6x zien & doen in Urbania

Op een steenworp afstand van Urbino, nog net iets dieper verscholen in het heuvellandschap van Le Marche, ligt het plaatsje Urbania. Vandaag de dag is Urbania een levendig stadje met een gezellig middeleeuws centrum, zeker als er markt is!

Van Casteldurante naar Urbania
Paul: ‘Ondanks de eeuwenlange geschiedenis zul je Urbania niet tegenkomen op middeleeuwse kaarten of in oude documenten. Tot begin zeventiende eeuw heette het plaatsje namelijk Casteldurante.

In 1636 werd de naam gewijzigd in Urbania, nadat het Vaticaan het gebied rondom het plaatsje inlijfde. De nieuwe naam was een eerbetoon aan de toenmalige paus, Urbanus VIII, die van 1623 tot 1644 op de pauselijke troon zat.

Na de overname door Federico da Montefeltro, de hertog van Urbino, werd Urbania ingrijpend verbouwd. Federico wilde kunst en cultuur naar Urbania brengen. Vanaf de vijftiende eeuw werd het dan ook een belangrijk centrum voor majolica, beschilderd aardewerk.

Jaarmarkt vol lekkers
Als we Urbania op zaterdagochtend via de Viale Sanzio binnenlopen, belanden we gelijk midden op de markt. De sierlijke marktkraampjes verraden al snel dat dit geen gewone weekmarkt is, maar een speciale markt ter gelegenheid van een historische gebeurtenis. Het blijkt om de traditionele jaarmarkt L’Antica Fiera di San Luca en delle Donne te gaan, met lekker veel traditionele en biologische producten om te proeven.

Zover ons oog kan reiken zien we de markt door de straatjes van Urbania slingeren, vol met kraampjes met olijven, veelal niet alledaags fruit, keramiek, kleding, vers brood en kazen. Het najaar is bovendien bij uitstek truffeltijd en het aanbod van het witte en zwarte goud is dan ook overweldigend groot. Hiervoor hoef je niet per se naar de markt van de nabijgelegen truffelhoofdstad Acqualagna.

Teatro Bramante
Schuifelend door de menigte passeren we de Giardini Pubblici en belanden we op het belangrijkste plein van Urbania, het Piazza San Cristoforo. Rondom de kenmerkende obelisk hangt een uitgelaten sfeer, met dank aan de jaarmarkt. Ook op andere dagen moet het hier goed toeven zijn, met dank aan de gelateria’s, bakkerijtjes, bars en restaurants die je aan het plein vindt.

Onze aandacht wordt getrokken door de façade van het Teatro Bramante. Ruim honderdvijftig jaar geleden zag het theater het levenslicht. Het kreeg de naam van Bramante, een van de grootste architecten en schilders uit de renaissance, die in de buurt van Urbania werd geboren.

Het Teatro Bramante moet een sfeervol theater vol rood pluche zijn, met drie halfronde rijen met loges in de vorm van een hoefijzer. Helaas is het theater alleen ‘s avonds geopend en dus kunnen we het nu niet van binnen bewonderen, zoals we dat eerder al bij een soortgelijk juweeltje, het Teatro Carlo Goldini in Corinaldo, gedaan hebben. Als schrale troost genieten we van een heerlijke cappuccino in het Caffè del Teatro.

De kerk van de doden
Na de koffie wandelen we naar een van de meest lugubere ‘attracties’ van Urbania, de Chiesa dei Morti. In 1816 werd deze ‘Kerk van de Doden’ door de monniken geschonken aan het Broederschap van de Dood, die als doel had om de uitvaart van armen en hulpbehoevenden te bekostigen. In 1833 bouwden ze een klein overdekt kerkhof achter de kerk, compleet met nissen in de muren.

Uit de graven rond de kerk werden achttien bijzonder goed geconserveerde lijken opgegraven en in de nissen opgezet. Het lijkt net of ze als natte was aan een lijntje hangen te drogen, brrr… Onder de doden zijn mannen, vrouwen en zelfs kinderen.

De mummies dateren uit de zestiende tot en met de achttiende eeuw en zijn waarschijnlijk door de aanwezigheid van bepaalde schimmels in de aarde goed geconserveerd gebleven. Toch zouden we ze liever een wat anoniemere rustplaats gunnen, zonder bezoek van toeristen…

Palazzo Ducale & het Museo Civico
We begeven ons richting het zomerverblijf van de hertog van Urbino, het beroemde dertiende-eeuwse Palazzo Ducale dat aan de achterzijde uitzicht biedt op de bochtige Metauro-rivier. De zonnige cortile, binnenplaats, wordt vandaag ingenomen door de Mostra Micrologica, een kleine tentoonstelling van paddenstoelen en bosvruchten.

