Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Hoewel de Scheve Toren in Pisa de meeste mensen als een magneet naar zich toetrekt en de rest van de stad in zijn flinke schaduw zet, is er in de buurt van deze toren nog veel en veel meer moois te vinden. Dit stukje Pisa heet niet voor niets het Campo dei Miracoli, het ‘Veld der Wonderen’.
Eerder namen we je al mee naar het Campo Santo, de prachtige begraafplaats die met schitterende beelden en fresco’s een verstilde ode aan de doden brengt. Maar in de schaduw van de toren vind je nóg een bijzondere begraafplaats…
Cimitero Ebraico – joodse begraafplaats in Pisa
Achter de oude Porta del Leone (‘Poort van de Leeuw’), vlak bij het Battistero, de doopkapel, ligt het Cimitero Ebraico, het joods kerkhof. Het is een van de oudste joodse begraafplaatsen ter wereld en meer dan de moeite van een bezoek waard.
Het huidige kerkhof werd in 1674 in gebruik genomen, maar volgens oude bronnen en inscripties op de muren kan er met enige zekerheid gesteld worden dat er voor die tijd in de buurt van deze plek al drie joodse kerkhoven hebben gelegen, steeds net even buiten de westelijke stadsmuur.
Van deze oude begraafplaatsen resten bijvoorbeeld wat inscripties, die je kunt zien op de muren rechts van de Porta Nuova. Men veronderstelt dat een aantal mensen, waarschijnlijk de armeren, werden begraven aan de voet van de muur, waarna hun naam ter hoogte van het graf in de stenen muur werd gekerfd. Vandaar ook dat de inkepingen allemaal op min of meer gelijke hoogte zijn gemaakt.
In 1674 moesten de joden hun doden voortaan echter elders begraven. Groothertog Ferdinando II De’ Medici eiste het gebied van de joden op – om de stad te kunnen uitbreiden en zijn jachtgebied te vergroten. In ruil kregen de joden het terrein bij de Porta Nuova, waar het nieuwe kerkhof – de begraafplaats zoals we die nu nog kunnen bekijken – verrees. In 1892 verhuisde men een aantal van de oude grafstenen, maar het grootste gedeelte van de oude stenen en graven is helaas niet bewaard gebleven.
De joodse geschiedenis in Pisa
Het kerkhof weerspiegelt een mooi deel van de joodse geschiedenis in Pisa. Zie je op de oudere graven vooral veel joden die afkomstig waren uit Spanje en Portugal, vanaf het eind van de achttiende eeuw zie je dat er steeds meer joden uit Rome, Ancona, Ferrara en Florence naar Pisa kwamen.
In de negentiende en twintigste eeuw wordt dit alleen maar meer, al worden de namen langzaam weer wat internationaler – onder andere vanwege de faam van de universiteit, die veel studenten aantrekt. Ook veel joodse leerlingen van scholen in met name Midden-Europa streken graag in Pisa neer voor hun studie – en vaak bleven ze er hun hele leven lang wonen en werken.
Ook tal van joodse soldaten die sneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog en joden die overleden tijdens het fascistische regime hebben hier hun laatste rustplaats gevonden. De namen van de gedeporteerde joden worden herdacht op een groot gedenkteken op de muur van de kapel die zich in het midden van het kerkhof bevindt.
Bewonder de historische graven, van simpele grafstenen tot hele kunstwerken in Liberty-stijl en sta even stil bij dit vergeten stukje Pisa en bij een bijzonder indrukwekkend hoofdstuk in onze geschiedenis.
foto’s met dank aan Pisa Ebraica
Praktische informatie Cimitero Ebraico
Het Cimitero Ebraico is meestal alleen geopend op woensdagmiddag en zondagochtend. Begeleide rondleidingen vinden alleen plaats op afspraak. Daarvoor kun je op maandag en donderdag bellen met 0039-050542580.
Ontdek meer moois in Pisa
Laat je verrassen door deze vroegere Toscaanse havenstad en ontdek de charme van Pisa tijdens onze City Walk, met een unieke wandeling door de stad, met culturele en culinaire hoogtepunten:
Download Pisa – stad vol wonderen
Elke Ciao tutti City Walk is een digitale uitgave. Na bestelling ontvang je zowel op de website als in je e-mail een link om de City Walk te downloaden in pdf-formaat. Je kunt ‘m vervolgens opslaan en op meerdere apparaten (pc, laptop, tablet en smartphone) raadplegen.
