Bardonecchia – tips voor een actieve vakantie in de Valle di Susa

Ramon van Huffelen is schrijver en daarnaast al meer dan twintig jaar eigenaar van een import- en groothandelsbedrijf in biologische producten, dat ook biologische Italiaanse wijn naar Nederland haalt.

Voor Ciao tutti schreef hij eerder een blog over zijn taalcursus in Bologna, dit keer neemt hij je mee naar Bardonecchia, in de regio Piemonte, met tips voor een actieve vakantie.

Onbekende parel in de Valle di Susa

Ramon: ‘Als ik zeg dat ik naar Bardonecchia reis, dan zie ik vaak een vragende blik. Dit dorp, omringd door bergen, is voor velen een onbekende parel in de Valle di Susa, tussen de Fréjustunnel en Turijn in.

Noem ik Sestriere en de Via Lattea, dan gaat er vaak wel een lampje branden. Het begin van het grootste skigebied van Italië ligt slechts een paar dorpjes van Bardonecchia vandaan.

Het dorpje zelf mag er echter ook zijn. Bardonecchia is een sfeervol bergdorpje, waar het ook buiten het wintersportseizoen goed toeven is.

Op de camping in Beaulard

Ook in de zomer valt er in Bardonecchia en omstreken genoeg te beleven. Aangezien mijn vrouw Ellen, mijn kinderen Karsten en Bente en ik echte tentkampeerders zijn, logeren we in Beaulard, een dorp verderop (in Bardonecchia is namelijk alleen plek voor campers).

We slaan de haringen in de grond van camping La Tana dell’Orsa. De dennenbomen geven er schaduw. Er ligt een snelstromend riviertje en ver daarachter zie je de snelweg naar Turijn.

De route naar het ruime en schone toiletgebouw slingert langs de weekendhuisjes van voornamelijk mensen uit Turijn. We worden begroet met een ciao, buongiorno en een vriendelijke knik. De drukte van de grote stad is ver weg. De sfeer is uitstekend. Hier worden tafels gedekt en vieren oude bekenden het leven.

Onze vakantie begint met een heerlijke pizza van het restaurant naast de camping. De dag eindigt met een potje tafeltennis in het bijgebouw. De ritsen gaan dicht. Nu maar hopen dat de beren waarnaar de camping is genoemd zich vannacht niet laten zien…

Wandeling naar Punta Colomion en Pian del Sole

De volgende ochtend ontdekken we in Beaulard Il Bar, zoals de lokale bar simpelweg heet, voor een caffè doppio en een brioche. De eerste dag doe ik nog even rustig aan, maar vanaf de camping lopen prachtige wandelroutes.

Een paar dagen later slinger ik dan ook mijn tas op mijn rug en wandel ik verder dan de bar. Bij het kerkje neem ik het pad omhoog. Na een uur of drie aan paadjes en onverharde wegen kom ik op mijn eerste bestemming aan, Punta Colomion.

Links en rechts ligt het dal met her en der een wolkenflard. Het leuke is dat ik dit prachtige uitzicht al een keer eerder heb gezien, maar toen had ik ski’s onder mijn voeten.

Na een heerlijke pasta met pesto als lunch volg ik het pad dat in de winter de rode piste is. Een uur later tref ik mijn vrouw en kinderen op het terras van restaurant Pian del Sole, met de berg achter me.

Het gras rondom Pian del Sole wordt besproeid met water en dat is een rare gewaarwording. Ik kende het alleen wit. Nu staan de ligbedden gunstig gepositioneerd ten opzichte van de zon.

De kwaliteit van de aperitivo is werkelijk heel goed. Sowieso kun je hier prima eten. De lunches waren ook tijdens eerdere skivakanties hier het hoogtepunt van de dag. Daarbij komt dat de wereldberoemde Barolo hier ‘gewoon’ een regionale wijn is en een betaalbaar onderdeel van de middagmaaltijd uitmaakt.

Op de fiets naar Campo Smith

Bij Pian del Sole staan voor de volgende ochtend yogalessen gepland, maar ik heb mijn oog op iets anders laten vallen. Aan de stoeltjeslift hangen mountainbikes.

Een stuk lager dan Pian del Sole ligt Campo Smith. In de barretjes hangen vergeelde zwart-wit foto’s van de Noorse skischansspringer, Harald Smith. Hij bouwde hier de eerste skischans van Italië en sprong een record in 1909.

Het is dé plek waar alles samenkomt. De ligweides, restaurantjes, het begin van het klimbos, de rodelbaan en die superverende mountainbikes. Bente en ik reserveren er twee voor de volgende dag.

We krijgen er een helm en schouder-,rug-, knie- en ellenboogbescherming bij. Verbaasd kijk ik de verhuurder aan. ‘Wat staat dat zadel belachelijk laag.’

‘Così va meglio,’ zegt hij, dat is beter. Wij Nederlanders hebben het fietsen zo goed als uitgevonden, dus ik geef met mijn wijsvinger en duim het gewenste hoogteverschil aan. ‘Su, per favore.’ Met een grijns zet hij het zadel een centimeter of vijftien hoger.

Zonder kleerscheuren naar beneden

Vanaf de stoeltjeslift bij Pian del Sole zijn er meerdere MTB-routes. Er is een groene (makkelijke) afdaling, een aantal blauwe en rode en zelfs een zwarte route. Bente en ik besluiten dat we met de groene starten.

Met duizelingwekkende vaart vliegen we naar beneden. Trappen is geen optie, het is vooral een kwestie van remmen. Om niet over de kop te slaan, moet voor het evenwicht je kont richting het achterwiel. In een flits zie ik de grijns van de verhuurder weer voor me. Ik kom niet over dat hoge zadel heen!

Zonder kleerscheuren eindig ik beneden waar ik schoorvoetend het zadel lager laat zetten.

De westelijkste punt van Italië

Na de tweede liftgang kiezen we voor crosscountry. Licht dalend passeren we de afdaling richting Les Arnauds en eindigen in het uiterste puntje van het gebied, de lift van Melezet. We zeilen met de vierzitter omhoog, over het olympische snowpark. Tijdens de Spelen van 2006 vloog Nicolien Sauerbreij hier nog met haar snowboard van de berg.

Dit is de westelijkste punt van Italië. Een eindje verderop ligt nog een Via Ferrata. Deze ‘ijzeren weg’ is een wandelroute met stalen kabels en voetsteunen, die je het beste loopt met karabijnhaken aan een klimgordel. Die staat nog op mijn wensenlijst voor een volgende keer.

Je bent hier al bijna in Frankrijk en heel even denk ik aan de afgelopen winter. Toen liepen we daar met een gids op racchette da neve, sneeuwschoenen, langs de grenspalen in het bos. Een keer overdag en een keer ‘s avonds, sotto la luna e le stelle, onder de maan en de sterren.

Vanaf Chesal (ook al zo’n heerlijk restaurant) gaan we terug naar Campo Smith. Daar hangt mijn zoon ergens hoog in een boom in het klimpark. Bente en ik doen de groene route nog een paar keer en worden er steeds beter in.

Remmen en balanceren

Dan stapt dochterlief af. Ze bestelt een tè freddo, ijsthee. Ik waag het erop. Deze vlakkelandsfietser gaat de blauwe afdaling doen.

Remmen en balanceren. Er komen houten bruggen voorbij. Sprongen die ik graag omzeil. Eén keer duikel ik over mijn stuur heen. Nee, rood die doe ik misschien in een volgend leven.

Ik rijd langs het begin van de zwarte route. De waarschuwingsborden liegen er niet om. Dit is alleen voor echte durfals.

Eenmaal weer beneden zit Karsten aan een cola, met olijven en chips. Ook ik bestel een drankje, terwijl Ellen nog een keer van de rodelbaan roetsjt, die onder het klimpark doorloopt.

We lopen door de Via Medail in Bardonecchia terug naar de camping. Aan de lange straat wordt geflaneerd en op de terrassen staan glazen wijn en Aperol Spritz tussen de hapjes.

We kiezen uit de ontelbare verschillende soorten tomaten bij de groentewinkel de allerroodste om lekkere bruschetta te maken, kopen spareribs bij de slager en gevulde courgettes bij de delicatessenwinkel.

Wandeling naar Forte Bramafan

De volgende ochtend doen we het rustiger aan. Althans, we lopen langs een weg met kappelletjes, naar het boven Bardonecchia gelegen Forte Bramafan. Wat een prachtig uitzicht op de omliggende bergen!

Ver beneden ons ligt de uitgang van de Fréjus-treintunnel. Het spoor onder het Frans-Italiaanse hooggebergte verbindt Parijs sinds 1871 met Milaan. De reisduur werd verkort van drie dagen naar één dag.

Het indrukwekkende fort is prachtig gerestaureerd en torent hoog boven alles uit. Vanaf deze plek bewaakten kanonnen in vervlogen tijden de Valle di Susa richting Turijn, tegen eventuele Franse invallen.

Het artillerie-museum is er ook gevestigd. Voor de pubers zijn de beschrijvingen (ook al zijn ze er ook in goed Engels), eeuwenoude militaire tenues en wapens al snel teveel. Over één ding zijn we het eens. Vanuit elke hoek is het uitzicht adembenemend.

Een stukje Sicilië in de Valle di Susa

’s Avonds schuiven we aan bij het Siciliaanse Ristorante Caropepe aan de Via G.F. Medail 82. De caponata smelt op mijn tong terwijl de tris de arancini (gefrituurde risottoballetjes) het goed doen bij de rest van de familie.

Ook de andere gerechten die we proeven zijn allemaal even lekker. De cannoli en de tiramisù al pistacchio zijn tongstrelend.

Naar Sauze d’Oulx, Sestriere en Turijn

Later in de week halen we nog wat oude herinneringen op. ‘Weet je nog? Die wijnbar in Sauze d’Oulx?’ We slingeren vanaf Oulx richting het hoger gelegen Sauze d’Oulx en strijken neer in ‘onze’ wijnbar. Maar de magie is weg. Is dit het gemis van knisperende sneeuw, van kou en beslagen ruiten? Of zijn gekoesterde gedachten altijd het leukst?

In ieder geval is het skigebied waanzinnig groot. Voor deze Via Lattea, de ‘Melkweg’, bouwde Agnelli aan de andere kant van de berg Sestriere, een ontspanningsoord voor alle Fiat-medewerkers.

Vanuit Bardonecchia ben je in ongeveer anderhalf uur in Turijn, de hoofdstad van Piemonte. Voor liefhebbers van Italiaanse film is het Museo Nazionale del Cinema in de Mole Antonelliana een must.

Vergeet ook niet om even de Monte dei Cappuccini omhoog te rijden. Het uitzicht over Turijn is hier adembenemend mooi.

Afscheid van Bardonecchia

Tijdens onze laatste avond schuiven we aan bij Lalimentari in Bardonecchia, een wijnbar met verstand van zaken (en als wijnimporteur mag ik dat zeggen). De wijnen worden begeleid door vers gemaakte pasta’s en gerechten, waarin pata negra de hoofdrol speelt. Niet goedkoop, wel heel goed.

Sowieso is het heerlijk genieten in dit deel van Piemonte: Barolo, ravioli al plin, truffels… Zonder enig schuldgevoel geniet ik ervan. Gelukkig nodigt Val di Susa uit tot bewegen, zowel in de winter als in de zomer. Het levert mooie herinneringen op en die extra calorieën, laat je na een stevige wandeling gewoon in de bergen achter.’