De beste tips voor een dagje Bressanone, de oudste stad van Zuid-Tirol

Bressanone (of Brixen in het Duits) is de oudste stad van Zuid-Tirol. Je bewondert er de werkelijk schitterende kloostergang van de Duomo, een historisch hotel waar ooit een olifant overnachtte, pittoreske steegjes en – even buiten de stad – een Augustijner abdij vol pracht en praal.

Drink koffie bij een klassieke konditorie

Je dag begint in Bressanone niet bij een Italiaanse koffiebar, maar bij een konditorei. Aanrader is Konditorei Pupp (Via Mercato Vecchio 37), met cappuccino’s en cornetti als ontbijt en later op de dag ook heel veel verschillende soorten taart.

Een alternatief is Café Am Gries (Via San Albuino 7), waar de verschillende soorten torta je eveneens toelachen.

Bewonder dé blikvanger van Bressanone

De barokke Duomo di Santa Maria Assunta e San Cassiano, met zijn twee karakteristieke torens, is dé blikvanger van Bressanone. De oorspronkelijke kathedraal dateerde uit 901, maar in de twaalfde eeuw ging de kerk geheel in vlammen op.

Men bouwde een nieuwe kathedraal, die in de achttiende eeuw werd uitgebreid en grotendeels verbouwd. Vandaar de barokke uitstraling.

De tweelingtorens zijn ongeveer vijfenzestig meter hoog en steken op een wolkeloze dag prachtig af tegen de blauwe lucht.

Ga zeker ook even binnen kijken, want ook hier heerst de barok, met uitbundige versieringen in marmer en stucwerk. Binnen is de blikvanger het plafondfresco van Paul Troger, maar ook het altaarpaneel van Michelangelo Unterberger (what’s in a name?) op het hoogaltaar van Theodor Benedetti, de glazen kroonluchters van Murano en de Madonna van Heins Leinberger zijn de moeite waard.

Slenter door een kloostergang vol kleurrijke kunst

Mooier nog dan de kathedraal zelf is de naastgelegen kloostergang, met schilderingen van lokale kunstenaars uit de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw, onder wie Leonardo da Bressanone, Ruprecht Potrsch en Giovanni, Cristoforo en Erasmo da Brunico.

De fresco’s worden ook wel La Bibbia dei Poveri, de bijbel van de armen, genoemd, omdat ze de verhalen uit de bijbel vertellen aan wie niet kon lezen. Een kleine greep uit al het moois:

Ga zeker op zoek naar de olifant, die hier eind vijftiende eeuw werd vereeuwigd door een lokale schilder die nog nooit zo’n beest had gezien, maar die wel de Slag bij Lazzaro moest afbeelden, waarin de Syriërs Israël aanvallen met een kudde olifanten. Vandaar dat de olifant er eerder uitziet als een paard met een slurf.

Een kleine eeuw later komt er overigens een echte olifant Bolzano binnenwandelen. Wandel maar naar Hotel Elephant, waar je deze olifant nog overal terugziet.

Ontmoet een bijzondere gast van Bressanone

Bressanone heeft in de loop der tijd veel gasten van over de hele wereld mogen verwelkomen. De meest bijzondere gast was olifant Soliman, die hier op 21 december 1551 arriveerde.

De olifant was een huwelijksgeschenk voor de aartsbisschop van Oostenrijk. Om het dier aan het klimaat van de bergen te laten wennen, verbleef het veertien dagen in Bressanone, waar de hele stad wel een keer naar Soliman kwam kijken.

Na twee weken reisde het dier verder. De herberg waar de olifant verbleef, werd vanaf dat moment omgedoopt tot Hotel Elephant. Ze liet de olifant op de gevel van het hotel vereeuwigen, zodat het bijzondere dier en het mooie verhaal nooit vergeten zouden worden.

Nog altijd is Hotel Elephant een mooi hotel, met een uitstekend restaurant – en overal waar je maar kijkt olifanten. Zelfs in de tuin!

foto’s: Hotel Elephant

Laat je betoveren door de Torre Bianca

Naast de Duomo prijkt de ruim zeventig meter hoge toren van de San Michele, de hoogste toren van de stad. Je ziet hem dan ook van veel plekken tussen de huizen opduiken. Zijn bijnaam Torre Bianca, witte toren, is te danken aan de lichte stenen die het dak van de toren sieren.

