Caneve Aperte – wijn proeven in Val di Cembra

Gelukkig heeft Italië ook voor ons nog tal van geheimen. Ook al hebben we inmiddels al een groot deel van de laars doorkruist, er blijven altijd nog plekken waar we nog geen voet aan de grond hebben gezet. Zo ook Val di Cembra, in Trentino, een vallei ten zuiden van Val di Fassa en ten noorden van Trento.

Het is onze Italiaanse collega Giovy die Val di Cembra voor ons op de kaart zet. Tijdens een Haarlemse hofjestocht deze zomer vertelt ze honderduit over deze schitterende vallei, waar elk jaar in oktober een uniek wijnevenement wordt georganiseerd. Als ze hoort dat Saskia nog nooit van dit wijnfeest heeft gehoord, nodigt ze haar spontaan uit voor de volgende editie van Caneve Aperte.

Caneve Aperte
Zo reisde Saskia vorig weekend van Rome naar Cembra, het hart van de gelijknamige vallei, waar haar een warm onthaal wacht. Saskia: ‘De Cembrani, de inwoners van het stadje, kunnen niet wachten tot het feest begint. Het lijkt wel kerstavond, zo reikhalzend wordt er uit gekeken naar de zaterdagavond. Het weerbericht wordt regelmatig gecheckt en ze verzekeren Giovy en mij dat de mist op tijd zal wegtrekken.

Tussen alle koortsachtige voorbereidingen door, krijgen we alvast onze ‘strippenkaart’ in de handen gedrukt. Hierop staan alle stops die we tijdens Caneve Aperte mogen maken aangegeven. Maar wat zijn die caneve nu precies? Giovy laat het me zien: een caneva (met de klemtoon op de eerste lettergreep) is een cantina, wijnkelder, maar dan voor persoonlijk gebruik. Je vindt ze in Cembra vooral onder de huizen, uitgehakt in de rotsen. De Cembrani bewaren er hun eigen wijnvoorraad en ander lekkers, beschut tegen temperatuurwisselingen en ongedierte.

Tijdens Caneve Aperte opent een aantal van deze wijnkelders de deuren voor het publiek. Dit keer is er een parcours uitgezet dat bestaat uit negen caneve. Bij elke caneva geniet je van een van de wijnen uit Val di Cembra (of van bier of grappa), vergezeld van een lekker hapje. Sleutels wijzen je de weg door het dorpje, dat voor even wordt omgetoverd tot een soort openluchtrestaurant. Overal staan banken en zitjes waar je aan kunt schuiven om van de lokale lekkernijen en wijnen te genieten.’

Ontdek de negen caneve
Het parcours start om vijf uur ’s middags, bij de San Pietro in Cembra. Hier haal je de ‘strippenkaart’ (€ 35,-) die je toegang geeft tot alle caneve, plus een wijnglas en eventuele extra kaartjes die je als joker kunt inzetten als je van een van de wijnen of hapjes een extra keer wil proeven.

Saskia: ‘Vanaf de kerk wijzen roze sleutels je de weg naar de caneve. Maar voor we naar de eerste caneva wandelen, nemen we een kijkje in de San Pietro. Aan de buitenkant bereidt niets je voor op de fantastische fresco’s die in deze kerk te zien zijn. Wat een kleurenpracht!

We beginnen bruisend, met een glaasje Trentodoc rosé van Cantina Opera dat wordt geschonken in de Caneva dei Visenzi, vergezeld van carne salada van Salumificio Casa Largher, een van de beste slagers van Cembra. Bij deze salumificio kun je ook een speck adopteren. Jouw eigen stuk blijft tot het lang genoeg gerijpt heeft in deze caneva, maar daarna is het helemaal voor jou. Het is dat we nog zo lang op reis zijn, maar anders zouden we wel raad weten met het spek…

Volgens Giovy moeten we meteen bij deze eerste caneva al een joker inzetten, om de Cimbrus Brut van wijnmaker Alfio Nicolodi te proeven. Een prima gezelschap voor de bordjes met vleeswaren die zij als peetmoeder van een van de stukken spek krijgt aangeboden, vol met zacht smeltende lardo, speciale soorten ham en nog wat carne salada. Allemaal even heerlijk, maar stiekem vraag ik me af of ik die negende caneva wel ga halen, als het allemaal zo ontzettend lekker en overdadig is…

Tijd om daar lang bij stil te staan is er niet, want de weg naar de Caneva di Giorgio Nardon is maar kort. Dit is een caneva d’arte, waar de verzameling van meer dan achthonderd flessen Müller Thurgau van Giorgio Nardon te zien is. Deze Cembrano verzamelde de flessen over de hele wereld en vond voor allemaal een plekje tussen vloer en plafond.

Proeven doen we in de Caneva del Fidenzi, waar de Müller Thurgau wordt vergezeld door het beroemde Speck dell’Imperatore (‘spek van de keizer’) van Macelleria Paolazzi.

Dan wacht er weer een culturele tussenstop, dankzij de presepi, kerststallen, van Toni. Ware kunstwerkjes zijn het, die ons in combinatie met de frisse berglucht al een beetje in kerststemming brengen…

In de Caneva dei Vigilioti worden we verrast door vers gebakken tortèl di patate, aardappelkoekjes, van Agritur Simoni, die perfect samengaan met de salumi van Macelleria Zanotelli en de 708 km Cembrani Bianco (een mix van Müller Thurgau en Riesling). Deze witte wijn dankt zijn naam aan de exact 708 kilometer aan stenen muurtjes die de terrassen vormen waarop de wijngaarden van Val di Cembra te vinden zijn.

Bij Caneva Riccadonna, een grote caneva met prachtige foto’s aan de muur, mogen we opnieuw proeven van Alfio’s wijnen. Dit keer staat er een mooi scala aan witte wijnen, waarvan we zowel de Trentatre als de Moscato Giallo proeven.

Erbij maakt chef Silvia van Circolo Culturale Austrosabaudo heerlijke malga-kaasjes, met onder meer sesam en honing. Bijzonder lekker is de kaas omhuld door abrikozenjam, een perfect samenspel van hartig en zoet die de smaak van de moscato nog meer ophemelt. Alleen al voor deze culinaire combinatie was de reis naar het noorden meer dan de moeite waard!

Ook in de volgende wijnkelder, de Caneva del Pondor, zijn foto’s te vinden, waarbij de Val di Cembra in vier seizoenen te zien is. In deze caneva d’arte zie je de wijngaarden in de sneeuw, in de warme zomerzon en in de prachtige kleuren die de herfst aan de wijnbladeren meegeeft. Bij de Caneva del Fattori moeten we echt even diep onder de grond, voor een glas Riesling en een stukje quiche.

Het wordt nu wel wat fris, dus we zijn blij om in de volgende caneva de rode wijnen uit Val di Cembra aan te treffen. Deze stop bestaat feitelijk uit twee caneve: Caneva dell’Anino en Caneva del Severino, waar we naast de beroemde Schiava genieten van canederli met kaassaus en gefrituurde prei. Zelfs na al dat lekkers om je vingers bij af te likken!

Ook de zevende etappe bestaat uit twee caneve: Caneva del Tondin en Caneva del Delladio, waar de alpini heerlijk spiedini (vleesspiesjes) maken met vlees van Macelleria Paolazzi. Erbij wordt een Pinot Nero geschonken.

Daarna is het tijd voor bier en kastanjes, maar die slaan Giovy en ik over omdat we de geur van de laatste lekkernij al hebben opgesnoven. In het Palazzo Barbi worden namelijk verse strauben alla marmellata gebakken, met voor erbij een glaasje grappa van Distelleria Paolazzi of van Distelleria Pilzer.

Vroeger werd de lokale grappa, Rachele genaamd, illegaal gestookt. De stokerijen kregen een schuine schoorsteen, zodat de rook hun precieze plek niet zou onthullen. Als iemand een fles nodig had, vroeg hij naar Rachele. Wilde hij nog een fles, dan moest ook la sorella van de partij zijn. Wie la nonna di Rachele uitnodigde, vroeg eigenlijk om een grappa riserva. Nu hoeft het niet meer clandestien, maar de naam Rachele is gebleven. Ze blijkt samen met haar zus en oma een prima slaapmutsje na deze fascinerende wijnreis in de kelders van Cembra!’

Ook genieten van Caneve Aperte? Het wijnfeest vindt in 2019 plaats op zondag 19 oktober. Houd de website van Cembrani DOC in de gaten voor alle details.