Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Breng je binnenkort een bezoek aan Lucca? Zoek dan bij de Duomo naar het bijzondere labyrint! Verwacht geen metershoge heggen of andere afscheidingen, maar zoek het labyrint op een van de pilaren aan de rechterzijde van het kerkportaal, tegen de campanile, kerktoren, aan.
Het labyrint waar we op doelen is namelijk een vingerdoolhof: je loopt er niet kriskras doorheen, maar je zoekt met je vinger de juiste weg. Lang geleden maakte men dit soort doolhoven al bij de ingang van heilige grotten. Het is een soort overgangsrite van de overgang van het wereldse buiten de grot naar de spirituele sfeer in de grot.
Niet gek dus dat men dit gebruik over heeft genomen toen men in plaats van heiligdommen in grotten kerken ging bouwen. Het ritueel bleef gelijk: voor je de kerk betreedt, volg je met je vinger het labyrint, om letterlijk stil te staan bij het belang van de plek die je binnen gaat.
Een labyrint heeft namelijk, anders dan een doolhof, slechts één weg, die van buiten via een heleboel omwegen naar het midden leidt. Symbolisch gezien betekent dit dat je door het labyrint van Lucca met je vinger te volgen, van buiten naar binnen, je je als vanzelf naar binnen richt, diep in jezelf kijkt en met dit inzicht de kerk betreedt, in dit geval de indrukwekkende Duomo, gewijd aan San Martino, Sint Maarten.
foto: Ugo Conti | ATP Lucca
Naast het labyrint zie je een Latijnse inscriptie, die verwijst naar een beroemd doolhof uit de mythologie. Er staat: Hic quem Creticus edit Daedalus est Labyrinthus, de quo nullus vadere quivit qui fuit intus, ni Theseus gratis Ariadne stamine iutus. Oftewel: ‘Dit is het labyrint, gemaakt door Daedalus van Kreta, waarin niemand die zich erin bevond de weg naar buiten kon vinden, indien hij niet net als Theseus werd geholpen door de draad van Ariadne.’
Voor degenen die het verhaal van Daedalus niet kennen, zullen we het hier in beknopte vorm uit de doeken doen. De Griek Daedalus was, net als Michelangelo en Da Vinci eeuwen later, beeldhouwer, architect, uitvinder en geleerde ineen. Alles wat hij deed, lukte – en nog goed ook. Hij kon echter niet tegen concurrentie. Toen zijn neef een beeld maakte dat net zo mooi was als dat van hem, doodde Daedalus hem in een vlaag van woede.
Daedalus vluchtte hals over kop, samen met zijn zoon Icarus. Samen belandden ze op Kreta, dat toen in handen was van koning Minos. Voor deze koning bouwde Daedalus een enorm doolhof, het Labyrint van Knossos. Dat was een mooie uitdaging – en afleiding – maar na verloop van tijd begon Daedalus zich toch wel te vervelen op het eiland.
Hij mocht van koning Minos echter niet weg. Gelukkig was Daedalus slim en niet voor één gat te vangen. Hij maakte vleugels en wist zo, samen met zijn zoon, te ontsnappen aan Minos. Icarus overleeft het echter niet (die was zo eigenwijs om te hoog te willen vliegen, waardoor zijn vleugels smolten), maar Daedalus zelf spoelt op Sicilië aan.
Als hij daar na nog een aantal gelukkige en creatieve jaren sterft, laat hij ons niet alleen mooie verhalen na, maar ook een tastbaar labyrint – dat dus nog tot op de dag van vandaag als basis dient voor nieuwe labyrinten.
Ook voor dit labyrint in Lucca dus. Een bijzonder mooi detail van de Duomo dat -zeker als je met kinderen naar Lucca gaat -een aanrader is om te (be)zoeken.
