Quotidiano – geschiedenisles op een wijnfles van Cantina Gattavecchi uit Montepulciano

Het is een van de mooiste stadjes in Toscane: Montepulciano. Op een smalle bergkam van kalksteen rijgen de palazzi in renaissancestijl, monumenten en huizen zich aaneen. De Corso, de hoofdstraat, is een wirwar van gezellige wijnkelders, winkels en barretjes.

Op het menu vind je bijna overal de traditionele pici all’aglione, een dikke, met de hand gerolde soort spaghetti met knoflooksaus. De aglione, de knoflook, groeit in de nabije omgeving, op grote velden die her en der tussen de wijn- en olijfboomgaarden opduiken.

Via de Corso beland je op het Piazza Grande waar de Duomo, het stadhuis en het gemeentehuis te vinden zijn. Vanaf de stadsmuren heb je een adembenemend uitzicht over de indrukwekkende San Biagio-kerk, het meesterwerk van Sangallo.

Vino Nobile di Montepulciano – wijn met geschiedenis

Montepulciano is echter vooral bekend vanwege zijn wijn, de Vino Nobile di Montepulciano, de ‘edele wijn van Montepulciano’. Deze rode wijn, die gemaakt wordt van de Prugnolo Gentile-druif, wordt al sinds 1500 op handen gedragen. In 1980 ontving hij zijn DOCG-predicaat (de allerhoogste kwaliteitsaanduiding die een wijn kan krijgen).

De familie Gattavecchi

Sylvia van der Male neemt ons mee naar een van de producenten van deze wijn, de familie Gattavecchi, een historische naam in Montepulciano. De Gattavecchi’s produceren namelijk al vier generaties lang een uitstekende Vino Nobile.

Sylvia: ‘Gattavecchi speelt daarmee een belangrijke rol in de wijngeschiedenis van Montepulciano. Tegenwoordig is de vierde generatie, bestaande uit Luca, Gionata en Daniela Gattavecchi, betrokken bij de wijnproductie, maar ook mamma Gianna Gattavecchi houdt nog een oogje in het zeil.

In 1958 kocht de familie Gattavecchi het veertiende-eeuwse klooster naast de kerk Santa Maria dei Servi in het centrum van Montepulciano. De ondergrondse wijnkelders zijn uitgehouwen uit tufsteen. Een ideale en unieke omgeving waar de wijnen minimaal twee jaar liggen te rijpen voordat ze hun weg naar de wereld vinden.

Nu mag Cantina Gattavecchi dan wel de kleinste wijnkelder in het centrum van Montepulciano zijn, het is ook de oudste wijnkelder van het stadje, met de mooiste geschiedenis.

Boven de wijnkelder runt Lilian Gattavecchi haar heerlijke restaurant, dat vernoemd is naar het voormalig klooster waarin het gevestigd is: Il Convento. In de zomer kun je buiten op het terras eten en genieten van het uitzicht op het landschap en de beroemde kerk San Biagio. Hier geniet je niet alleen van lokale gerechten, je kunt er ook de Gattavecchi-wijnen proeven.

Dat de familie Gattavecchi trots is op ‘hun’ wijnstadje, blijkt ook wel uit hun familiewapen (dat je ook terugziet op de fles Vino Nobile di Montepulciano Gattavecchi). De kleuren rood en wit op het wapen zijn de kleuren van Montepulciano. En ook de griffioen (een dier dat half leeuw en half adelaar is) die op het wapen staat vermeld, is het symbool van Montepulciano.

Quotidiano – geschiedenisles op een wijnfles

Naast de kwaliteitswijnen die Gattavecchi produceert, heeft Luca Gattavecchi ook een andere soort wijn bedacht: de Quotidiano. Hiermee wil hij de Italiaanse geschiedenis en de wijncultuur bij elkaar brengen. Dat doet hij op een wel heel bijzondere manier: op de etiketten van elke wijnfles vind je namelijk een artistieke illustratie en een historisch verhaal.

Quotidiano verwijst in het Italiaans naar het dagelijkse nieuws, hetgeen door Gattavecchi speels wordt vertaald in het afbeelden van krantenkoppen uit de Italiaanse historie, met een korte uitleg van het nieuwsbericht en een unieke illustratie.

De illustraties en de verhalen worden bedacht en ontworpen in samenwerking met jonge kunstenaars en schrijvers van de Università per Stranieri in Siena. We delen vijf voorbeelden, van Alfa Romeo en Maserati tot Marconi, van Dante en de carabinieri.

