Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft een uitzonderlijk beeld van de Italiaanse kunstenaar Gian Lorenzo Bernini in bruikleen gekregen. Hoewel er heel wat Italiaanse schatten in het Rijksmuseum (én in het museumdepot!) te vinden zijn, is dit het enige beeld van deze wereldberoemde barokke beeldhouwer dat je in Nederland kunt bewonderen.
Model voor de fontein op Piazza Navona
Het beeld van Triton, een mythisch zeewezen, is een model dat Bernini in 1653 maakte voor de Fontana del Moro, een van zijn drie fonteinen op het Piazza Navona in Rome. Het beeld dat de fontein uiteindelijk zou sieren, werd naar dit voorbeeld in marmer uitgevoerd door Bernini’s assistent Giovanni Antonio Mari.
Het beeld bleef lang onopgemerkt, deels omdat het privébezit was van de nazaten van kardinaal Flavio Chigi, een bekende van Bernini, deels door de donkere verflaag die het werk verborg. Bij een restauratie in 2018 kwam Bernini’s virtuoze handschrift weer tevoorschijn.
Hoewel het beeld toebehoort aan een particuliere verzamelaar, mochten we het al eerder even bewonderen in het Rijksmuseum, tijdens de tentoonstelling Caravaggio – Bernini. Barok in Rome die begin 2020 te zien was.
Nu is Bernini’s Triton terug in Amsterdam, om door alle bezoekers van het Rijksmuseum bewonderd te kunnen worden. Tijd om jullie wat meer te vertellen over deze Triton!
foto’s: Rijksmuseum Amsterdam
Bernini’s bekendste Triton-fontein
Wie Bernini en Triton hoort, denkt waarschijnlijk allereerst aan de Fontana del Tritone op het Piazza Barberini. Deze Triton ontwierp Bernini in 1642. Hij zit op een grote, door dolfijnen omhoog gehouden schelp en is te herkennen aan de hoorn, waar hij normaal gesproken op blaast maar waar nu het water van de fontein uit spuit.
Op de sokkel van de Triton-fontein zwermen al heel wat bijen, een verwijzing naar het familiewapen van de Barberini’s.
De Triton voor de Fontana del Moro op Piazza Navona
De Triton die is gemaakt naar Bernini’s model dat nu in het Rijksmuseum prijkt, zie je terug op het beroemde Piazza Navona. Omdat de Romeinen Bernini’s Triton op een Moor vonden lijken, kreeg de fontein al snel de bijnaam Fontana del Moro.
Vanaf zijn schelp draait Triton alias de Moor zijn bovenlichaam naar de Fontana dei Quattro Fiumi, de Vierstromenfontein die midden op het plein staat en die eveneens door Bernini is ontworpen.
Hij wordt door een denkbeeldige wind vooruit geblazen, waarbij zijn haar naar voren waait. De Triton is in gevecht met een spartelende dolfijn, waarbij elk detail kracht en energie uitstraalt. Het is een en al beweging, net als veel andere beelden van Bernini, die een gouden voorbeeld is van de dynamiek die zo kenmerkend is voor de barok.
De Fontana del Moro is ter ere van het Jubeljaar net weer helemaal gerestaureerd, dus je kunt Bernini’s Triton in al zijn schoonheid bekijken.
Bewonder meer moois van Bernini in Rome
Wil je meer moois van Bernini zien als je in Rome bent? In deze blog wandelen we langs een aantal van Bernini’s mooiste beelden in de Eeuwige Stad.
Bewonder zeker ook het vrijwel onbekende meesterwerk van de hand van Bernini in de San Giovanni dei Fiorentini en zijn Santa Bibiana, in de gelijknamige kerk. Ook de moeite waard: zoek naar zijn gebroken hart op het Sint-Pietersplein, omarmd door zijn colonnade.
In een van onze podcasts nemen we je mee naar de Galleria Borghese, voor een bezoek aan het mooiste beeld van Bernini.
Fantastisch!!
Ja inderdaad prachtig