De absolute blikvanger in Perugia is het Piazza IV Novembre, waarop hét symbool van de stad staat te pronken: de Fontana MaggioreDeze link opent in een nieuw tabblad, de best bewaarde middeleeuwse fontein van Italië.
Maar Perugia is méér dan de fontein. Het is een zeer gezellige, compacte middeleeuwse stad, gelegen op een onregelmatige heuveltop. Op mooie dagen is het Piazza IV Novembre een smeltkroes van de verschillende bewoners van deze stad. De Perugini zijn, voor zover we ze hebben ontmoet, tevreden en trotse mensen. Door de aanwezigheid van talloze studenten is het er op elk moment van de dag (en de nacht) erg gezellig.
Wij genoten dit keer van Perugia op een zondagochtend, terwijl de stad ontwaakte en het in de straten nog heerlijk rustig was. Inwoners deden hun boodschappen, gingen naar de kerk of genoten van een cappuccino in een van de vele, net geopende barretjes. Op de trappen van het palazzo zitten stelletjes te genieten van de ochtendzon en op het gezellige en zonnige Piazza Italia is een rommelmarkt gaande.
Na deze zondagse fotosessie maakten we kennis met een vijftal PAAST-musea in Perugia. PAAST staat voor Percorsi Arte Artigianato Storia Tradizione, bijzondere routes die je kennis laten maken met kunst, ambachten, geschiedenis en traditie.
Wij starten onze route aan de Via Fatebenefratelli 2, waar zich in een pand uit de vijftiende eeuw het atelier bevindt van een glas-in-loodkunstenaar, Studio Moretti CaselliDeze link opent in een nieuw tabblad. Paola Falsettini en haar nichtje Maddalena Forenze wachten hier op ons.
Maddalena is de vijfde generatie glas-in-loodkunstenaar en een van de erfgenamen van Francesco Moretti, die dit pand in 1860 kocht en hier een glas-in-loodatelier begon. Francesco had veel plaats en licht nodig voor zijn werken en zocht daarom naar een groot pand met veel ramen, zodat er genoeg licht binnenstroomde.
Paola leidt ons rond en brengt ons eerst naar de ‘kleurenkamer’. Hier bevinden zich zevenhonderdvijftig verschillende soorten kleuren verf, allemaal in kleine potjes. Ook is de kamer volgestouwd met boeken. Voornamelijk studieboeken, want Francesco was een perfectionist en wilde niks aan het toeval overlaten.
Paola gaat ons voor naar de grote atelierruimtes. Hier zie je tekeningen en schetsen in middeleeuwse stijl op de muren, voltooide werken van glas, gips en hout maar ook prototypes, een prachtige houten vloer en hoge plafonds.
Bijzonder is ook de halfronde schets van het Laatste Avondmaal. Paola: ’Het origineel staat op het kerkhof van Hollywood, Forest Lawn Memorial Park, en is veertig vierkante meter groot. Het werd in 1925 in vijfentwintig verschillende delen verscheept naar de Verenigde Staten en is sindsdien door mensen van over de hele wereld bewonderd’.
Paola: ’De techniek van glas-in-lood begint net als de meeste andere kunstwerken met een schets. Deze schets wordt uitgewerkt tot een gedetailleerde tekening. Daarna beslis je over de kleuren die je wil gebruiken en wordt het glas gesneden.
Dan volgt het bakproces, dat uit vier fases bestaat: je tekent het gewenste figuur op het glas en bakt het in de oven. Vervolgens laat je het afkoelen en teken je het opnieuw op het glas. Dit herhaal je nog voor een derde en vierde keer voordat het klaar is om gebruikt te worden.
Het vereiste veel ervaring om met de oude oven in het atelier te werken, die moeilijk op een constante temperatuur te houden is. Per keer dat er gebakken werd, moest er honderd kilo hout naar boven worden gesjouwd om het vuur heet genoeg te krijgen.
In de wetenschap dat het bakken in vier fases gebeurt, was het bijzonder zwaar om het van de ene oven over te brengen naar de andere oven. De platen wogen soms wel tachtig tot honderd kilo en dat moest dus door een sterke man gedaan worden. Daarom heeft de familie een elektrische oven aangeschaft, zodat het werk minder zwaar werd en de temperatuur beter geregeld worden.’
Opeens staan we oog in oog met een werkelijk verbluffend mooi werk. Paola: ‘Dit is géén schilderij maar ook een glas-in-lood werk van Francesco. Meer nog: het is zijn meesterwerk, uit 1881. De dame in kwestie is Koningin Margherita di Savoia. Francesco maakte het werk als bewijs dat deze techniek ook voor portretten gebruikt kon worden en niet alleen voor religieuze werken.’ De kleuren zijn zó helder en zó betoverend mooi, we zijn er stil van.
Paola: ‘De kleur verandert altijd naarmate het glas afkoelt. De helderheid van de kleur is afhankelijk van het loodgehalte in de verf. Vroeger zat er meer lood in de verf. Tegenwoordig is dat veel zeldzamer. Je betaalt nu makkelijk honderd euro voor een klein potje van de beste kwaliteit, wel loodhoudend. Juist door dat lood krijg je die mooie volle kleuren.’
We kunnen echter bijna niet geloven dat dit glas-in-lood is. Paola: ‘Na het zien van het eindresultaat wilde Margherita het portret zelf kopen, maar doordat er bijna tegelijkertijd een dodelijke ziekte in Napels uitbrak is dat uiteindelijk niet door gegaan. Gelukkig maar, anders had het hier niet meer gestaan.’
Eenmaal buiten is iedereen nog vol van de ‘glazen koningin’, maar we moeten snel schakelen voor het bezoek aan het tweede PAAST-museum. Aan de statige Corso Vannucci stappen we door de deur van het Collegio della Mercanzia, waar Franco Ivan Nucciarelli, de vicevoorzitter van het Collegio della Mercanzia, het koopliedengilde, ons welkom heet.
Dit gebouw was het hoofdkwartier van het koopliedengilde. De zaal die wij te zien krijgen, is in zijn geheel met hout bekleed, van de lambrisering in populierenhout tot en met de plafonds in walnotenhout. Het plafond bestaat uit prachtige bogen en gewelven.
Het derde PAAST-museum is Casa Museo SorbelloDeze link opent in een nieuw tabblad, een huis van een rijke koopman uit de zestiende eeuw waar gids Alexandra ons in perfect Engels een rondleiding geeft. We zien de unieke bibliotheek en de uitgestalde museumstukken uit de familiecollectie, prachtige unieke handwerken afkomstig van de Ranieri di Sorbello-school tussen 1904 en 1934, tweeëntwintigduizend (!) boeken uit de zeventiende en achttiende eeuw en een grote collectie Ginori-porselein uit de achttiende eeuw.
We houden de vaart er in en gaan door naar het vierde museum, Casa Museo degli Oddi Marini ClarelliDeze link opent in een nieuw tabblad dat gevestigd is aan de Via dei Priori. Dit huis behoort toe aan de Oddi-familie, die hier vanaf de zestiende eeuw woonde.
In de prachtige vertrekken word je mee op reis genomen naar het verleden en de historie van Perugia. Je krijgt een volledig beeld van hoe de Perugini hier toen geleefd moeten hebben. Alle ruimtes bevatten nog originele meubels, schilderijen, accessoires en ornamenten uit die tijd. Arredati con stile e gusto…
Wat een schoonheid verbergt deze stad! Alle vier de musea zien er van de buitenkant uit als gewone huizen en we zouden er gewoon voorbij gelopen zijn als we niet geweten hadden welke schatten er achter schuilgingen.
Dat geldt niet voor het laatste museum, het Museo delle Belle ArtiDeze link opent in een nieuw tabblad (Museum der Schone Kunsten) dat in de imposante Accademia delle Belle Arti (kunstacademie) gevestigd is. Hier zijn voornamelijk gipsen replica’s van beroemde standbeelden die hier worden tentoongesteld, zoals het beeld van Le Tre Grazie (De Drie Gratiën) als absoluut pronkstuk.
Deze gipsen beelden werden en worden door de studenten van de Accademia gebruikt om beeldhouwtechnieken te bestuderen. Iets wat wij graag met hen doen, niet om ze na te bootsen maar om ze voor jullie vast te leggen.
Ontdek meer moois in Perugia
Nog veel meer moois in Perugia ontdek je in onze speciale City Walk Prachtig Perugia, die is samengesteld door Saskia en Sylvia van Villa in UmbriaDeze link opent in een nieuw tabblad en Patricia Blanquart van Guide in UmbriaDeze link opent in een nieuw tabblad. Treed gauw in het voetspoor van deze drie dames en geniet van prachtig Perugia!
Lees meer over deze City WalkOpent in een nieuw tabblad:Deze link opent in een nieuw tabblad
Download Prachtig PerugiaOpent in een nieuw tabblad:Deze link opent in een nieuw tabblad
De Ciao tutti City Walks zijn digitale uitgaven. Na bestelling ontvang je zowel op de website als in je e-mail een link om de Ciao tutti Special te downloaden in pdf-formaat. Je kunt ‘m vervolgens opslaan en op meerdere apparaten (pc, laptop, tablet en smartphone) raadplegen.
toen we geparkeerd hadden en omhoog gingen met de roltrap stonden we met open mond te kijken, je ging zo de oude stad in… de oude gewelven van Perugia. mooi om mee te maken en mooi om terug te komen