Fanatieke verzamelaars exposeren hun collecties en wisselen kennis en ervaringen uit. De echte liefhebbers bladeren urenlang door allerlei encyclopedieën om nét die ene zeldzame soort te ontdekken en vervolgens ter plekke te kopen of te ruilen.

Op de eerste verdieping van het palazzo vind je het Museo Civico, met veel historische objecten, kleurrijk keramiek, Vlaamse prenten, renaissancetekeningen en twee beroemde globes uit 1550, ontworpen door Gerardus Mercator. Ook huisvest het Palazzo Ducale een kleine bibliotheek en een kunstgalerie.

Zoekplaatje op een kerkdeur
Rondom de Duomo is het heerlijk struinen over intieme pleintjes en onder klassieke portici (arcades). We strijken even neer op het Piazza del Duomo, voor een lekkere aperitivo bij de uitnodigende Enoteca Vin Italy.

In de ruime hal van Museo Leonardi (Via Urbano VIII 7) staan we onder meer stil bij prachtige vazen en een levensgroot paard van ijzerdraad. Wat ons hier echter vooral weet te boeien, is een werkelijk schitterend model voor de bronzen kerkdeur van de Chiesa di San Pietro a Moiano di Benevento. De enorme deur lijkt wel een zoekplaatje: we ontdekken het ene na het andere Bijbelse verhaal.

We genieten vooral ook van andere mensen, zoals deze heer, omringd door een kleurrijke bloemenverzameling in de Via Guerrino Boscarini. Het ene moment wandelen we door overvolle straten en stegen, het andere moment passeert ons slechts een eenzame fietser.

Kleurrijk keramiek
Van oudsher staat Urbania bekend om het keramiek, dat vroeger door vermogende klanten vanuit heel Europa aangeschaft werd en waarvan een gedeelte in het eerder genoemde museum van het Palazzo Ducale tentoongesteld staat. Tegenwoordig wordt deze oude traditie nog altijd voortgezet, zij het in mindere mate, en kun je op een enkele plaats zelfs een workshop volgen.

De bekendste van alle keramiekateliers is Ceramica d’Arte L’Antica Casteldurante di Gilberto Galavotti e Giuliano Smacchia (Piazza Cavour 4). Helaas is deze tijdens ons bezoek gesloten.

Dan maar op zoek naar een ander keramiekatelier. Het valt ons op dat we er pas na lang zoeken eentje vinden. Ettore Benedetti (Corso Vittorio Emanuele 42) leerde het vak van zijn vader, van wie hij de zaak ook overnam. Hij laat ons vol trots zijn werkstukken zien, die in de glazen vitrinekastjes opgesteld staan. ‘Helaas ben ik een van de laatste overgeblevenen die dit ambachtelijke vak in Urbania nog uitoefent, het is een uitstervend beroep,’ zegt hij.

Als je in Urbania een kunstopleiding wilt volgen, kun je terecht bij de Associazione Amici della Ceramica Urbania. Zij bieden cursussen voor keramiek, schilderen en beeldhouwen aan, zowel voor beginners als voor gevorderden, variërend van een halve dag tot en met een week of langer.

In juli vindt in Urbania het jaarlijkse keramiekfestival plaats. Bewoners die de traditie in stand willen houden, organiseren dan een festival door het hele stadje, waar lokale kunstenaars en nationale en internationale gasten hun keramiekkunsten aan het publiek tonen.

Mooi om te zien dat deze mensen zo trots zijn op hun erfgoed en hun omgeving. We nemen afscheid van Urbania met een heerlijke visciola, een heerlijke wijn gemaakt van wilde kersen, maar we komen zeker nog eens terug tijdens het keramiekfestival!’

Nog meer tips voor Le Marche
Ga je op vakantie naar Le Marche? Check dan onze dubbeldikke digitale reisgids voor deze veelzijdige regio, met bijna 700 pagina’s aan verhalen, tips, foto’s en informatie:

Bestel deze Special voor € 6,95

We verzamelden al onze favoriete plekken: sfeervolle dorpjes, steden vol ‘geheime’ hoekjes, robuuste kastelen, schitterende stranden, fijne restaurants, enthousiaste wijnboeren, bijzondere villa’s en interessante musea, voor een onvergetelijke vakantie!

De Ciao tutti Special is een digitale uitgave. Na bestelling ontvang je zowel op de website als in je e-mail een link om de Ciao tutti Special te downloaden in PDF-formaat. Je kunt ‘m vervolgens opslaan en op meerdere apparaten (je pc, laptop, tablet en smartphone) van alle moois in je nieuwe Special genieten.