Teatro Andromeda – een bijna bovennatuurlijk theater in het zuiden van Sicilië

Het is een betoverende, bijna bovennatuurlijke plek: het Teatro Andromeda in de provincie Agrigento, in het zuiden van Sicilië.

Het is een openluchttheater en kunstwerk ineen, met dank aan Lorenzo Reina, die op duizend meter hoogte deze bijzondere plek bouwde, met een natuurlijk decor waar geen enkel spektakelstuk tegenop kan.

Lorenzo bouwde het theater op het land van zijn familie, waar hij als herder heel wat dagen doorbracht. Hij bouwde het steen voor steen op, waarbij hij zich liet inspireren door de traditionele stenen omheiningen voor de schaapskuddes.

Een onherbergzame plek werd zo door Lorenzo omgetoverd tot een poëtisch theater, ver weg van het moderne leven, van de betonnen buitenwijken en van de herrie van de buitenwereld. Hier heerst de stilte, hier klinkt alleen je innerlijke stem.

Achtpuntige sterren

Het theater bestaat uit honderdacht kubusvormige lichte stenen blokken, die dienen als zitplaatsen. Het lijkt wellicht alsof deze blokken willekeurig zijn neergezet, maar als je ze van bovenaf bekijkt, vanuit de lucht, dan vormen alle blokken samen achtpuntige sterren die deel uitmaken van de constellatie van Andromeda, die bestaat uit precies honderdacht sterren.

Ook de lege plekken tussen de blokken hebben een betekenis. In het sterrenbeeld van Andromeda komen immers ook leegtes voor. Het toneel is ellipsvormig en bestaat uit driehonderdvijfenzestig tegeltjes, net zoveel als de dagen in een jaar.

Levende stenen

Het hele theater wordt omringd door een stenen muur die een soort deur vormt naar een diepe afgrond. Als toeschouwer kijk je door deze deur naar het achterliggende landschap en de horizon.

Ook om het theater te betreden, moet je als bezoeker door een deur. Zo laat je de wereld die je kent achter je om in een andere wereld terecht te komen. Als de deur gesloten wordt, wordt de werkelijkheid letterlijk en figuurlijk buitengesloten.

Tot de belangrijkste werken van dit openluchttheater behoren ook beeldhouwwerken van collega’s en vrienden van Lorenzo, zoals Icaro Morente (de stervende Icarus) van Giuseppe Agnello, een beeldhouwer uit het Siciliaanse stadje Racalmuto.

Van herder tot kunstenaar

Lorenzo Reina was de enige zoon in een herdersgezin. Van jongs af aan lag hij regelmatig overhoop met zijn vader, die wilde dat Lorenzo in zijn voetsporen zou treden. Lorenzo: ‘Ik moet bekennen dat ik de helft van mijn leven heb geslapen. De andere helft heb ik gedroomd van een leven waar ik geen herder was maar een kunstenaar.’

Lorenzo vertelt dat hij een artikel las over het sterrenbeeld Andromeda, dat over tweeënhalf miljard jaar in botsing komt met de Melkweg. Dat inspireerde hem tot het bouwen van het openluchttheater met deze sterrenconstellatie in de hoofdrol. ‘Ik besloot dat stukje hemel hier te reflecteren. Langzamerhand kwamen de honderdacht sterren tot stand, net als wanneer het schemerig wordt.’

Schapen, sterren en serene rust

In de jaren zeventig hoedde Lorenzo hier zijn grazende kudde. Lorenzo: ‘Vreemd genoeg raakten de dieren hier altijd helemaal stil en betoverd. Ik bleef vaak tot diep in de nacht, met een hemel die volledig opgeluisterd werd door de sterren. Toen begreep ik dat er uit dat hoge hemelruim positieve energie vloeide.

Opeens zag ik dat de schapen omgetoverd konden worden tot stenen, waarop mensen konden zitten om dezelfde spirituele rust te ervaren als de schapen. Zodoende zou ik eindelijk de kans krijgen om met iemand te praten en zou ik me niet meer eenzaam voelen. Ik tekende een ontwerp en halverwege de jaren tachtig plaatste ik de eerste steen.’

Beetje bij beetje bouwde Lorenzo de rest van het theater, geïnspireerd door de schapen, de sterren en de serene rust die hier hangt en die hij met zijn theater prachtig heeft weten te vangen.

Een bezoek aan Lorenzo’s theater is als een retraite, mede dankzij het waanzinnige landschap waarin de sterren van Andromeda vereeuwigd zijn.

Zomerzonnewende in het Teatro Andromeda

Een van de populairste evenementen in het Teatro Andromeda is de zomerzonnewende, op de langste dag van het jaar.

Gezien het beperkte aantal plaatsen en de grote vraag, geldt zowel voor deze happening als voor veel andere evenementen die georganiseerd worden in het Teatro Andromeda dat de kaartjes vaak snel uitverkocht zijn. Reserveer dus ruim van tevoren als je wil deelnemen aan een evenement (via de website en de Facebookpagina blijf je op de hoogte).

Tijdens de zomerzonnewende speelt met name het Maschera della Parola (‘masker van het woord’) een belangrijke rol. De mond van het masker werkt als een venster dat het zonlicht inademt.

met dank aan Teatro Andromeda voor een aantal foto’s

Praktische informatie Teatro Andromeda

Het Andromeda Theater rijst op tussen de Monti Sicani, op duizend meter hoogte. Het ligt aan het einde van een landweg in de Contrada Rocca, bij het plaatsje Santo Stefano Quisquina, een klein middeleeuws dorp in de provincie Agrigento.

Door de beeldhouwwerken van Lorenzo Reina te volgen, kom je bij het theater terecht, waar het uitzicht bij helder weer tot het Canale di Sicilia, de zee bij Sciacca en het eiland Pantelleria reikt.

Je kunt Teatro Andromeda elke ochtend van 10.00 tot 12.30 uur en elke middag van 15.00 tot 20.00 uur bezoeken, maar je moet wel van tevoren reserveren via de Facebookpagina. De entree bedraagt € 10,-.

Als er speciale evenementen zijn, zoals concerten of lezingen, is het theater niet toegankelijk voor gewone bezoekers die een kijkje willen nemen in het theater. Let wel: Teatro Andromeda is niet geschikt voor mensen die zich niet kunnen houden aan de stilte.

Kijktip: Pietra pesante

Wil je meer weten over Lorenzo Reina en zijn werken, dan is de documentaire Pietra pesante (‘zware steen’) van Davide Gambino een aanrader: