Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Vanuit het centrum van Napels lijkt het alsof de stad alleen een haven heeft voor passagiersschepen, zoals de veerboten die je naar Capri, Ischia, Procida en Sorrento brengen en de cruiseschepen die ladingen toeristen langs de Middellandse Zeekust voeren.
Je zou bijna vergeten dat Napels ook een industriële haven heeft, aan de oostzijde van de stad. In dit havengebied vind je een heel bijzonder architectonische parel: Casa del Portuale. Joël en Iris van Ontdek Napels konden het bij hoge uitzondering bezoeken.
Het huis van de havenarbeiders
Vanaf de Via Amerigo Vespucci rijd je het dichtst langs het Casa del Portuale (letterlijk: ‘huis van de haven’). Tussen de gekleurde containers in het afgesloten havengebied staat een groot grijs bouwwerk, dat uit de verte bijna iets weg heeft van een gestrand ruimteschip.
De architect is Aldo Loris Rossi (niet te verwarren met Aldo Rossi!), die in 1968 de opdracht kreeg om een gebouw te ontwerpen voor de Napolitaanse havenarbeiders. Een plek met kantoorruimtes, opslag, recreatieve ruimtes, winkels én woonruimte.
Architectonisch meesterwerk of betonnen bakbeest
Voor het ontwerp van Casa del Portuale liet Aldo Loris Rossi zich inspireren door andere architecten, zoals Paolo Soleri en Frank Lloyd Wright. Het bouwwerk in de haven van Napels kon dan ook niet anders dan futuristisch worden.
Casa del Portuale heeft twaalf pilaren die lijken op silo’s, met daarin liften en trappen. Hierdoor oogt het heel verticaal. Tegelijkertijd heeft het echter een lang uiteinde dat lijkt op de boeg van een schip. Tussen de massa’s beton is veel glas dat zorgt voor licht binnen.
Het duurde meer dan tien jaar voordat het brutalistische Casa del Portuale voltooid was. Zelfs nu ziet het gebouw er nog net zo utopisch uit als bij de opening, in een stad die nog steeds niet veel moderne architectuur kent.
Tegenwoordig wordt Casa del Portuale nog steeds gebruikt als kantoorruimte voor de haven, maar staat een groot deel leeg waardoor het (helaas) vervallen oogt.
Andere werken van Aldo Loris Rossi in Napels
Er zijn nog meer bouwwerken van Aldo Loris Rossi te vinden in het oude Napels. Bijvoorbeeld in de wijk Ponti Rossi, waar hij een groot appartementencomplex ontwierp dat Piazza Grande heet.
Ook hoger in de stad is een residentieel gebouw van Rossi te bewonderen, in de wijk Rione Alto, aan de Via San Giacomo dei Capri. Aan de rand van de stad vind je misschien wel de meest futuristische kerk van Italië: de Chiesa di Santa Maria della Libera, in de Napolitaanse voorstad Portici.
Bekend van films en series over Napels
In de afgelopen jaren is Casa del Portuale in meerdere films of series voorbijgekomen. In het vierde seizoen van de populaire serie Gomorra speelt het een belangrijke rol, als eerste bouwwerk van een vliegveld dat Genny Savastano aanlegt.
Recent is het ook te zien geweest in de serie La vita bugiarda degli adulti, de verfilming van de gelijknamige roman van Elena Ferrante (in het Nederlands verschenen als Het leugenachtige leven van volwassenen). In die serie is Casa del Portuale omgetoverd tot een kerk.
De architectuur van Aldo Loris Rossi is ook geliefd bij de regisseur Francesco Lettieri. In zijn film Ultras komt Casa del Portuale voorbij, net als in in de muziekvideo’s die hij maakte voor de artiest Liberato, zoals Tu t’e scurdat’ ‘e me.
scène uit Tu t’e scurdat’ ‘e me van Liberato
Zeldzaam bezoek aan Casa del Portuale tijdens Open House Napoli
Als je dit bijzondere bouwwerk wil bewonderen, dan is daar helaas heel weinig mogelijkheid toe. Omdat het Casa del Portuale zich in het havengebied bevindt, is het helaas niet mogelijk om het van dichtbij te bekijken.
Het is de afgelopen jaren alleen open geweest tijdens Open House Napoli, in oktober. Dit is een festival dat meerdere dagen duurt en zich focust op architectuur en design. Het laat inwoners architectuur en bijzondere locaties zien die normaal gesproken dicht zijn voor het grote publiek.
Ben je in oktober in Napels? Houd dan de website van Open House Napoli in de gaten om jouw plekje voor een bezoek aan Casa del Portuale te reserveren.
