Naar hoofdinhoud Naar navigatie
7 maart 2014

Monte Sant’Angelo (Gargano) & de route van de engel

We werden vanochtend wakker in de Gargano, het bergachtige schiereiland dat het noordelijkste deel van Puglia en het ‘spoor’ van de Italiaanse laars vormt. Dit stukje Italië heeft de naam nogal mystiek te zijn.

Je vindt er bijvoorbeeld twee belangrijke pelgrimsplaatsen die nog altijd veel gelovigen, geïnteresseerden en nieuwsgierigen trekken: Monte Sant’Angelo en San Giovanni Rotondo.

Monte-Sant-Angelo-Puglia (2)

Monte Sant’Angelo

We nemen jullie in deze blog mee naar Monte Sant’Angelo. Al duizenden jaren gaan reizigers op zoek naar een berg die wordt omgeven door mysterieuze verhalen. In mei van het jaar 490 zou de aartsengel Michaël op deze berg zijn verschenen aan de bisschop van Siponto, Lorenzo Maiorana.

Er was iets wonderlijks gebeurd in de grot op de berg: een edelman had er een stier zien liggen, en schoot van schrik een pijl op het beest af. Deze kaatste echter van de huid van de stier af en wist de schutter zelf te verwonden.

De bisschop was van het voorval op de hoogte gesteld en Michaël verscheen aan hem om uit te leggen dat hij degene was die de man had verwond, vermomd als stier. De grot, zo sprak Michaël tot Lorenzo Maiorana, moest een heilige plek van aanbidding worden en geen druppel stierenbloed mocht er ooit nog verspild worden.

Het stierenbloed waaraan Michaël in dit verhaal refereert werd veelvuldig vergoten in de grot, omdat er tot die tijd een mithraeum zou zijn gevestigd – een heiligdom voor de eeuwenoude cultus van zonnegod Mithras.

Michael

In de jaren na 490 zou de aartsengel nog tweemaal verschijnen aan de bisschop van Siponto. De derde en laatste keer was bij de inwijding van de grot zelf. De bisschop stond op het punt zijn zegening uit te spreken, toen Michaël verscheen en verkondigde dat er geen zegening nodig was: hij had de grot zelf al ingewijd.

De gelovigen liepen richting de grot om beter te kunnen zien welk wonder was geschied: daar vonden ze plotseling een altaar met de voetafdruk van de aartsengel erin.

Dit is een angstaanjagende plek…

De eeuwenoude legende van de stier en de aartsengel droeg bij aan de mystieke, bijna spookachtige reputatie die de grot in de middeleeuwen had verworven. ‘Terribilis est locus iste: hic domus Dei est, et porta coeli,’ stond er boven de ingang: ‘Dit is een angstaanjagende plek: hier is het huis van God, en de poort naar de hemel.’

De grot werd bezocht door steeds meer pelgrims en toegewijde gelovigen, waaronder de Byzantijnse keizer Constans II, keizer van het Heilige Roomse Rijk Hendrik II en een groot aantal pausen en beroemde monniken. Sommigen van hen beweerden ter plekke in een visioen de aartsengel zelf te hebben gezien.

In het jaar 867 trok een monnik met de naam Bernard de Wijze vanuit Noord-Frankrijk naar Italië, om de heilige grot bij Monte Sant’Angelo te bezoeken. Ook zijn eigen klooster, Mont Saint Michel, was gebouwd op een schiereiland waar een stier in een grot was gezien door een bisschop.

Vanwege de opvallende gelijkenis zouden vanaf dat moment steeds meer noordelijke pelgrims na Mont Saint Michel verder reizen naar de Monte Sant’Angelo.

Monte-Sant-Angelo-Puglia

De route van de engel

De weg die het heiligdom van Michaël in Normandië verbindt met de grot in Puglia wordt ook wel ‘de route van de engel’ genoemd. In tijden van nog maar weinig ontwikkelde infrastructuur functioneerde een dergelijke weg natuurlijk ook op economisch niveau, als een belangrijke, strategische verbinding tussen het Kanaal in Normandië en de Adriatische Zee in het zuiden.

De ‘route van de engel’ valt voor een deel samen met de Via Francigena, een nog oudere pelgrimsroute die van Canterbury naar Rome loopt. Via vertakkingen van de Via Francigena vonden pelgrims uiteindelijk de weg naar het uiterste zuiden van Italië.

Langzamerhand ontstond rond de grot van Monte Sant’Angelo een klein dorp. De pelgrims die hier tegen het begin van het tweede millennium in grote getale toestroomden, maakten de bouw van allerlei herbergen en andere onderkomens steeds noodzakelijker.

Een kleinschalige economie kwam op gang, die dreef op de functie van de plaats als pelgrimsoord. Het leidde er uiteindelijk toe dat er een echt stadje kon ontstaan dat permanent bewoond werd. In 2011 werd Monte Sant’Angelo toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van Unesco, waardoor het dorpje op nog meer bezoekers kan rekenen.

Puglia-Mont-Angelo

Bezoek de bijzondere grot van Monte Sant’Angelo

De ingang van het Santuario di San Michele bestaat uit een dubbele arcade, met een prominente plek voor het standbeeld van de heilige Michaël. Rechts van de ingang staat de klokkentoren van het heiligdom. De vorm van de toren is ontleend aan de torens van het Castel del Monte (dat op de Italiaanse munt van één eurocent staat).

De 86 treden tellende trap die je naar beneden de grot in leidt komt, uit in een voorhal waar een aantal graven te vinden is. Het altaar dat je eenmaal binnen ziet, wordt gedomineerd door een beeld van de aartsengel als strijder.

Via een tussenruimte kom je in de Cappella dell’Altissimo aan de achterzijde, waar zich het grotere barokke altaar bevindt. Hier lag ooit de stier, maar waakt nu de engel over de poort naar de hemel.

Wij hoeven die deur voorlopig nog niet door, dus we keren na wat bewonderende blikken om, op weg naar andere paradijselijk plekken in Puglia, op en om de route van de engel.

Monte-Sant-Angelo-Puglia (3)

2 reacties

  1. Coussement Elsy schreef:

    Als we van Mattinata komen, is de weg naar het dorp van Monte Sant Angelo dorp en heiligdom makkelijk te doen met al die draaien met een huurwagen ? Welk uitzichtpunt is mooist voor foto’s van de zee beneden ? En welk tijdstip om van daaruit van het panorama foto te nemen van de zee va, bovenaf en van het dorp van beneden naar boven toe is het meest aangeraden. Die dag rijden we tot Vieste en kunnen dus ook via onze retour een andere route nemen die ons dan vanaf Monte Sant Angelo terug brengt naar Mattinata.. ? Er zijn ook rotsformatie te zien tussen Mattinata en Vieste langs de kust, maar volgens infomatiebronnen zijn die moeilijk te bereiken en/of moeilijk te zien langs de kustlijnroute… Klopt dit ? Dank voor uw hulp…

  2. Saskia schreef:

    Ciao Elsy,
    wij reden de route naar Monte Sant’Angelo niet van / naar Mattinata dus ik kan je helaas niet helpen bij al je vragen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ciao tutti is hét startpunt voor je vakantie naar Italië, bomvol persoonlijke tips. Buon viaggio!

autohuur italië
Bol AlgemeenBol Algemeen