Leonardo da Vinci’s levensechte Laatste Avondmaal in de Abdij van Tongerlo

Soms is Italië dichterbij dan je denkt. In het Brabantse Oudenbosch sta je oog in oog met de Sint-Pieter en de Romeinse roots steken in Maastricht op onverwachte plekken de kop op. Maar ook in het Belgische Tongerlo vind je een bijzonder stukje Italië, met een levensechte replica van Da Vinci’s Laatste Avondmaal.

Van Toscane naar Milaan

Leonardo da Vinci werd geboren in het stadje Vinci, midden in de Toscaanse heuvels die zijn schildersoog al vroeg inspireerden. Hij vertrok al op vrij jonge leeftijd naar Florence, om het ambacht te leren van schilders en kunstenaars die in zijn tijd beroemd waren.

Toen hij een jaar of dertig was, stuurde hij een brief aan Ludovico Sforza, die het in Milaan voor het zeggen had, waarin hij openlijk solliciteerde naar de functie van hofkunstenaar.

Hoewel wij Da Vinci nu vooral kennen als een excellente schilder, vroeg hij in de eerste plaats werk op grond van het feit dat hij een expert in militaire techniek was. Hij noemde zijn vaardigheid in de schilder- en beeldhouwkunst als ‘extraatje’. Aan deze brutale brief heeft Da Vinci maar mooi zijn eerste opdrachten in Milaan te danken.

Eervolle opdracht voor een eetzaal

De Sforza’s vroegen Leonardo grootse kunstwerken te vervaardigen. Zo maakte hij De dame met de hermelijn, een portret van de minnares van Ludovico Sforza. Het beroemdst werd hij echter dankzij de opdracht voor een Laatste Avondmaal, in de refter van het klooster van de Santa Maria delle Grazie.

Levendiger dan het origineel

Hoewel Da Vinci nooit solliciteerde naar een baan in België, is er hier toch ook een Laatste Avondmaal van deze uomo universalis te vinden, in de kerk van de Abdij van Tongerlo.

Hier bewonder je een levensechte kopie van Da Vinci’s meesterwerk, dat bijna niet van echt te onderscheiden is – of het moet zijn vanwege de betere kwaliteit van deze replica. De kleuren zijn hier veel levendiger en de details zijn veel beter te zien, waardoor je goed ziet wat Da Vinci voor ogen had toen hij de apostelen op de muur van de refter vereeuwigde.

Deze replica van het Laatste Avondmaal zou in 1506 zijn gemaakt door een leerling van Da Vinci. Misschien wel in opdracht van de meester, maar in elk geval onder zijn toeziend oog. Het verhaal gaat dat Da Vinci zelf zowel het hoofd van Jezus als dat van Johannes zou hebben geschilderd.

Daarmee is het de oudste replica die de tand des tijds heeft overleefd én ook de meest getrouwe kopie. Sinds 1545 waan je je in de Abdij van Tongerlo echt even in de refter van de Santa Maria delle Grazie…

De personen achter het Laatste Avondmaal

Nieuwsgierig hoe Da Vinci te werk ging tijdens zijn verblijf in het klooster waarvoor hij dit Laatste Avondmaal schilderde? In deze blog vertellen we allerlei smeuïge details. Wist je bijvoorbeeld dat Da Vinci het hoofd van de prior van het klooster heeft gebruikt als voorbeeld voor het portret van Judas? In Tongerlo kun je de uitdrukking van Judas nóg beter bekijken dan in Milaan!

Praktische informatie Abdij van Tongerlo

Wil je dit levensechte Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci bewonderen, dan hoef je niet net als in Milaan al geruime tijd van tevoren een kaartje te reserveren. Je kunt dagelijks tussen 8.00 en 16.30 uur terecht in de abdijkerk van de Abdij van Tongerlo (Abdijstraat 40B), m.u.v. de momenten dat er liturgische diensten plaatsvinden.

In de Tiendschuur is een fotografische reproductie op ware grootte aangebracht waarmee je de details van het schilderij van dichtbij kunt bekijken.