De toren was niet alleen een kerktoren maar ook een wachttoren. In de top was er een kleine kamer voor degene die de wacht moest houden. In geval van gevaar luidde hij de klokken, zodat heel Bressanone op de hoogte was.

Af en toe kun je de toren beklimmen (er zijn meer dan tweehonderd traptreden) om van het weidse uitzicht te genieten. Ook bewonder je het carillon, dat meer dan veertig klokken en klokjes telt, en kun je het museum dat aan deze bijzondere toren is gewijd bezoeken.

Bezoek zeker ook de San Michele zelf. Binnen wacht een overdadig, barok interieur met plafondfresco’s van Joseph Hautzinger (een bekende Weense schilder uit de achttiende eeuw).

Bekijk de mooiste bisschoppelijke bezienswaardigheden

Terug naar het Piazza Duomo, dat van de vijftiende tot de negentiende eeuw Piazza Buoi heette, vanwege de veemarkt die hier werd gehouden. Dat kun je je nu niet meer voorstellen, met dank aan de prachtige gebouwen die het plein allure geven.

Naast de kathedraal is ook het gemeentehuis een blikvanger, met zijn kantelen en opvallende torentje. Ervoor prijkt een heilig lam in het groen; het symbool van de gemeente Bressanone en van het bisdom Bolzano-Bressanone.

Je ziet het lam ook terug op de Colonna Millenaria, een ontwerp van Norbert Pfretzschner ter ere van het duizendjarig bestaan van de stad, in 1909. De zuil is ongeveer negen meter hoog en wordt bekroond door het lam.

Ooit was Bressanone de stad waar de bisschop zetelde. Aan die periode dankt Bressanone veel van haar schitterende gebouwen. Helaas voor de stad werd de bisschoppelijke zetel in 1964 verplaatst naar Bolzano. Het domkapittel bleef weliswaar in Bressanone, maar de bisschop zelf vertrok eveneens naar Bolzano.

In het Palazzo Vescovile, het bisschoppelijk paleis dat ook wel Hofburg wordt genoemd, woonden meer dan zevenhonderd jaar lang de bisschoppen. Het is een prachtig gebouw, met zijn grootse binnenplaats met portici.

Bezoek hier zeker het Museo Diocesano, waar je de Tesoro del Duomo (schat van de dom) bewondert en een kijkje kunt nemen in enkele stijlkamers, waaronder de vroegere pauselijke kamers. Ook de moeite waard is de collectie kerststallen.

Ga op zoek naar de buitenlandse heilige tegen overstromingen

Bressanone ligt aan de rivier de Isarco. Aan de rand van het centrum vind je de Arco Ponte Aquila, die ooit de toegang vormde tot de Ponte Aquila, die nu iets verderop de rivier overspant.

In het midden van de boog staat San Giovanni Nepomuceno, een priester uit Tsjechië die leefde in de veertiende eeuw en die zou beschermen tegen overstromingen. De inwoners van Bressanone plaatsten het beeld in de achttiende eeuw, nadat hun stad voor de zoveelste keer door het water was overspoeld. Sindsdien waakt deze buitenlandse heilige over de loop van de rivier.

Reis terug in de tijd in het Museo della Farmacia

Een van de meest bijzondere musea van Bressanone is het Museo della Farmacia (Via Ponte Aquila 4). Door de huidige Farmacia Peer betreed je de eerste verdieping van een authentiek palazzo, waar je terug in de tijd reist en zeldzame geneesmiddelen en andere apotheek-artefacten ontdekt.

De collectie bestrijkt ruim vierhonderd jaar aan apotheekhistorie en kruidenkunde, van vijzels waarmee kruidencompressen werden gemaakt tot een stukje van een Egyptische mummie en kleurrijke pillendoosjes. Ook de ruimtes zelf zijn prachtig om te zien, met hun frescoplafonds en houten wanden.

Struin door de sfeervolle steegjes van Stufels

Stufels (of Stufles) is niet alleen het oudste maar ook het meest schilderachtige stuk van de stad, ingeklemd tussen de rivieren Isarco en Rienza. Het is echt een verborgen juweeltje, waar het heerlijk dwalen is.

Geniet van de pittoreske steegjes, de kleurrijke huizen en bloemrijke balkonnetjes, maar stap ook zeker even binnen in de Chiesa dell’Angelo Custode, die je herkent aan de roze façade.

