De formule van genieten – filosofische inzichten tussen Barbaresco en Barolo

‘We moeten meer genieten van het leven,’ is een veel gehoorde opmerking. Iedereen lijkt het eens te zijn: genieten is van levensbelang. Maar hoe belangrijk is genieten nu écht voor ons dagelijks leven? Klopt het cliché dat het in de kleine dingen zit? Moeten we wel méér genieten? Is genieten überhaupt maakbaar? En zo ja, hoe?

In De formule van genieten neemt Mark van de Grift je mee op zijn ontdekkingstocht door de streek rondom Barolo, in Piemonte, waar hij op een luchtige, maar haarscherpe manier stap voor stap het fenomeen ‘genieten’ ontleedt.

Samen met zijn vriend Pieter van Hasselt ontdekt hij een formule waarmee we vaker, langer, intenser en bewuster kunnen genieten van de kleine én grote ervaringen in ons leven.

Een voorproefje uit De formule van genieten

‘Ons avontuur is nog maar net van start gegaan en het woord valt al. Genieten. Een halfuur geleden stonden we nog op de ruim duizend jaar oude Torre di Barbaresco, het startpunt van onze reis.

Het imposante, grotendeels bakstenen bouwwerk torent zesendertig meter uit boven het pittoreske wijndorpje Barbaresco, dat boven op een heuvel ligt. Zo’n tweehonderd meter lager stroomt de Tanaro, een rivier die verderop uitmondt in de Po.

Het uitzicht was adembenemend, net als het smalle trappetje naar de top. Voor ons zagen we de arena van onze wandeling. Een week lopen – een kleine honderddertig kilometer – door de schilderachtige heuvels van de Langhe, een streek in Piemonte, sinds 2014 Unesco-werelderfgoed.

Van Bar-to-Bar, zoals de wandeling heet. Een kroegentocht? De twee ‘barren’ staan voor Barbaresco en Barolo, twee beroemde wijngebieden, dus in zekere zin wel. De streek is niet alleen wereldberoemd om zijn wijnen, maar ook om zijn culinaire kwaliteiten, waaronder il tartufo bianco: de witte truffel.

De schatkist van dat ‘witte goud’ lonkt op nog geen tien kilometer: Alba. Een stadje halverwege Turijn en Genua. Nog opgericht vóór de Romeinse civilisatie en bekend om de vijf veertiende-eeuwse torens, ooit in het bezit van een paar nobele families. Een soort uitroepteken: kijk ons eens!

Voor ons het markante eindpunt. We kunnen er in twee uur naartoe lopen, maar we kiezen voor de lange route. Bar-to-Bar. Een kleine week lopen.

Waarom? Hebben we niets beters te doen, kunnen we niet lekker aan het strand gaan liggen? Het eenvoudige antwoord is: om te genieten. Het is namelijk niet de eerste keer dat we een lange afstand lopen.

We zijn vrienden sinds onze studententijd, nu dik dertig jaar geleden. We ontmoetten elkaar in Utrecht, waar Pieter natuurkunde studeerde en ik communicatie. Sindsdien hebben we van alles ondernomen en een paar jaar geleden ontdekten we het langeafstandswandelen, of hiken zoals het ook wel genoemd wordt, wat natuurlijk een stuk minder oubollig klinkt.

We begonnen in 2019 – ter voorbereiding op het grote werk – met het Engelse stuk van de Via Francigena, daar waar de oude route naar Rome begint. Daarna liepen we in drie etappes (voor, tijdens en net na corona) in de voetsporen van Franciscus van Assisi zo’n zeshonderd kilometer van Florence via Assisi naar Rome.

Onze voetreis was puur genieten! Al was het vaak genoeg ook afzien. Maar misschien genoten we daarom juist nog meer. De tijd en ruimte om los te komen van het alledaagse leven, het simpele leven uit een rugzak en de goede gesprekken over het leven. Dat is drie keer leven: écht leven dus!

Tijdens onze wandelingen bespreken we van alles, maar vanwege de weelde van tijd en ruimte vinden we het leuk om spontaan dieper in te gaan op één onderwerp. Om erin te kruipen, iets proberen te begrijpen. Ervan te leren.

Zo spraken we in Engeland over bewustzijn; wat is dat eigenlijk? En ontleedden we onderweg naar Rome het concept ‘purpose’. Hoe vind je een betekenisvol doel in je leven? Waarom is het belangrijk?

Terug naar het nu. ‘Dit is echt genieten,’ zegt Pieter als we Barberesco uit zijn gelopen en een steil landweggetje afdalen richting Neive, het eerstvolgende prachtig gelegen dorp boven op een heuvel.

Overal wijnranken, een lekker voorjaarszonnetje, het prikkelende gevoel van een frisse start aan een nieuw avontuur. ‘Ja,’ beaam ik, ‘puur genieten.’ De eerste steile beklimming moet dan nog komen.

Onder in de vallei lopen we langs hazelnootbomen. Dit zullen we de hele week gaan zien: Alba is – naast die van de witte truffel – ook de hazelnoothoofdstad van de wereld. Waar Atlanta Coca-Cola is, is Alba Nutella.

We draaien naar links. En what goes down, must go up: dat geldt ook in Italië. We klimmen een heuvel op, het zweet gutst van ons voorhoofd en voor het eerst ervaren we dat we een kilootje of tien op de rug dragen.

Het valt stil. Die stilte wordt doorbroken als we de top bereikt hebben: ‘Heerlijk, even afzien,’ zeg ik. ‘Nu nog wel, ja…’ voegt Pieter er lachend aan toe.

We komen aan in het dorpje Treiso. De eerste twaalf kilometers zitten erop. De heuvels leken vanaf de toren lieflijker dan ze in werkelijkheid zijn en we hebben behoefte om onze energievoorraad aan te vullen.

Als een zonnestraal op een druilerige herfstdag doemt plotseling achter een klimop Tratorria Risorgimento op. Een eenvoudig restaurant, maar dat zegt niets in Italië. We eten, na wat antipasti, een voortreffelijke pasta al ragù. Het smaakt ongelooflijk goed.

Ondertussen stroomt het terras vol met Italianen. Dat zijn veelal werklui, aan de overalls én de keurige pakken te zien. Het G-woord valt voor de tweede keer. ‘Zitten we hier toch mooi te genieten… op een maandagmiddag.’ Pieter knikt.

Tevreden kijken we elkaar aan. We hebben het – op dit moment – goed voor elkaar. Genieten lijkt het doel van onze trip, of het nu over wandelen of eten gaat. Misschien is het zelfs het doel van het leven, zoals de hedonisten beweren.’

Lees verder in

De formule van genieten | Mark van de Grift | ISBN 9789000393596 | € 21,99 | uitgeverij Het Spectrum | bestel De formule van genieten bij je lokale boekhandel of via deze link bij bol.com (ook beschikbaar als e-book)