Alfa Romeo – een fusie die de autogeschiedenis en de emoties van de Italianen markeert

Anonima Lombarda Fabbrica Automobili (ALFA, voorheen het Italiaanse Darracq) gaat in 1915 samen met de carrosseriewerkplaats Romeo. Het nieuwe Alfa Romeo krijgt zijn nieuwe thuisbasis in Milaan, in de wijk Portello. Het nieuwe logo behoudt het rode kruis op een wit veld (het symbool van de stad Milaan) en de slang van de familie Visconti, dat al het symbool van Alfa was.

De geschiedenis van het merk is verbonden aan de twee oorlogen: zowel tijdens de Eerste als de Tweede Wereldoorlog gaan de fabrieken over op de productie van militaire onderdelen voor de automatisering van motoren voor de scheepvaart en de luchtvaart.

De conferentie van Londen erkent de genialiteit van Marconi

De internationale conferentie van Londen heeft voor het eerst het gebruik van de radiotelegraaf op zee bij wet vastgelegd. Guglielmo Marconi had dit draadloze apparaat al in 1897 gepatenteerd. Na het succes van recente radiotelefonische experimenten bevestigt hij: ‘Ik ben ervan overtuigd dat het niet lang meer zal duren voordat de menselijke stem de Atlantische Oceaan zal oversteken.’

De komeet van Dante

In augustus 1265, nadat Durante di Alighiero degli Alighieri het licht heeft gezien in Florence, verschijnt ‘een komeet aan de hemel met grote stralen en achter zich de coma (de nevelige wolk van gas om de komeet heen, red.), die opstijgend vanuit het oosten met veel licht uiteindelijk in het midden van de hemel was, tegenovergesteld aan het westen. Zijn wolk bleef drie maanden schitteren.’

Er wordt gezegd dat Bella, de moeder van Dante Alighieri, vlak voor de bevalling een droom had: het leek alsof ze zich onder een hele hoge laurier bevond, op een groen veld, vlak bij een heel heldere bron.

Daar voelde ze dat ze beviel van een zoon, die in zeer korte tijd, zich alleen voedend met bessen van de boom en water van de heldere bron, een herder werd, die met al zijn kracht moeite deed om de bladeren van de boom, wiens vrucht hem had gevoed, te pakken. Het leek of ze hem zag vallen en toen hij weer opstond, zag ze dat hij geen man meer was maar een pauw. Hier was ze zo verbaasd over dat haar slaap erdoor onderbroken werd.

Het driemanschap Maserati

Het bedrijf, vertegenwoordigd door Alfieri Maserati en twee van zijn broers, Ettore en Ernesto, is op 14 december 1914 officieel van start gegaan. De broers zijn alledrie geïnteresseerd in techniek en houden van snelheid. Ondanks hun inzet op technisch en commercieel gebied, hebben ze de tijd gevonden om zelf achter het stuur van een raceauto plaats te nemen.

Aan Mario Maserati, nog een andere broer, wordt het ontwerp van het Maserati-embleem van het familiebedrijf toegeschreven, geïnspireerd door de Neptunusfontein op het Piazza Maggiore, in het centrum van Bologna.

Carabinieri – al eeuwenlang trouw

Het eeuwfeest van het korps van de carabinieri wordt plechtig gevierd. Het korps werd opgericht onder koninklijke licentie op 13 juli 1814. Onder leiding van generaal Giovanni Battista D’Oncieu werden de koninklijke carabinieri officieel erkend en vormden ze een legerkorps.

Nieuwe tijden hebben niet tot verbeteringen voor de carabinieri geleid, niet wat betreft hun carrière noch financieel. Wel kregen ze zwaardere taken en meer verantwoordelijkheid, maar er is minder voldoening. Wat wel blijft is het gevoel van eer en trots om tot zo’n hoog militair korps te behoren.

We vieren feest met de carabinieri, wier verdiensten inmiddels langer dan een eeuw duren. Zij moeten, terecht, geroemd worden door de geschiedenis, de poëzie en de kunst. Ze zijn een van de meest karakteristieke vormgevers van het Italiaanse militaire uiterlijk, de onvermijdelijke kleur van de populaire, feestelijke taferelen van ons dagelijks leven.

Natuurlijk is niet alleen het etiket inspirerend, ook de wijn mag er zijn. De Gattavecchi Quotidiano Rosso is een blend van Sangiovese, Merlot en Barbera. Samen zorgen ze voor een hint van zwart fruit (bramen, bessen en kersen), kruiden en een vleugje peper.’

De Quotidiano-wijn is verkrijgbaar bij de betere wijnspeciaalzaken en horeca. In België is Italvin de importeur van de Gattavecchi- en de Quotidiano-wijnen.