Ook in het centro storico vind je veel details, zoals erkers, kleurrijke gevels en uithangborden. Een kleine greep uit onze fotocollectie:

Proef van buonissima Bressanone

Voor een culinaire belevenis ga je naar Alter Schlachthof (Vicolo Macello 4), een bar annex restaurant in een voormalig slachthuis, waar je de hele dag door terecht kunt. Op de kaart allerlei lekkers, met name bereid met lokale ingrediënten van het seizoen, en natuurlijk een mooie selectie wijnen uit Zuid-Tirol.

Mocht je hier te veel lekkers zien om tijdens één lunch of diner te proeven, boek dan ook een kamer in de bijbehorende B&B, die boven het restaurant ligt.

foto’s: Alter Schlachthof

Andere aanraders zijn Fink, onder de Portici Minori, een familierestaurant sinds 1896 dat inmiddels door de vierde generatie wordt gerund, en Oste Scuro (Vicolo del Duomo 3), waar je in een traditionele Stube geniet van schitterende gourmet-gerechten. Ook wijnbar Vitis, van dezelfde eigenaren als Oste Scuro, is een aanrader.

foto’s:Oste Scuro

Bezoek de Abbazia di Novacella

Niet ver van Bressanone ligt de Abbazia di Novacella (ook wel het Klooster van Neustift genoemd). Dit bijzonder mooie Augustijner klooster werd gesticht in 1142, door bisschop Hartmann. Sindsdien is het een pleisterplaats voor pelgrims maar ook gewone bezoekers worden er hartelijk onthaald.

Je hebt hier echt het idee in de middeleeuwen te zijn beland, met dank aan de prachtige laat-barokke basilica, de gotische kruisgang, de Pozzo delle Meraviglie (‘put der wonderen’), Castel Sant’Angelo, de bibliotheek met meer dan negentigduizend unieke handschriften, de schilderijencollectie en de wijngaarden die het klooster omringen.

Er zou hier al in de twaalfde eeuw wijn worden gemaakt, maar dan wel op veel kleinere schaal dan nu het geval is. Proef zeker van de kloosterwijn en neem een fles mee naar huis als souvenir!

Je vindt de Abbazia di Novacella aan de Via Abbazia 1 in Varna. Op de website van de abdij vind je meer informatie over de Abbazia di Novacella. Via deze link kun je een virtuele tour maken door verschillende onderdelen van de abdij.

Ga wijn proeven bij Villscheider

Wijn proeven kan ook bij Villscheider, zevenhonderd meter boven Bressanone. Er wordt een kleine maar fijne hoeveelheid Sylvaner, Kerner en Riesling gemaakt, maar er is ook rode wijn. Je kunt een proeverij met allerlei lekkers boeken, zodat je de wijnen proeft in goed gezelschap van streekspecialiteiten.

Volg het pad van de kastanjes

In de herfst volg je de Keschtnweg, het pad van de kastanjes, in de Valle Isarco, met een prachtig uitzicht op het dal dat dankzij de verschillende herfsttinten mooier is dan ooit. De jonge kastanjes worden in Zuid-Tirol keschtn genoemd – vandaar de naam van het pad.

De route begint in Varna, bij de Abbazia di Novacella, en voert over een afstand van zestig kilometer naar Castel Roncolo bij Bolzano.

Ga törggelen bij de boeren in de bergen

In het najaar kun je – net als de locals – de bergen in om te törggelen. Hoewel de naam erg Duits klinkt, is het een Tiroolse verbastering van het Latijnse woord torculum, dat wijnpers betekent.

Het zou ooit zijn ontstaan als een soort culinair dankjewel van de wijnboeren uit de Valle Isarco. Zij mochten hun dieren ’s zomers namelijk laten grazen op de weiden van de bergboeren. Als tegenprestatie nodigden ze de boeren uit de bergen uit voor een boerenfeestmaal met jonge wijn. Met het törggelen werd dus eigenlijk de ruilhandel beklonken, zij het achteraf.

Een traditionele törggel-maaltijd bestaat uit nieuwe wijn (nuier), afgerond met gepofte kastanjes en eventueel zoete beignets. Als hoofdgerecht kwamen vroeger vooral spek, gerookte worstjes (meestal zelfgemaakt) en eenvoudige boerenkost op tafel. Tegenwoordig worden vaak stevige slachtschotels met onder andere surfleisch (gepekeld varkensvlees), zuurkool, diverse worstsoorten en knoedels geserveerd.

Meer evenementen (zoals het lichtfestival en de kerstmarkt), bezienswaardigheden en tips vind je op de website van Bressanone.