Toscane Proef tweeduizend jaar oude wijn op Elba!
Pascal: ‘Italië is het land met het meeste erfgoed ter wereld. In de laars zijn maar liefst vierenvijftig Unesco-sites te vinden. Het is goed dat deze locaties zo extra aandacht krijgen en beter worden beschermd, want een groot deel van onze westerse identiteit komt van oorsprong uit Italië.
Veel van onze moderne gebruiken, maar ook onze infrastructuur en architectuur hebben we te danken aan de kennis en nalatenschap van de Romeinen. Overigens hebben zij op hun beurt weer veel van de Grieken geleerd, maar dat terzijde.
foto: Mauro Piccardi
Na bijna twintig jaar reizen door Italië durf ik wel te stellen dat hetgeen ik vroeger vaak als grapje zei, ‘onder iedere steen die je hier optilt, vind je een verborgen verhaal’, echt waar is. Voor een televisiemaker is dat een waar paradijs, want ik leef letterlijk op, in, met en naast een onuitputtelijke bron voor interessante items.
Deze keer een buitengewoon verhaal dat om verschillende redenen de uitzending (nog) niet heeft gehaald....
Rome Via Appia – ‘de koningin der wegen’ van Rome naar Brindisi – op de Werelderfgoedlijst van Unesco
De regina viarum, de koningin der wegen, zo luidde de eretitel van de Via Appia ten tijde van het Romeinse rijk. Het was de belangrijkste weg van het Romeinse rijk, de weg ook die het meest tot de verbeelding sprak en spreekt.
Sinds 27 juli 2024 staat de Via Appia op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Het is daarmee de zestigste Werelderfgoedsite in Italië (dat al koploper was als land met het grootste aantal Werelderfgoedsites ter wereld en dat ook blijft).
Vanaf het Forum Romanum
Het begin van de Via Appia ligt op het Forum Romanum, waar ook de andere grote wegen uit die tijd hun vertrekpunt hadden.
Het eerste deel van het toenmalige traject van de Via Appia stond beter bekend als de Via Triumphalis, de Weg van de Triomf, die door zegevierende keizers en veldheren werd afgelegd na weer een overwinning.
Vanaf de Porta San Sebastiano
Tegenwoordig begint de Via Appia Antica pas bij de Porta San Sebastiano, die daardoor ook wel de Porta Appia wordt genoemd. Pas hier kun je – vooral op...
Toscane Reis in de voetsporen van Berlage door Toscane
Meer dan een eeuw geleden raakte Berlage in de ban van de schoonheid van Siena en Florence. In het voorjaar van 1881 deed de Amsterdamse architect deze steden aan en schreef totaal overdonderd over de bloemenzee van Florentia, de bloeiende stad, zoals de Romeinen haar liefkozend hadden genoemd. ‘In mei draagt het land haar mooiste bruidstooi,’ schrijft de net afgestudeerde architect. ‘Ieder kerkportaal in Florence is gesierd met geurende rozen. En de heren dragen zelfs een roos in het knoopsgat.’
Droomreis door Italië
In 1880 reisde Berlage naar Italië. Hij bleef er meer dan een jaar. Hij bezocht onder andere Genua, Napels, Sicilië, Rome, Orvieto, Perugia, Siena, Florence en Venetië. Een droomreis op papier – maar ook in werkelijkheid. Zijn reisherinneringen, die hij optekende in een priegelig, met potlood geschreven manuscript, lijken op aantekeningen in een reisdagboek.
De meeste aandacht besteedde de jonge architect aan (hoe kan het ook anders) de architectuur die...
Puglia Squinzano – van oude mannetjes en dagen die voorbijgaan…
Het is een van de meest kenmerkende taferelen van een Italiaans dorp: de oude mannetjes die zich bij de lokale bar, op de trappen van de kerk of op een van de pleintjes verzamelen. Ze lijken er de hele dag te zitten en alleen even naar huis te gaan voor de lunch die op hen staat te wachten. Daarna keren ze in rustig tempo terug naar hun vaste stekje, om te praten, een kaartje te leggen en de dag voorbij te zien glijden.
In Squinzano stuitte Saskia in het voorjaar van 2014 op de prachtigste oude mannetjes, die ze ook op de foto mocht zetten. In groepjes genieten ze op het plein, dicht bij hun eigen confraternità (broederschap, waarvan Squinzano er een heel aantal kent) van de aanwezigheid van een buitenlandse dame.
Saskia: ‘Vier jaar later, in het voorjaar van 2018, ben ik terug in Squinzano. Op het plein is het nog steeds een komen en gaan van oude mannetjes. Ik denk er een aantal te herkennen van vier jaar geleden en meng me voorzichtig in hun gesprekken.
Ze herinneren het...
Bologna Elisa Rusconi – de vurige chef van Trattoria Da Me in Bologna
Culinair journalist Vanja van der Leeden reist door Italië en bezoekt chefs en restaurants met een inspirerend verhaal. Dit keer is ze in Bologna en praat ze met de vurige en open minded chef Elisa Rusconi. De traditionele trattoria van haar opa kreeg een make over en zit sinds dag één vol.
Elisa Rusconi | foto: Remko Kraaijeveld
Twee grote liefdes
Vanja: ‘De komende tijd zullen jullie vaker artikelen van mijn hand op Ciao tutti lezen. Over restaurants, over inspirerende chefs en over hoe je eet als een local in Italië.
De rode draad is eten, net als in mijn leven. Als kind al maakte ik kookboekjes en stond ik in het weekend cakes en taarten te bakken. Tegenwoordig ben ik chef, culinair journalist en kookboekenmaker.
Misschien ken je me wel van mijn boek Indorock, over de Indische keuken, dat in 2019 de prijs voor het Gouden Kookboek won. Naast de Indische keuken heb ik nog een grote liefde, namelijk Italië en de Italiaanse keuken.
Dat komt deels door mijn vader, met wie ik als...
Milaan Koffie in Milaan: van de traditionele bar tot de spectaculaire Starbucks
Na lang speculeren opende Starbucks in september 2018 de eerste vestiging in Italië, in Milaan. Inge nam er vlak na de opening een kijkje en laat zien hoe Starbucks de Italiaanse koffiemarkt probeert te veroveren.
Inge: ‘Koffie is best wel een ding in Italië. Je hebt natuurlijk de gewone espresso en de heerlijke cappuccino, maar daarnaast bestaan er nog veel meer varianten. Laatst hoorde ik zelfs iemand een cappuccino zonder schuim bestellen!
Over het algemeen wordt koffie als iets vanzelfsprekends bevonden. Het hoort er gewoon bij in Italië en eigenlijk moet je er vanuit kunnen gaan dat je waar je ook bent, in een grote stad of ergens hoog in de bergen, je voor een goede prijs een lekkere koffie kunt krijgen.
Amerikaanse koffieketen krijgt ook in Italië voet aan de grond
Dat is in de meeste gevallen ook zo, dus wat dat betreft valt er niet zoveel over te zeggen. Maar de koffiediscussie laaide hoog op toen een aantal jaar geleden bekend werd dat een grote Amerikaanse...
Bologna – praktische tips & informatie voor je stedentrip
Zin in een stedentrip naar Bologna? Ciao tutti helpt je op weg – van het vinden van de meest voordelige vluchten tot de leukste logeeradressen en de mooiste bezienswaardigheden. Buon viaggio! Boek je vlucht naar Bologna Vliegen naar Bologna kan onder meer vanaf Amsterdam (KLM/Alitalia), Eindhoven (Transavia) of Brussel en hoeft zeker niet duur te […]
Abruzzen Heiligen en wonderen – bedevaartsoorden in Abruzzo
Het is een herkenbaar beeld, met name in het midden en zuiden van Italië: kerken die vrijwel de hele dag open zijn, waar de mensen even naar binnen lopen voor een kort gebed of om te biechten en waar de heilige missen nog druk bezocht worden.
Het zijn vaak vrouwen die de kerk bezoeken en daar met elkaar, voor en na de mis, hun dagelijkse beslommeringen bespreken. Een enkele pastoor ergert zich aan die chiacchiere, dat gebabbel, en laat dat de bezoekers via een poster bij binnenkomst weten.
Het hoort er echter gewoon bij. Devotie is in Italië nu eenmaal niet alleen een kwestie van religie, maar heeft ook een sterk sociaal-culturele component. Naamdagen van patroonheiligen en katholieke hoogtijdagen worden gevierd met een religieus programma, compleet met processies en enkele heilige missen, én een niet-kerkelijk programma, met eten, drinken, muziek en vuurwerk.
Italianen zijn trots op hun heiligen, vooral als ze uit Italië zelf komen. Kijk maar naar de populariteit van Padre Pio in...
Piemonte 10x wijn proeven in Piemonte
Rik Rensen neemt ons in zijn verhalen vooral mee naar zijn geliefde Piemonte, waar hij een gerestaureerde boerderij bezit die je ook kunt huren en van waaruit hij verhalen schrijft over deze regio. Dit keer tipt hij tien fijne wijn hotspots in Piemonte.
‘Mijn eerste ervaring met Italiaanse wijnen gaat ruim veertig jaar terug in de tijd. De zomer van 1974 was Interrailzomer. Je bent jong, je pakt je rugzak, je hangt er ook nog een veel te zware tent aan en je gaat met de trein op reis. Naar Zuid-Europa natuurlijk. Daar zijn zon, strand en mooie meiden in overvloed.
Veel leeftijdgenoten zullen zich nog wel de grensovergang tussen Zuid-Frankrijk en Italië, op het spoor bij Ventimiglia, herinneren. Hangend uit het raampje van een trein koop ik mijn eerste mandfles Chianti voor omgerekend twee gulden.
Het is zinderend heet. Snel, snel, snel betalen. De trein staat op het punt van vertrekken. De verkoper gebaart naar mijn portemonnee die aan een touwtje om mijn nek hangt. Ik trek er...
Abruzzen Dwars door de regio Abruzzo
Tijdens ons bezoek aan het Gardameer eerder dit jaar, maakten we kennis met Daniele Valenti, die in Desenzano del Garda het reisbureau Zanetti Viaggi runt. Hij biedt bijzondere reizen aan in heel Italië, het liefst naar ietwat onbekendere regio’s als Basilicata en Sardinië.
We raakten aan de praat op een terrasje aan de haven en Daniele betoverde ons ter plekke met de mooiste foto’s en bijzonderste verhalen. Via zijn iPad reisden we heel Italië door, daar op dat terrasje aan de haven, met Daniele als gids. Vooral over de nog onontdekte en ongerepte regio Abruzzo vertelde Daniele enthousiaste verhalen.
We vroegen hem dan ook ons eens mee te nemen naar dit stukje Italië dat we zelf ook nog niet zo goed kennen. Daniele stippelde meteen de route uit: langs de vallei van de rivier Sangro, in het ‘groene hart’ van de regio, op weg van de kust naar het Parco Nazionale della Majella.
Het ene na het andere kleine dorpje trekt aan ons oog voorbij. Stuk voor stuk lijken ze zich tegen...
Le Marche Proef de Verdicchio di Jesi van Federico Mencaroni in Corinaldo
Ga je mee op bezoek bij het wijnlandgoed van Federico Mencaroni, nabij het dorpje Corinaldo?
Paul: ‘Binnen een mum van tijd rijden we – al lichtjes omhoog en weg van het strand – het uitnodigende heuvelachtige binnenland in, dat met zijn vele velden in verschillende kleuren een idyllische lappendeken vormt tussen de verschillende dorpjes.
Le Marche wordt ook wel Italië in één regio genoemd en wel hierom: landinwaarts, parallel aan de kust, bevinden zich de uitlopers van de Apennijnen, met in het zuiden als trotse aanvoerder de Monti Sibillini, waar je in de winter en zelfs tot in het voorjaar kunt skiën.
Slechts op anderhalf uur rijden daarvan ligt de Adriatische kust op je te wachten met daar tussenin dus die kenmerkende lappendeken met zijn groene, bruine, grijze en gele stroken. Deze worden slechts onderbroken door schitterende slingerende provinciale wegen die je langs de mooiste dorpjes en uitzichtpunten brengen.
Door die zachte deken van heuvels rijd je over strade...
Friuli-Venezia Giulia Cividale del Friuli – mooie musea, Tempietto Longobardo & een duivelse brug
Wil je een dagje in de voetsporen treden van niemand minder dan Julius Caesar én de Longobarden, die zes eeuwen na de beroemde keizer in Italië leefden? Dat kan, in het prachtige stadje Cividale in Friuli-Venezia Giulia. De Nederlandse Elbrich, die als gids in Friuli-Venezia Giulia werkt, neemt ons er in deze blog mee naartoe.
Elbrich: ‘Cividale ligt aan de rivier de Natisone. Het stadje werd in vijftig voor Christus gesticht door Julius Caesar, niet direct de meest bescheiden figuur. Hij gaf het stadje dan ook een naam waarin zijn eigen voornaam verwerkt zat: Forum Julii.
Grappig genoeg gaat er geen dag voorbij of de inwoners van Friuli worden aan deze keizerlijke daad herinnerd. Forum Julii werd namelijk in de loop der tijd verbasterd tot Friuli, wat heeft geleid tot het eerste deel van de naam van deze regio.
Maar waar komt dan de huidige naam Cividale vandaan? Die is bedacht door niemand minder dan keizer Karel de Grote. De keizer werd eind achtste eeuw door de paus naar...