. Klop de eidooiers schuimig met de suiker en roer dit mengsel door de mascarpone. Schenk de koffie en Amaretto in een schaal en doop de lange vingers in dit mengsel.

tiramisu-Venetië-recept (3)

Leg de helft van de lange vingers in een schaal. Strijk de helft van het mascarponemengsel over de lange vingers uit. Leg hierop de rest van de lange vingers en bestrijk ze met de rest van het mascarponemengsel. Bestrooi royaal met cacao en laat de tiramisù enkele uren opstijven.

tiramisu-Venetië-recept (4)tiramisu-Venetië-recept (10) tiramisu-Venetië-recept (11)

Een eenvoudig recept. Maar ultiem resultaat: je eet een geweldig toetje en je waant je even in Venetië. Eet smakelijk. En veel plezier; doe ze daar de groeten!’

Ontdek de leukste routes in Italiaanse steden!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *